Metin Türkyılmaz

-2010 yılında 68,4 milyon olan yurtiçi seyahat sayısı, yüzde 3,7 azalmayla, 2011’de 65,9 milyonun altına indi -Geceleme sayısı 555,1 milyondan 558,3 milyona yükselirken, toplam harcama 13,8 milyar liradan 15,6 milyar liraya çıktı -Seyahat başına ortalama harcama, 2010-2011 döneminde 202 liradan 238 liraya yükseldi -Yurtiçi seyahat edenler, 238 liraya 8,5 geceleme yaptılar. Geceleme başına ortalama harcama 28 lirada kaldı                                                     

-IMF’in enflasyon tahminleri -Uluslararası Para Fonu’na göre, bu yıl 105 ülke içinde en fazla enflasyon yüzde 66 ile Belarus’ta yaşanacak -Bu ülkeyi yüzde 33,9 ile Etiyopya, yüzde 31,6 ile Venezüela, yüzde 23,4 ile Uganda, yüzde 23,2 ile Sudan, yüzde 21,8 ile İran takip edecek -Türkiye, yüzde 10,6 ile Kenya ile birlikte 14’üncü sırada yer alacak -Enflasyonda Çin yüzde 3,3 ile 63’üncü, İtalya yüzde 2,5 ile 77’inci, İngiltere yüzde 2,4 ile 79’uncu, ABD yüzde 2,1 ile 87’inci, Fransa yüzde 2 ile 90’ıncı, Almanya ve İspanya yüzde 1,9 olacak -Japonya’da enflasyon, bu yıl yüzde 0’da (sıfır) kalacak. İsviçre ve Yunanistan’da ise fiyatlar yüzde 0,5 oranında gerileyecek

-Türk ekonomi tarihine baktığımızda iki  büyük kriz sebebi görürüz -Bunlar dış ticaret açığı sonucu cari açık ve  enflasyondur  (*)

          Neden 1994 krizi? Geçmişte de birçok kriz yaşayan, bu krizlerden derinden etkilenen bir ekonomi olan Türkiye’de, 1994 krizi, öncekilerle karşılaştırıldığında oldukça farklı bir krizdir. Yazıya konu olarak neden 1994 krizi seçilmiştir? Birinci neden yazının hacmiyle ilgilidir. Bütün krizleri yazmaya ne zamanımız ne de gücümüz yetmeyecekti. Bu nedenle konu olarak bu yazının yazıldığı tarihten önceki kriz olan 1994 krizi ele alındı.  Diğer bir neden ise Türk ekonomisinin her zaman temel sorunu olagelmiş cari işlemler krizi özelliği taşımasının yanı sıra 1994 krizinin, aynı zamanda, gelişmiş bir ekonomide görülen finans krizi niteliğinde olmasıdır. Bu oldukça dikkat çekicidir.  Üçüncü bir neden de bu krizin rakamsal boyutlarının öncekilerle karşılaştırılamayacak kadar büyük olmasıdır. İşte bu nedenlerle bu yazıya konu olarak 1994 krizi seçilmiştir.

-Bu yılın ilk üç ayında, konut satışları, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 5,51 artış göstererek 91 bin 71 adetten 96 bin 92 adede yükseldi -Konut satışları bir önceki döneme (2011 Ekim-Aralık) göre yüzde 19,16 azaldı. 2011 yılının 4. döneminde konut satış rakamı 118 bin 867 düzeyindeydi -Bu yılın 1. çeyreğinde satılan konut sayısı 2008’de satılandan 16 bin 96 adet, 2009 1. çeyreğinden 12 bin 769 adet daha az. Türkiye, halen konut satışlarında 2008-2009 rakamlarını yakalayamamış durumda

-Açık, bu yılın ilk 3 ayında 55 milyar dolar artarak 325,9 milyar dolardan 380,9 milyar dolara çıktı -Türkiye’nin dış varlıkları 2012 Mart sonunda, 2011 yıl sonuna göre 3 milyar dolarlık artışla 174,9 milyar dolardan 177,9 milyar dolara yükseldi -Yükümlülükler ise 58 milyar dolarlık artışla 500,7 milyar dolardan 558,7 milyar dolara çıktı -Yurtiçinde doğrudan yatırımlarda 32,1 milyar dolarlık artış dikkat çekiyor. Bu yatırımlar 140,3 milyar dolardan 172,4 milyar dolara yükseldi 

-Bütçe nakit açığı 4 aylık dönemde Özelleştirme İdaresi’nden ve/veya İşsizlik Fonu’ndan aktarılan tutar dahil edildiğinde, 12,8 milyar lirayı buldu -Aktarılan 1 milyar 169 milyon lira dahil edilmezse nakit açığı 13 milyar 950 milyon liraya ulaşıyor -Hazine, Ocak-Nisan döneminde 99,1 milyar lira gelir elde ederken, giderler 113 milyar lirayı geçti -Bu dönemde 52,9 milyar liralık iç borçlanma, 6,2 milyar liralık dış borçlanmaya gidildi -Nisan ayında faiz dışı dengede 288 milyon liralık açık verildi 

-IMF’ye göre, geçen yıl  77 milyar 89 milyon dolar cari açık veren Türkiye, 473,4 milyar dolar açık veren ABD’nin ardından ikinci sırada yer aldı -2011’de Türkiye’yi  70,1 milyar dolar cari açıkla İtalya, 62 milyar dolar cari açıkla Fransa, 55,3 milyar dolarla İspanya izledi. Brezilya, Kanada, Hindistan, İngiltere ve Avustralya ilk 10’da yer aldı -IMF, bu yıl Türkiye’de cari açığın 71 milyar 748 milyon dolar olacağını, cari açık sıralamasında ABD, Brezilya ve Avustralya’nın ardından dördüncü sırada yer alacağını tahmin ediyor -Fona göre, 2017 yılında ABD, 695,6 milyar dolar cari açıkla birinci, Avustralya 118,3 milyar dolarla ikinci, Brezilya 111,5 milyar dolarla üçüncü, Türkiye         ise 99 milyar 885 milyon dolarla dördüncü sırada  yer alacak -2010 yılında Çin, 305,3, Almanya 199,9, Japonya 195,9 milyar dolarla cari fazlada ilk üç sırayı alırken, geçen yıl 205,4 milyar dolar cari fazla veren Almanya, Çin’in cari fazlası 201 milyar dolara geriley

-2011 yılında 9 yıl aradan sonra tekrar tek haneli rakamlara inen işsizlik oranına rağmen, hala 2000 yılındaki işsiz sayısının iki katından fazla işsiz var -Son 24 yılın en düşük işsizliği 1996, 1997, 1998 ve 2000 yıllarında, en yüksek işsizlik ise yüzde 14 ile 2009 yılında yaşandı -1988-2001 döneminde yüzde 6,5 ile yüzde 8,9 arasında değişen işsizlik oranları, 2002-2010 döneminde çift haneli rakamlara çıkmıştı -2000 yılında 1,5 milyon kişinin altına gerileyen işsiz sayısı, 2002-2007 döneminde 2,3-2,5 milyon arasında seyretti, 2008’de 2,6 milyonu geçti, 2009’da 3,5 milyona yaklaşarak rekor kırdı -2010 yılında 3 milyon 46 bin olan işsiz sayısı geçen yıl 2 milyon 615 bine indi