-Dolar sevdası hiç geçmiyor…
Yeniden düzenlenmiş
-Merkez Bankası’nda, 15 Ocak
2008 tarihinde 1 lira 14,49 kuruşa
kadar inen, 13 Ağustos
2018’de 6 lira 89,22 kuruşa kadar çıkan,
12 Ağustos 2018 gecesinde
serbest piyasada 7 lira 22 kuruşu gören
dolar kuru, ardından 30
Kasım 2018’de 5 lira 16,63 kuruşa kadar inmişti
-Daha sonra dalgalı bir
seyir izleyen dolar kuru, halen 5 lira 70,19 kuruş
seviyesinde bulunuyor
-Birinci Dünya Savaşı öncesi
22,5 kuruştan işlem gören ABD Doları,
paradan 6 sıfır atılmasaydı,
bugün 5 milyon 701 bin 900 lira olacaktı
-ABD Doları, Merkez Bankası
döviz kuru, 12 Temmuz 2019
itibarıyla son bir yılda
yüzde 18,14, son iki yılda yüzde 57,99,
son üç yılda yüzde 97,05,
son dört yılda yüzde 113,91,
son beş yılda yüzde 168,06,
16 Ocak 2008-12 Temmuz 2019
arasında geçen yaklaşık on bir
buçuk yılda ise yüzde 398,03 arttı
-Böylece, dolar, TL
karşısında, son bir yılda 1,2, son 5 yılda
2,7, on bir buçuk yılda ise 5
katına yükseldi
-Dolar, 27 Ağustos 2013’te 2, 7 Eylül 2015’de 3, 4 Nisan 2018’de 4,
2 Ağustos 2018’de 5, 13
Ağustos 2018’de ise 6 lirayı aştı
Ankara – 14.07.2019 – Türklerin dolar sevdası hiç geçmiyor ve dolar bir
türlü olması gereken seviyelere düşmüyor. Bundan yaklaşık on bir buçuk yıl
önce, 16 Ocak 2008 tarihinde 1 lira 14,49 kuruşa kadar inen ABD Dolar kuru, halen
(12 Temmuz 2019) günlük kapanışta, 5,7019 oldu.
Merkez
Bankası’nda, 15 Ocak 2008 tarihinde 1 lira 14,49 kuruşa kadar inen, 13
Ağustos 2018’de 6 lira 89,22 kuruşa kadar çıkan, 12 Ağustos 2018 gecesinde
serbest piyasada 7 lira 22 kuruşu gören dolar kuru, ardından 30 Kasım 2018’de 5
lira 16,63 kuruşa kadar inmiştir.
Daha
sonra dalgalı bir seyir izleyen dolar kuru, halen 5 lira 70,19 kuruş
seviyesinde bulunuyor.
Birinci Dünya Savaşı öncesinde 22,5 kuruştan işlem gören ABD Doları,
paradan sıfır atılmasaydı, bugün 5 milyon 701 bin 900 lira olacaktı.
ABD Doları, Merkez Bankası
döviz kuru, 12 Temmuz 2019 itibarıyla
son bir yılda yüzde 18,14, son iki yılda yüzde 57,99, son üç yılda yüzde 97,05,
son dört yılda yüzde 113,91, son beş yılda yüzde 168,06, 16 Ocak 2008-12 Temmuz
2019 arasında geçen yaklaşık on bir buçuk yılda ise yüzde 398,03 arttı.
Böylece,
dolar, TL karşısında, son bir yılda 1,2, son 5 yılda 2,7, on bir buçuk yılda
ise 5 katına yükseldi.
Kronik bir şekilde dış ticaret ve dolayısıyla cari işlemler açığı veren
Türkiye’de her zaman ABD Doları, Alman Markı, İngiliz Sterlini, Fransız Frangı
gibi önemli para birimleri hayati oldu. Avronun ortaya çıkmasıyla Alman Markı
ve Fransız Frangı gibi para birimleri tarihe karışsa da onların yerini Avro
aldı. Birinci Dünya Savaşı öncesinde İstanbul Borsası’nda İngiliz Sterlini 110,
ABD Doları 22,5, Fransız Frangı ise 4,37 kuruştan işlem görüyordu. Birinci
Dünya Savaşı’nın sonunda ABD Doları 1,07 liraya çıktı.
