-En fakir bölge Van bölgesi

-26 bölge içinde en büyük nüfus, en büyük ekonomi ve en fazla kişi 
başına yurtiçi gelir, en az yüzölçüme sahip olan İstanbul’da
-Türkiye ekonomisinin yüzde 27,65’ini oluşturan İstanbul, 217 milyar 410
milyon 
dolarlık yurtiçi gelire, 15 bin 824 dolarlık kişi başına yurtiçi gelire sahip
durumda
-İstanbul’un yüzölçümü 5 bin 196,07 kilometrekare iken,
en  fazla yüzölçümü 
59 bin 664,17 kilometrekare karasal alanla  Kayseri, Sivas ve Yozgat’ın 
bulunduğu Orta Anadolu Kalkınma Ajansı (ORAN) bölgesinde
-ORAN Bölgesi, Tayvan, Hollanda, Danimarka ve
İsviçre’nin birbuçuk, Belçika, 
Arnavutluk ve Ermenistan’ın iki, İsrail’in üç katı büyüklüğünde
-En fakir bölge 3 bin 861 dolarla Van, Muş, Bitlis, Hakkari illerini  içeren 
Doğu Anadolu Kalkınma Ajansı (DAKA) bölgesi oldu
-Fakirlikte DAKA’yı kişi başına 4 bin 1 dolarla Şanlıurfa ve  Diyarbakır'ı 
kapsayan Karacadağ Kalkınma Ajansı bölgesi,  4 bin 185
dolarla Ağrı, Kars, 
Iğdır ve Ardahan'dan oluşan  Serhat Kalkınma Ajansı (SERKA) bölgesi
izledi
-Zenginlikte İstanbul’u, 14 bin 458 dolarla Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu
ve 
Yalova’dan oluşan Doğu Marmara Kalkınma Ajansı (MARKA)
bölgesi takip etti
-Doğu ve Güneydoğu Anadolu’daki, DAKA, KARACADAĞ KA, SERKA, 
DİKA ve İKA kalkınma ajansları bölgelerinin kişi başına yurtiçi gelirleri 
ülke ortalamasının yarısının altında



            Türkiye, 8 Şubat 2006 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 25 Ocak 2006 tarihli 5449 sayılı Kalkınma Ajanslarının Kuruluşu, Koordinasyonu ve Görevleri Hakkında Kanun ile 12 istatistiki bölgeye bu bölgeler de 26 alt istatistiki bölgeye ayrılmış durumda.
            Aynı kanun, Türkiye’yi istatistiki olarak 12 bölgeye ve 26 alt bölgeye ayırdı. Kalkınma ajansları Düzey 2 olarak adlandırılan 26 bölgede kuruldu. Kanunun istatistiki bölge birimleri sınıflandırmasına göre,  TR1: İstanbul (TR10: İstanbul), TR2: Batı Marmara (TR21: Edirne, Kırklareli, Tekirdağ) ve (TR22: Balıkesir, Çanakkale), TR3: Ege (TR31: İzmir), (TR32: Aydın, Denizli, Muğla) ve (TR33: Afyonkarahisar, Kütahya, Manisa, Uşak), TR4: Doğu Marmara (TR41: Bilecik, Bursa, Eskişehir) ve (TR42: Bolu, Düzce, Kocaeli, Sakarya, Yalova), TR5: Batı Anadolu (TR51: Ankara) ve (TR52: Karaman, Konya), TR6: Akdeniz (TR61: Antalya, Burdur, Isparta), (TR62: Adana, Mersin) ve (TR63: Hatay, Kahramanmaraş, Osmaniye), TR7: Orta Anadolu (TR71: Aksaray, Kırıkkale, Kırşehir, Niğde, Nevşehir) ve (TR72: Kayseri, Sivas, Yozgat), TR8: Batı Karadeniz (TR81: Bartın, Karabük, Zonguldak), (TR82: Çankırı, Kastamonu, Sinop) ve (TR83: Amasya, Çorum, Samsun, Tokat), TR9: Doğu Karadeniz (TR90: Artvin, Giresun, Gümüşhane, Ordu, Rize, Trabzon),  TRA: Kuzeydoğu Anadolu (TRA1: Bayburt, Erzincan, Erzurum) ve (TRA2: Ağrı, Ardahan, Iğdır, Kars), TRB: Ortadoğu Anadolu (TRB1: Bingöl, Elazığ, Malatya, Tunceli) ve (TRB2: Bitlis, Hakkâri, Muş, Van),  TRC: Güneydoğu Anadolu (TRC1: Adıyaman, Gaziantep, Kilis), (TRC2: Diyarbakır, Şanlıurfa) ve  (TRC3: Batman, Mardin, Şırnak, Siirt) oluşuyor.
            Kanunun amacı; kamu kesimi, özel kesim ve sivil toplum kuruluşları arasındaki işbirliğini geliştirmek, kaynakların yerinde ve etkin kullanımını sağlamak ve yerel potansiyeli harekete geçirmek suretiyle, ulusal kalkınma planı ve programlarda öngörülen ilke ve politikalarla uyumlu olarak bölgesel gelişmeyi hızlandırmak, sürdürülebilirliğini sağlamak, bölgeler arası ve bölge içi gelişmişlik farklarını azaltmak üzere oluşturulacak kalkınma ajanslarının kuruluş, görev ve yetkileri ile koordinasyonuna ilişkin esas ve usulleri düzenlemek olarak belirlenmiş.
            Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerinden www.551vekil.com'un yaptığı hesaplamaya göre, 26 bölge içinde en büyük nüfus, en büyük ekonomi ve en fazla kişi başına yurtiçi gelir, en az yüzölçüme sahip olan İstanbul’da. Türkiye ekonomisinin yüzde 27,65’ini oluşturan İstanbul, 217 milyar 410 milyon dolarlık yurtiçi gelire, 15 bin 824 dolarlık kişi başına yurtiçi gelire sahip durumda. 

