-Türkiye’yi üç büyük il sırtlıyor

-
-TÜİK’in 2008 verilerine göre, milli gelirin yüzde 42,7’sini
üreten İstanbul, Ankara ve İzmir’in bu payları aynı kalırsa 
bu illerin 2011 sonu toplam üretimi en az 338,8 milyar dolar
-İstanbul, 2008 verilerine göre, tek başına Türkiye üretiminin
yüzde 27,65’ini karşılarken, Ankara’nın payı yüzde 8,52,
İzmir’inki ise yüzde 6,54’e yaklaşıyor


Ankara – 09.01.2012 - Üç büyük il, Türkiye ekonomisini sırtlıyor. İstanbul, Ankara ve İzmir’in milli gelirdeki payı, Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) son yayınlanan 2008 verilerine göre, yüzde 42,7’yi buluyor. İstanbul, 2008 verilerine göre, tek başına Türkiye üretiminin yüzde 27,65’ini karşılarken, Ankara’nın payı yüzde 8,52, İzmir’inki ise yüzde 6,54’e yaklaşıyor.
TÜİK’in son açıkladığı verilere göre, 2011 yılının 3 çeyreğindeki (9 aylık) gayri safi yurtiçi hasıla (GSYH) miktarı dolar cinsinden 589 milyar 72 milyon doları buluyor. 3 büyük ilin 2008 yılı milli gelirindeki payları 2011’de de aynı kalırsa, 589 milyar 72 milyon dolarlık milli gelirin 251 milyar 534 milyon dolarını karşılamış olacaklar. Bu varsayımla, 9 aylık dönemde İstanbul 162 milyar 878 milyon dolar, Ankara 50 milyar 171 milyon dolar, İzmir ise 38 milyar 502 milyon dolar milli gelir üretmiş olacaklar. 

-İstanbul 219, Ankara 68, İzmir 52 milyar dolarlık ekonomiler- 

2010 yılı son çeyreğinde GSYH dolar cinsinden 204 milyar 260 milyon dolar olmuştu. Bu rakamı da 2011 yılının 9 aylık GSYH’sına eklediğimizde son bir yıllık GSYH’yı buluruz ki bu da 793 milyar 332 milyon dolar ediyor. Aynı payları son bir yıllık GSYH’ya uyguladığımızda İstanbul için 219 milyar 356 milyon dolarlık, Ankara için 67 milyar 568 milyon dolarlık, İzmir için 51 milyar 852 milyon dolarlık GSYH rakamı buluyoruz. Bu durumda 3 büyük ilin toplam GSYH’si 338 milyar 753 milyon dolar ediyor.
Tabii bu hesaplamaların tamamı, İstanbul, Ankara ve İzmir’in ekonomideki paylarının 2008 yılındaki rakamlarla aynı olacağı varsayımıyla yapıldığı için, daha sonra TÜİK, illerin milli gelirdeki paylarını açıkladığı zamanda küçük de olsa oynamalar olabilecek. Oynamalar küçük olacak, çünkü, illerin payı 3 yıl gibi kısa zamanda büyük değişimler göstermiyor.  

-Kişi Başına Milli Gelirler- 

TÜİK’in 2009 ve 2010 yılı adrese dayalı nüfus kayıt sistemi verilerindeki yıllık artış rakamı baz alınarak yapılan 2011 yıl ortası nüfusu tahmini, İstanbul için 13 milyon 426 bin, Ankara için 4 milyon 832 bin, İzmir için ise 3 milyon 989 bin olarak hesaplanabilir. Bu durumda son bir yıllık GSYH esas alındığında, İstanbul’da kişi başına milli gelir 16 bin 338, Ankara’da 13 bin 983, İzmir’de ise 12 bin 999 dolar oluyor. Aynı hesaplamayla Türkiye’nin 2011 yıl ortası nüfusu 74 milyon 304 olarak bulunuyor. Türkiye’de kişi başına milli gelir de son bir yıllık (2010 son çeyreği ile 2011’in ilk üç çeyreğinin toplamı) GSYH esas alındığında 10 bin 677 dolarda kalıyor. Bu durumda İstanbul, Türkiye ortalamasının yüzde 53, Ankara yüzde 31, İzmir ise yüzde 21,75 daha üstünde bir gelir seviyelerine sahipler. 