-Cumhuriyetin İlk Döneminde Kur Rejimi
Referans para olarak 1923-1950 arasında İngiliz Sterlini, daha sonra ABD
Doları kullanıldı.
Cumhuriyet kurulduğunda 1,67 Türk Lirası (TL) olan ABD Doları, dünya
ekonomik krizinin başladığı 1929 yılında 2,08, 1930’da 2,12 liraya çıktı.
Dolar, 1934-1938 yılları arasında 1,26 TL oldu.
Döviz piyasalarının doğrudan denetlenmesi amacıyla, 25 Şubat 1930’da 1567
sayılı Türk Parasının Kıymetini Koruma Kanunu (TPKK) çıkarıldı. Ardından alınan
kararların denetimi için 11 Haziran 1930’da Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası
kuruldu.
-7 Eylül 1946 devalüasyonu
İlk devalüasyon 7 Eylül 1946’da yapıldı ve 1 ABD Doları 1,30 TL iken 2,80
TL’ye çıktı. Bu devalüasyon, İkinci Dünya Savaşı sonrasının şartlarına ve yeni
ekonomi politikalarına uyum sağlanması için yapıldı. Döviz sıkıntısının
olmadığı bir ortamda yapılmış olması, bu devalüasyonu diğerlerinden ayırır. Bu
devalüasyonla ithalat artışını sınırlı tutmak ve ihraç mallarının dolar
cinsinden fiyatını düşürerek, ihracatı artırmak amaçlanmıştır. Hükümetin,
biriktirdiği altın ve dövizin değerini yükselterek iç borçların gerçek değerini
düşürmek eğiliminde olması ve Uluslararası Para Fonu’na (IMF) üyelik sonucu
devalüasyon yetkisinin kısıtlanacak olması da bu devalüasyon kararında etkili
oldu.
Türkiye, 19 Şubat 1947’de Uluslararası Para Fonu (IMF) ve Dünya Bankası’na
üye oldu ve ayarlanabilir sabit döviz kuru politikası uygulamaya başladı.
-Ve IMF sahneye adım atıyor…
Temmuz 1944’de ABD’nin kuzeydoğusunda yer alan New Hampshire eyaletindeki
Carroll kasabasının bir bölümü olan Bretton Woods’ta toplanan Birleşmiş
Milletler Para ve Finans Konferansı’nda imzalanan “Uluslararası Para Anlaşması”
ile uluslararası ödemelerde kullanılacak yeni bir sistem getirildi. Sovyetler
Birliği liderliğindeki Doğu Bloku ülkeleri dışındaki 44 ülkeden 730 delegenin
katıldığı anlaşmayla katılan ülkeler için doları esas alan sabit kur sistemi
benimsendi.
Uluslararası para sisteminin kurallarını belirleyen bu anlaşma, Dünya
Bankası ve Uluslararası Para Fonu’nun (IMF) kurulmasına da karar verdi.
ABD Doları altın ile dönüştürülebilirliğini koruyan tek ulusal para olarak
kaldı. Anlaşma ile 1 ons altın 35 ABD Doları ya da 1 ABD Doları 0,88867
gram altın olarak saptandı ve ABD, dışarıdan talep olması durumunda doları
bu parite üzerinden altına çevirmeyi kabul etti. Anlaşma, ancak çok özel ve
düzeltilmesi olanaksız parasal dengesizliklerde herhangi bir ülkeye, parasının
dolara karşısındaki değerini en çok yüzde 10 oranında değiştirme olanağı
tanıdı. Bu oranın üzerinde devalüasyon veya revalüasyon yapmak için IMF’den
izin alma zorunluluğu getirildi.
