-Ortalama enflasyonda 3 yılın rekoru
-Haziran 2012 12 aylık ortalamalara göre yüzde 8,89’luk yıllık
enflasyon rakamı, son 3 yılın (Haziran 2009’dan bu yanaki) en
yüksek yıllık enflasyon rakamı
-Ekim 2011’de yüzde 5,93’e düşen 12 aylık ortalamalara
göre yıllık enflasyon, o tarihten bu yana sürekli yükseliyor
-2005 Ocak-2012 Mayıs döneminde, Ocak 2009’da
yüzde 10,54’e kadar yükselen 12 aylık ortalamalara göre
yıllık enflasyon, 2010 Ocak ayında yüzde 6,16’ya indi
-Aralık 2010’a kadar yüzde 8,57’ye çıkan 12 aylık ortalamalara
göre enflasyon, 2011 Ocak ayından itibaren yeniden
düşmeye başladı ve Ekim 2011’de yüzde 5,93’e geriledi
-Yıllık enflasyon, 2011 Kasım ayında yüzde 6,13’e, Aralık
ayında yüzde 6,47’ye, 2012 yılının Ocak ayında yüzde 6,95’e,
Şubat ayında yüzde 7,48, Mart ayında yüzde 8,02, Nisan
ayında yüzde 8,59’a, Mayıs ayında yüzde 8,68’e, Haziran
ayında ise yüzde 8,89’a yükseldi
Memur, emekli maaşları, kiralar başta olmak üzere, pek çok alanda kullanılan tüketici fiyatları endeksi (TÜFE) , 2012 Haziran ayında, bir önceki aya göre yüzde 0,90 gerilese de son 1 yıllık enflasyon Mayıs 2012’de yüzde 8,28 indikten sonra Haziran 2012’de yeniden yükselerek yüzde 8,87’ye çıktı.
Bunun yanı sıra 12 aylık ortalamalara göre yıl enflasyon da sürekli artış gösteriyor. Haziran 2012 12 aylık ortalamalara göre yüzde 8,89’luk yıllık enflasyon rakamı, son 3 yılın (Haziran 2009’dan bu yanaki) en yüksek yıllık enflasyon rakamı oldu.
Enflasyona sadece dönem sonraları itibarıyla bakmak gerçeği tam göstermiyor. Başlangıçta fiyatı 100 birim olan bir ürün 12 aylık dönemde ağırlıklı olarak 140 birim fiyata çıksa ama dönemin sonunda yeniden 110 birime inse, bu üründe fiyat artışı yüzde 10 görünür. Oysa 12 aylık sürenin büyük bölümünde 140 birim, yani yüzde 20 enflasyon yaşamıştır. Özellikle gıda maddelerinde ve tarım ürünlerinde, yıl içinde, üretim sezonuna ve iklim şartlarına göre büyük fiyat değişimleri yaşanır. Bu dalgalanmalar 12 aylık ortalamalara göre enflasyonla bulunur. Burada son 12 aydaki ortalama fiyat, bir önceki 12 aydaki ortalama fiyata bölünür. Yani Haziran 2012’nin 12 aylık ortalamalara göre enflasyonu, Haziran 2011-Haziran 2012 ortalamasının, Haziran 2010-Haziran 2011 ortalamasına bölünmesiyle bulunur. Ekonominin tüm üretim sürecini yıllık enflasyondan daha iyi ölçtüğü için milli gelir hesaplarında da 12 aylık ortalamalara göre hesaplanan deflatör (TÜFE’den daha fazla ürünü kapsar) kullanılır.
-Ocak 2009’da yüzde 10,54’e kadar yükseldi-
Bundan dolayı en doğru enflasyon verisi olan 12 aylık ortalamalara göre yıllık enflasyon. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verileri, Ekim 2011’de yüzde 5,93’e düşen 12 aylık ortalamalara göre yıllık enflasyonun, o tarihten bu yana sürekli yükseldiğini gösteriyor. 2005 Ocak-2012 Mayıs döneminde, Ocak 2009’da yüzde 10,54’e kadar yükselen 12 aylık ortalamalara göre yıllık enflasyon, 2010 Ocak ayında yüzde 6,16’ya kadar indi. Aralık 2010’a kadar yüzde 8,57’ye çıkan 2011 Ocak ayından itibaren düşmeye başladı ve Ekim 2011’de yüzde 5,93’e geriledi. Yıllık enflasyon, 2011 Kasım ayında yüzde 6,13’e, Aralık ayında yüzde 6,47’ye, 2012 yılının Ocak ayında yüzde 6,95’e, Şubat ayında yüzde 7,48, Mart ayında yüzde 8,02, Nisan ayında yüzde 8,59’a, Mayıs ayında yüzde 8,68’e, Haziran ayında ise yüzde 8,89’a yükseldi.