-3 Büyük İl Hariç Kişi Başına Milli Gelir 8732 Dolarda Kalıyor- 

3 büyük ili dışarıda bıraktığımızda kalan 78 ilin son bir yıllık GSYH toplamları 454 milyar  579 milyon dolarda kalıyor. 78 ilin 2011 yıl ortası nüfus toplamı, 3 büyük il ve Türkiye için yapılan hesaplamaya göre 52 milyon 57 bini buluyor. Bu durumda üç büyük il dışındaki 78 ilin kişi başına milli geliri, son bir yıllık GSYH ile 8 bin 732 dolarda kalıyor. Bu da, Türkiye ortalamasının yüzde 18,21, İstanbul rakamının yüzde 46,55 altında bir milli gelir demek oluyor.
            İstanbul, Ankara ve İzmir ile Türkiye’nin 2011 3 çeyrek (ocak-eylül) dönemi ve son bir yıllık (2010 son çeyrek ve 2011 ilk üç çeyrek toplamı) GSYH rakamları ve 3 büyük ilin 2008 verileriyle GSYH’den aldıkları paylar şöyle: 


Milli
2011
Son Bir

Gelirdeki
3 Çeyrek
Yıl (x)

Payları
GSYH
GSYH

2008
(Milyar
(Milyar
3 Büyük İl
(Yüzde)
Dolar)
Dolar)
İstanbul
27,65
162,878
219,356
Ankara
8,517
50,171
67,568
İzmir
6,536
38,502
51,852
3 Büyük İl Toplamı
42,7
251,534
338,753
Türkiye
100
589,072
793,332


(x): 2011 3. çeyrek itibarıyla son bir yıl

Yorumlar

Yorum Gönder

Bu blogdaki popüler yayınlar

-Dolardaki artışın ekonomiye etkisi...

-
Yeniden düzenlenmiş -Döviz kurları Türkiye açısından her zaman sorun oldu. Geçmişte ABD Doları, Alman Markı, şimdi ABD Doları ve Avro’nun seviyesi Türk ekonomisindeki birçok parametreyi etkilediğini söylemek yanlış olmaz -Enerji açısından dışa bağımlı olan Türkiye, enerjiyi, hammaddeleri dolar, sanayi ürünlerinin çoğunu ise Avro ödeyerek alıyor. İhracatının yarıya yakınını AB ülkelerine yapan, turizm gelirlerinin büyük bölümünü bu ülkelerden sağlayan Türkiye’nin, döviz gelirlerinde avronun ağırlığı fazla… -Halen 3,3835 düzeyinde olan Merkez Bankası dolar alış kuru, yıl sonuna kadar böyle devam ederse, 2016 yılında ortalama kuru 3’ün üzerinde 3,0090 olarak gerçekleşecek -Bu durumda, Türkiye’nin GSYH’si 726,1 milyar dolarlık tahminin de düşecek, 2009’dan bu yanaki en düşük düzey olan 713,9 milyar dolara inecek -Kişi başına GSYH de tahmin edildiği gibi 9 bin 243 dolar olmayacak 9 bin 6 dolara düşecek -Türkiye, enerjinin hemen hemen tamamını ABD Dolar
Devamı

-Krizler ekonomisi-1994 krizi

-
          Neden 1994 krizi? Geçmişte de birçok kriz yaşayan, bu krizlerden derinden etkilenen bir ekonomi olan Türkiye’de, 1994 krizi, öncekilerle karşılaştırıldığında oldukça farklı bir krizdir. Yazıya konu olarak neden 1994 krizi seçilmiştir? Birinci neden yazının hacmiyle ilgilidir. Bütün krizleri yazmaya ne zamanımız ne de gücümüz yetmeyecekti. Bu nedenle konu olarak bu yazının yazıldığı tarihten önceki kriz olan 1994 krizi ele alındı.  Diğer bir neden ise Türk ekonomisinin her zaman temel sorunu olagelmiş cari işlemler krizi özelliği taşımasının yanı sıra 1994 krizinin, aynı zamanda, gelişmiş bir ekonomide görülen finans krizi niteliğinde olmasıdır. Bu oldukça dikkat çekicidir.  Üçüncü bir neden de bu krizin rakamsal boyutlarının öncekilerle karşılaştırılamayacak kadar büyük olmasıdır. İşte bu nedenlerle bu yazıya konu olarak 1994 krizi seçilmiştir.
Devamı