Bretton Woods'la getirilen bu sistem, 15 Ağustos 1971 tarihine kadar devam
etti. ABD, bu tarihte sistemin kendisine yüklediği görevleri yerine
getiremeyeceğini gördü ve parasının altına dönüştürülebilirliğini kaldırdı.
-4 Ağustos 1958 ve 9 Ağustos 1970 devalüasyonları
7 Eylül 1946 tarihinde 2,80 liraya çıkan ABD Doları kuru, 4 Ağustos 1958’e
kadar, yaklaşık 12 yıl bu kurda devam etti. 4 Ağustos 1958 tarihinde
devalüasyona gidildi ve ABD Doları, Türk Lirası karşısında 2,80 liradan 9
liraya yükseltildi. Devalüasyonun ardından çok sayıda ürüne yüksek oranlı zam
yapılmasıyla ekonomide sıkıntılar baş gösterdi.
Yine sabit kurun bir sonucu olarak Türkiye 1970’de de döviz krizine
girdi. ABD Doları, 9 Ağustos 1970’de alınan devalüasyon kararıyla 9
liradan 15 liraya çıkarıldı.
Türkiye, devalüasyon ve yüksek enflasyon kıskacına da girdi ve uzun süre ta
2000’li yıllara kadar yüksek enflasyon cenderesinden çıkamadı.
-Hiper enflasyonlar: 1 Dolar 4,2 trilyon Alman Markı
Hiper enflasyon, 1923 yılında Almanya, 1944’de Macaristan ve Yunanistan’da,
1949’da Tayvan’da, 1994’de Yugoslavya’da, 2008’de Zimbabve’de görüldü. Aylık
enflasyon, Tayvan’da yüzde 2 bin 178, Yunanistan’da yüzde 13 bin 800,
Almanya’da yüzde 29 bin 500 olurken, Yugoslavya’da yüzde 313 milyon,
Zimbabve’de yüzde 79,6 milyar, Macaristan’da yüzde 41,9 katrilyona kadar
yükseldi. Tabii bu kadar yüksek enflasyonlar beraberinde devalüasyonları
getirdi.
Örneğin Almanya’da 1920 Aralık ayında bir dolar 73 Alman Papiermark iken,
1923 Aralık ayında ise 4,2 trilyon Alman Papiermark’a çıktı.
-1970’ler ve enflasyon dönemi
Türkiye’de yüzde 60-70’lerde istikrarlı bir seyir izleyen yüksek enflasyon
yaşanması ekonomi literatüründe istisnai bir örnektir. 2001 krizinden sonra
enflasyonu geleceğe yansıtmayan ekonomi politikası izlenmesi sonucu, büyük
sıkıntılar çekilerek, enflasyon tek haneli rakamlara indirilmiştir. ABD Doları,
1970’li yılların, istikrarsız yıllarında, 21 Eylül 1977’de 19 liraya, 1 Mart
1978’de 25 liraya, 10 Haziran 1979’da bazı mallarda 35 liraya bazılarında 47,10
liraya çıktı. Tabii bu devalüasyon bile neredeyse tüm ihracatını petrol ithal
etmeye harcayan, dışa kapalı olduğu için döviz kazanamayan bir ekonomi için
yeterli olmadı.
-24 Ocak 1980 ve günlük devalüasyonlar dönemi
Sonuçta, 1980’li yıllara Türkiye, 24 Ocak Kararlarıyla başladı. 10 Haziran
1979 devalüasyonu ile 47,10 liraya çıkan ABD Doları kuru, 24 Ocak 1980’de 70
liraya yükseltildi.
1 Mayıs 1981 yılından itibaren günlük kur ayarlaması veya günlük
devalüasyon sistemine geçildi. 1 ABD Doları döviz alış kurunda, ilk kez, 5
Mayıs 1981’de 100 lirayı, 22 Mart 1983’de 200 lirayı, 13 Ocak 1984’de 300
lirayı, 18 Eylül 1984’de 400 lirayı, 9 Nisan 1985’de 500 lirayı, 22 Aralık
1987’de 1000 lirayı, 28 Kasım 1991’de 5 bin lirayı, 20 Mayıs 1993’de 10 bin
lirayı geçti.