-Haziran 2012, son 36 ayın en yükseği-
Haziran 2012 12 aylık ortalamalara göre yıllık enflasyon rakamı, son 36 ayın (Haziran 2009’dan bu yanaki) en yüksek yıllık enflasyon rakamı. 2009 Haziran ayında enflasyon yüzde 9,08 düzeyindeydi. Bu tarihten sonra en yüksek enflasyon rakamı yüzde 8,89 ile bu ay yaşandı. İşin kötü tarafı, aylık ve yıllık enflasyon rakamlarının tersine, 12 aylık ortalamalara göre yıllık enflasyon rakamı 2011 Kasım ayından bu yana yükseliyor. Bu seride, Ekim 2009’da yüzde 5,93 ile yüzde 6’nın altında seyreden ortalama enflasyon, Haziran 2012’ye kadar geçen sürede, 2,96 puanlık veya yüzde 49,92’lik artış göstermiş durumda.
-11 aylık düşüş trendinin ardından 8 aydır devam eden yükseliş-
Ortalamalara göre enflasyon rakamı, 2010 Kasım ayından sonra düşüş trendine girmiş ve 11 ay süren bu trenden sonra Kasım 2011’de 8 aydır devam eden bir yükseliş süreci yaşıyor. Yalnız, Kasım 2011’de 0,20, Aralık 2011’de 0,34, 2012’nin Ocak ayında 0,48, Şubat ayında 0,53, Mart ayında 0,54, Nisan ayında 0,57, Mayıs ayında 0,09 puan artış gösteren 12 aylık ortalamalara göre yıllık enflasyon rakamında, Haziran 2012’de 0,21 puan artış meydana geldi. Haziran ayında bu artışın meydana gelmesi, gıda ürünlerinde mevsimsel düşüşe rağmen gerçekleşmesi de ilginç bir durum oluşturuyor.
2002 Ocak-2012 Mayıs ayları döneminde aylar itibarıyla, 12 aylık ortalamalara göre yıllık enflasyon rakamları şöyle:
Yıl
|
Ocak
|
Şubat
|
Mart
|
Nisan
|
Mayıs
|
Haziran
|
Temmuz
|
Ağustos
|
Eylül
|
Ekim
|
Kasım
|
Aralık
|
2005
|
8,50
|
8,44
|
8,40
|
8,42
|
8,53
|
8,69
|
8,68
|
8,64
|
8,63
|
8,47
|
8,31
|
8,18
|
2006
|
8,07
|
8,03
|
8,05
|
8,11
|
8,21
|
8,32
|
8,64
|
8,84
|
9,05
|
9,25
|
9,44
|
9,60
|
2007
|
9,76
|
9,92
|
10,15
|
10,30
|
10,24
|
10,11
|
9,70
|
9,46
|
9,17
|
8,98
|
8,86
|
8,76
|
2008
|
8,61
|
8,53
|
8,40
|
8,33
|
8,47
|
8,64
|
9,07
|
9,43
|
9,76
|
10,12
|
10,31
|
10,44
|
2009
|
10,54
|
10,41
|
10,29
|
9,98
|
9,49
|
9,08
|
8,52
|
7,99
|
7,52
|
6,95
|
6,53
|
6,25
|
2010
|
6,16
|
6,38
|
6,53
|
6,87
|
7,20
|
7,41
|
7,59
|
7,83
|
8,16
|
8,45
|
8,59
|
8,57
|
2011
|
8,28
|
7,76
|
7,29
|
6,79
|
6,64
|
6,47
|
6,37
|
6,24
|
6,00
|
5,93
|
6,13
|
6,47
|
2012
|
6,95
|
7,48
|
8,02
|
8,59
|
8,68
|
8,89
|
Kaynak: TÜİK
Yorumlar
Yorum Gönder