-Dolar sevdası hiç geçmiyor…

-
Yeniden düzenlenmiş -Merkez Bankası’nda, 15 Ocak 2008 tarihinde 1 lira 14,49 kuruşa kadar inen, 13 Ağustos 2018’de 6 lira 89,22 kuruşa kadar çıkan, 12 Ağustos 2018 gecesinde serbest piyasada 7 lira 22 kuruşu gören dolar kuru, ardından 30 Kasım 2018’de 5 lira 16,63 kuruşa kadar inmişti -Daha sonra dalgalı bir seyir izleyen dolar kuru, halen 5 lira 70,19 kuruş seviyesinde bulunuyor -Birinci Dünya Savaşı öncesi 22,5 kuruştan işlem gören ABD Doları, paradan 6 sıfır atılmasaydı, bugün 5 milyon 701 bin 900 lira olacaktı -ABD Doları, Merkez Bankası döviz kuru, 12 Temmuz 2019  itibarıyla son bir yılda yüzde 18,14, son iki yılda yüzde 57,99,  son üç yılda yüzde 97,05, son dört yılda yüzde 113,91,  son beş yılda yüzde 168,06, 16 Ocak 2008-12 Temmuz 2019 arasında geçen yaklaşık on bir buçuk yılda ise yüzde 398,03 arttı -Böylece, dolar, TL karşısında, son bir yılda 1,2, son 5 yılda 2,7, on bir buçuk yılda ise 5 katına yükseldi -Dolar, 27 Ağustos 2013’te 2, 7 E
Devamı

-Yalnızlık

-
İngiliz yazar Aldous Huxley, “vücut bulmuş her ruh yalnızlığa mahkûmdur” der. Aristoteles, “yalnızlıktan hoşlanan ya vahşi bir hayvandır ya da Tanrı” sözleriyle yalnızlığın insan doğasına ters olduğunu anlatır. Yine de önünde sonunda yalnızlık bizi yaşamımızın bir yerinde bulur. Kaçış yok… Yaşayacağız. Kaçış yok ama bazıları hiç istemese de yalnızlığı yaşarlar. Ece Ayhan ne güzel anlatmış bunu; “Ey yalnızlık! Herkesin koynuna girip çıkarsın da bir tek benimle mi düzenli bir ilişkin var?” diye… Çoğu büyük şairin ilham kaynağıdır yalnızlık. Aşkların son durağıdır. Her şeyi paylaşabilirsiniz. Mutluluk bile paylaşılır. Paylaşınca artar. Fakat, yalnızlığın büyük şairlerinden Özdemir Asaf’ın dizelere döktüğü gibi “yalnızlık paylaşılmaz, paylaşılsa yalnızlık olmaz”.
Devamı

-Güçlü bir ekonomi için ne yapmalı?

-
Güçlü bir ekonomi için yapılması gerekenler ve yol bellidir. Ekonomik ve siyasi istikrarı kurup koruyarak, üretime ve ihracata dayalı bir ekonomik yapı kurmak. Petrol, doğalgaz veya başka bir şey… Büyük miktarda döviz sağlayan bir geliriniz yoksa ki bu “büyük miktar” nüfusunuza ve ekonomik gelişmişliğinize göre değişir. Kuveyt için elde ettiği petrol geliri yeterli olabilir ama o gelir Türkiye boyutlarındaki bir ülkeyi kurtarmaz. Veya gelir seviyesi altlarda yer alan Sierra Leone’ye yetecek döviz geliri ile hemen hemen o ülkeye yakın nüfusa sahip Danimarka’nın ihtiyacı olan döviz geliri aynı olmaz. Sonuç olarak Türkiye boyutlarındaki bir ülke sadece petrol ve doğalgaz gibi gelirlerle ekonomisini sürdüremez. Nitekim, Suudi Arabistan’ın dünyada en büyük petrol geliri elde eden ülkesi olmasına rağmen tam bir ekonomik kriz yaşadığını görüyoruz. Buradan şu sonuç da çıkarılabilir Kerkük-Musul hayali kuranlar ve ülkenin oradan sağlanacak petrol ve doğalgaz geliriyle zengin olacağını dü
Devamı