29 Aralık 1983’te TPKK Hakkında 28 sayılı Karar ve 7 Temmuz 1984’te
yürürlüğe giren TPKK Hakkında 30 sayılı Karar’la kambiyo rejimi, büyük ölçüde
serbestleştirildi.
1988 yılı Ağustos ayında mali piyasalarda yapılan bir değişiklikle döviz
kurlarının piyasa koşulları altında tespiti sistemine geçildi. Bu amaçla Merkez
Bankası bünyesinde Döviz ve Efektif Piyasaları kuruldu. 11 Ağustos 1989 tarihli
TPKK Hakkında 32 Sayılı Karar, tam konvertibiliteye geçiş kararı olarak da
kabul edilmektedir.
Ağustos 1988’den itibaren günlük döviz kurları bankalar, özel finans
kurumları ve yetkili müesseseler ve Merkez Bankası Döviz ve Efektif Piyasaları
Müdürlüğü’nün katıldığı bir alım-satım seansı olan günlük kur belirlenmeye
başlandı.
-5 Nisan 1994 ve kur sepeti
5 Nisan 1994’de kararlarından önce 22 bin 616,68 lira olan ABD Doları döviz
alış kuru, 5 Nisan kararlarıyla 7 Nisan 1994’te ise 39 bin 853,13 liraya çıktı.
16 Ekim 1995’de 50 bin lirayı aşan ABD Doları, 25 Kasım 1996’da 100 bin lira
sınırını geçti. ABD Doları, 19 Kasım 1999’da 500 bin lira düzeyini aştı.
Merkez Bankası, 5 Nisan 1994 tarihinden itibaren döviz kurlarının bankalar,
yetkili müesseseler, özel finans kurumları ve PTT’ce piyasa kuralları dahilinde
serbestçe belirlenebileceğine karar verdi ve “gösterge niteliğinde” kurlar ilan
edilmeye başlandı. Kur politikası, enflasyonun düşürülmesinde nominal çapa
olarak kullanıldı. 1995 yılı başında IMF ile bir stand-by anlaşması imzalandı
ve yapılan anlaşma çerçevesinde, 1 ABD Doları ve 1,5 Alman Markı olarak
tanımlanan kur sepetinin aylık değerinin, öngörülen aylık enflasyon
oranları kadar artırılması kararı alındı.
-2001 krizi ve doların 1 milyon lirayı aşması
2000 yılı başında IMF ile stand-by anlaşması imzalanarak üç yıllık bir
program uygulamaya konuldu.
Merkez Bankası, 1 ABD Doları+1,5 Alman Markı’ndan oluşan döviz sepetinin
2000 yılı için hedeflenen yüzde 20 toptan eşya fiyatları enflasyon oranı kadar
artacağını ilan etti. Taahhüdünü yerine getirmek için, bu hedefe uygun günlük
sepet değerlerinin alacağı değeri tespit etti. Sepet değerlerinin
tutturulabilmesi için döviz piyasalarında ilan edilen sepet değerleri
üzerinden, döviz alımı ve satımı yapacağını da duyurdu.
2001 Kasım krizinden sonra kur sepeti uygulaması devam ettirildi. 19 Şubat
2001’de dönemin Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer ile dönemin Başbakanı Bülent
Ecevit arasında ortaya çıkan siyasi kriz, önceden ilan edilen kur sepeti
sisteminin devam ettirilemeyeceğini gösterdi. Hükümet, 21 Şubat 2001 gecesi
döviz kurlarını dalgalanmaya bıraktı. Temmuz 2001’de bant sistemine geçileceği
açıklandı ama gerçekleştirilemedi.
Merkez Bankası döviz alış kuruyla 21 Şubat 2001 tarihinde 1 ABD Doları 685
bin 391 lirayken, 22 Şubat 2001’de 957 bin 879 liraya, 23 Şubat 2001’de ise 1
milyon lirayı aşarak 1 milyon 72 bin 988 TL’ye yükseldi. Daha sonra 9 Mart
2001’de 887 bin 605 liraya düşse de 3 Nisan 2001’de 1 milyon 232 bin 604
liraya, 1 Kasım 2001’de 1 milyon 565 bin 645 liraya, 24 Mart 2003’te 1 milyon
746 bin 390 liraya kadar çıktı. 2001 yıl ortalaması 1 milyon 225 bin 411,8207
olan Dolar kuru, 2002 yılında 1 milyon 505 bin 839,5257 lira, 2003 yılında 1
milyon 493 bin 67,76 lira oldu.
-Paradan 6 sıfır atılıyor
Türk Lirası’ndan 6 sıfır atıldı ve adı Yeni Türk Lirası (YTL) olarak
belirlenen para, 1 Ocak 2005 tarihinde tedavüle girdi. 31 Aralık 2004 tarihini
1 milyon 342 bin 100 liradan kapatan dolar döviz satış kuru, 1 Ocak 2005’te
1,3421 YTL oldu.
-16 Ocak 2008’de ABD Doları 1,1449’a kadar düştü
2005’te 1,3408, 2006’da 1,4311, 2007’de 1,3015 olan ortalama dolar döviz
alış kuru, 2008’de 1,2929’a indi. Hatta 16 Ocak 2008’de 1,1449’a kadar düştü.
2009 yılında Türk Lirası’ndaki “Yeni” ibaresi kaldırıldı. Dolar, 2009 yılında
ortalama olarak 1,5471 TL’ye çıktı, 2010 yılında 1,5004 TL’ye indi.
-Dolar, 6 yılda 2 liradan 6 liraya
Ortalama ABD Doları kuru, 2011 yılında 1,67, 2012 yılında 1,7925 oldu. 2013
yılının ikinci yarısından itibaren yeniden yükselişe geçen ABD Doları kuru, 27
Ağustos 2013 tarihinde 2 TL’yi aşarak 2,0225’e yükseldi. 17 Aralık 2013’de
2,0372 olan dolar kuru, 17 Aralık süreciyle birlikte yeniden yükselişe geçti ve
2013 yılını 2,1304 TL’den kapattı. Dolar kuru, sermaye çıkışının etkisiyle 24
Ocak 2014’de döviz alış kurunda 2,3142, 28 Ocak 2014’te 2,3428’e kadar çıktı.
Döviz satış kurunda ise sırasıyla 2,3184 ve 2,3470 rakamlarını gördü. Bunun
üzerine 28 Ocak 2014’de Merkez Bankası’nın müdahalesi geldi.
ABD Dolar, 7 Eylül 2015 tarihinde 3,034 ile ilk kez 3 lirayı aştı. 4 Nisan
2018’de 4,0148’e çıkan ve ilk kez 4 lirayı geçen ABD Doları, bu tarihten sonra
hızla yükselmeye başladı. Dolar, 12 Ağustos 2018’de serbest piyasada 7 lira 22
kuruşa çıkarak rekor kırdı. ABD Doları, 13 Ağustos 2018’de Merkez Bankası’nda
ise 6 lira 89,22 ile en üst düzeye çıktı. Aynı zamanda Dolar, Merkez Bankası’nda
ilk kez bu tarihte 6 lirayı aşmış oldu.
-Dolar son bir yılda 4,8263’den 5,7019’a çıktı
Ortalama olarak 2005’de 1,3408, 2006’da 1,4311 olan, 2007’de 1,3015’e,
2008’de 1,2929’a gerileyen, 15 Ocak 2008 tarihinde 1,1449’a kadar inen ABD
Dolar kuru, 12 Temmuz tarihleri itibarıyla 2014’de 2,1271, 2015’de 2,6655, 2016’de
2,8937, 2017’de 3,6091, 2018’de 4,8263, 2018 sonunda 5,2905 oldu.
ABD Dolar 12 Temmuz 2019 itibarıyla 5,7019’u gördü.
ABD Doları kurunun 1914-1950 arasındaki
seyri şöyle oldu:
Yıl
|
Ortalama ABD Doları Kuru (TL)
|
1. Dünya Savaşı Öncesi
|
0,225
|
1. Dünya Savaşı Sonrası
|
1,07
|
1923
|
1,67
|
1924
|
1,93
|
1925
|
1,87
|
1926
|
1,93
|
1927
|
1,96
|
1928
|
1,97
|
1929
|
2,08
|
1930
|
2,12
|
1931
|
2,12
|
1932
|
2,11
|
1933
|
1,66
|
1934
|
1,26
|
1935
|
1,26
|
1936
|
1,26
|
1937
|
1,26
|
1938
|
1,26
|
1939
|
1,28
|
1940
|
1,11
|
1945
|
1,31
|
1946
|
1,30
|
1946 (7 Eylül)
|
2,80
|
1949
|
2,80
|
ABD Doları kurunun 1950’den sonraki seyri şöyle oldu:
Yıl
|
Yıllık Ortalamalar ve
Devalüasyon Tarihleri
|
Yıllık Ortalama ABD
Doları Döviz Alış Kuru (TL)
|
1950
|
Ortalama
|
2,80
|
1951
|
Ortalama
|
2,80
|
1952
|
Ortalama
|
2,80
|
1953
|
Ortalama
|
2,80
|
1954
|
Ortalama
|
2,80
|
1955
|
Ortalama
|
2,80
|
1956
|
Ortalama
|
2,80
|
1957
|
Ortalama
|
2,80
|
1958
|
Ortalama
|
2,80
|
1959
|
Ortalama
|
2,80
|
1960
|
Ortalama
|
5,1127
|
1960
|
22.08.1960
|
9,00
|
1961
|
Ortalama
|
9,00
|
1962
|
Ortalama
|
9,00
|
1963
|
Ortalama
|
9,00
|
1964
|
Ortalama
|
9,00
|
1965
|
Ortalama
|
9,00
|
1966
|
Ortalama
|
9,00
|
1967
|
Ortalama
|
9,00
|
1968
|
Ortalama
|
9,00
|
1969
|
Ortalama
|
9,00
|
1970
|
Ortalama
|
11,34
|
1970
|
10.08.1970
|
14,85
|
1971
|
Ortalama
|
14,84
|
1971
|
23.12.1971
|
14,00
|
1972
|
Ortalama
|
14,00
|
1973
|
Ortalama
|
14,00
|
1974
|
Ortalama
|
13,7755
|
1974
|
14.05.1974
|
13,50
|
1974
|
20.09.1974
|
13,85
|
1975
|
Ortalama
|
14,2956
|
1975
|
17.04.1975
|
14,00
|
1975
|
8.07.1975
|
14,25
|
1975
|
14.08.1975
|
14,50
|
1975
|
28.08.1975
|
14,75
|
1975
|
28.10.1975
|
15,00
|
1976
|
Ortalama
|
15,8602
|
1976
|
15.03.1976
|
15,50
|
1976
|
2.04.1976
|
16,00
|
1976
|
27.10.1976
|
16,50
|
1977
|
Ortalama
|
17,8165
|
1977
|
1.03.1977
|
17,50
|
1977
|
21.09.1977
|
19,25
|
1978
|
Ortalama
|
24,0455
|
1978
|
1.03.1978
|
25,00
|
1979
|
Ortalama
|
30,7549
|
1979
|
10.04.1979
|
26,50
|
1979
|
12.06.1979
|
35,00
|
1980
|
Ortalama
|
75,1198
|
1980
|
25.01.1980
|
70,00
|
1980
|
2.04.1980
|
73,70
|
1980
|
9.06.1980
|
78,00
|
1980
|
4.08.1980
|
80,00
|
1980
|
13.10.1980
|
82,70
|
1980
|
27.10.1980
|
84,80
|
1980
|
10.11.1980
|
87,95
|
1980
|
10.12.1980
|
89,25
|
1981
|
Ortalama
|
110,2476
|
1981
|
27.01.1981
|
91,90
|
1981
|
2.05.1981
|
95,95
|
1981
|
23.03.1981
|
95,65
|
1981
|
15.04.1981
|
98,20
|
1981
|
1.05.1981
|
99,80
|
1981
|
5.05.1981
|
100,45
|
1982
|
Ortalama
|
160,8544
|
1983
|
Ortalama
|
223,9547
|
1984
|
Ortalama
|
364,3457
|
1985
|
Ortalama
|
519,5208
|
1986
|
Ortalama
|
669,4321
|
1987
|
Ortalama
|
856,2281
|
1988
|
Ortalama
|
1.425,71
|
1989
|
Ortalama
|
2.120,82
|
1990
|
Ortalama
|
2.606,29
|
1991
|
Ortalama
|
4.175,27
|
1992
|
Ortalama
|
6.874,39
|
1993
|
Ortalama
|
11.035,66
|
1994
|
Ortalama
|
29.788,31
|
1995
|
Ortalama
|
45.738,52
|
1996
|
Ortalama
|
81.386,16
|
1997
|
Ortalama
|
152.071,28
|
1998
|
Ortalama
|
260.974,37
|
1999
|
Ortalama
|
420.126,15
|
2000
|
Ortalama
|
623.704,00
|
2001
|
Ortalama
|
1.225.411,82
|
2002
|
Ortalama
|
1.505.839,53
|
2003
|
Ortalama
|
1.493.067,76
|
2004
|
Ortalama
|
1.422.341,23
|
2005 (x)
|
Ortalama
|
1,3408
|
2006 (x)
|
Ortalama
|
1,4311
|
2007 (x)
|
Ortalama
|
1,3015
|
2008 (x)
|
Ortalama
|
1,2929
|
2008 (x)
|
Yılsonu
|
1,5218
|
2009 (x)
|
Ortalama
|
1,5471
|
2009 (x)
|
Yılsonu
|
1,4873
|
2010 (x)
|
Ortalama
|
1,5004
|
2010 (x)
|
Yılsonu
|
1,5376
|
2011 (x)
|
Ortalama
|
1,6700
|
2011 (x)
|
Yılsonu
|
1,8889
|
2012 (x)
|
Ortalama
|
1,7925
|
2012 (x)
|
Yılsonu
|
1,7776
|
2013 (x)
|
Ortalama
|
1,9013
|
2013 (x)
|
Yılsonu
|
2,1304
|
2014 (x)
|
Ortalama
|
2,1868
|
2014 (x)
|
Yılsonu
|
2,3269
|
2015 (x)
|
Ortalama
|
2,7135
|
2015 (x)
|
Yılsonu
|
2,9181
|
2016 (x)
|
Ortalama
|
3,0235
|
2016 (x)
|
Yılsonu
|
3,5318
|
2017 (x)
|
Ortalama
|
3,6510
|
2017 (x)
|
Yılsonu
|
3,7787
|
2018 (x)
|
13.08.2018
|
6,8922
|
2018 (x)
|
Ortalama
|
4,82025
|
2018 (x)
|
Yılsonu
|
5,2905
|
2019 (xx)
|
12.07.2019
|
5,7019
|
(x): Paradan 6 sıfır atıldıktan sonra.
(xx): 12 Temmuz 2019 tarihi itibarıyla TCMB döviz satış ABD Doları kuru.
Kaynak: DİE, TÜİK, TCMB, Kürşad
Arat TCMB Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü, Prof. Dr. Feridun Ergin Atatürk
Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu’nun Atatürk Araştırma Merkezi, internet
haber siteleri.
İlk blog yayını: 4 Mart
2015,
İkinci blog yayını: 18
Kasım 2016
Üçüncü blog yayını: 17
Kasım 2017
Yeniden düzenlendiği
tarih: 7 Ağustos 2018
Yeniden düzenlendiği
tarih: 14 Temmuz 2019
Metinciğim, doların yükselişini/sevdasını önleyecek yaklaşımlara da yer verebilirmisin...
YanıtlaSilYerli malı yurdun malı...
YanıtlaSil