            -Ekonomik büyüklükte Ankara ikinci, BEBKA üçüncü, İzmir dördüncü-

Ekonomik büyüklükte İstanbul’u 66 milyar 968 milyon dolar ve yüzde 8,517 GSYH payıyla Ankara izliyor. Ankara, 13 bin 589 dolarla kişi başına yurtiçi gelirde dördüncü sırada yer alıyor. Türkiye’nin üçüncü en büyük ekonomi bölgesi Bursa, Eskişehir ve Bilecik’ten oluşan Bursa-Eskişehir-Bilecik Kalkınma Ajansı (BEBKA) bölgesi. BEBKA bölgesi 52 milyar 142 milyon dolarlık GSYH ile 51 milyar 395 milyon dolarlık İzmir’in önünde yer alıyor. Bölge kişi başına yurtiçi gelirde 14 bin 248 dolarla üçüncü sırada. Dördüncü en büyük ekonomi İzmir, ülke GSYH’sinin yüzde 6,5364’ünü karşılıyor. İzmir, 12 bin 896 dolarla İSTKA, MARKA, BEBKA, ANKARA KA ve TRAKYA bölgelerinin ardından altıncı sırada bulunuyor. 48 milyar 375 milyon dolarla beşinci büyük ekonomi olan Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu ve Yalova’nın yer aldığı Doğu Marmara Kalkınma Ajansı (MARKA) bölgesi 14 bin 458 dolarla İstanbul’un ardından en zengin ikinci bölge konumunda.
MARKA bölgesini 31 milyar 393 milyon dolarla oldukça geriden 6. sıradaki Adana ve Mersin’in oluşturduğu Çukurova Kalkınma Ajansı (ÇKA), 30 milyar 309 milyon dolarla 7. sıradaki Antalya, Isparta ve Burdur’dan oluşan Batı Akdeniz Kalkınma Ajansı (BAKA) izliyor. 8. ZAFERKA’nın (Manisa, Afyon, Kütahya, Uşak) 28 milyar 495 milyon, 9. GEKA’nın (Aydın, Denizli, Muğla) 28 milyar 338 milyon, 10. OKA’nın (Samsun, Tokat, Çorum, Amasya) 22 milyar 212 milyon, 11. TRAKYA’nın (Tekirdağ, Edirne, Kırklareli) 21 milyar 372 milyon, 12. DOKA’nın (Trabzon, Ordu, Giresun, Rize, Artvin, Gümüşhane) 20 milyar 794 milyon, 13. DOĞAKA’nın (Hatay, Kahramanmaraş, Osmaniye) 20 milyar 132 milyon, 14. MEVKA’nın (Konya, Karaman) 18 milyar 651 milyon, 15. ORAN’ın (Kayseri, Sivas, Yozgat) 18 milyar 456 milyon, 16. GMKA’nın (Balıkesir, Çanakkale) 16 milyar 979 milyon, 17. KARACADAĞ KA’nın (Şanlıurfa, Diyarbakır) 13 milyar 287 milyon, 18. İKA’nın (Gaziantep, Adıyaman, Kilis) 12 milyar 412 milyon, 19. AHİ-KA’nın (Kırıkkale, Aksaray, Niğde, Nevşehir, Kırşehir) 11 milyar 906 milyon, 20. BAKKA’nın (Zonguldak, Karabük, Bartın) 10 milyar 491 milyon, 21. FKA’nın (Malatya, Elazığ, Bingöl, Tunceli) 10 milyar 483 milyon dolarlık GSYH’si var.  

-En küçük ekonomi 4,8 milyar dolarla SERKA bölgesinde- 

DİKA, DAKA, KUDAKA, KUZKA ve SERKA bölgeleri ise 10 milyar doların altında GSYH’ye sahip durumdalar. Ekonomik büyüklükte 22. sıradaki DİKA (Mardin, Batman, Şırnak, Siirt) 8 milyar 745 milyon, 23. DAKA (Van, Muş, Bitlis, Hakkari) 7 milyar 970 milyon, 24. KUDAKA (Erzurum, Erzincan, Bayburt) 6 milyar 954 milyon, 25. KUZKA (Kastamonu, Çankırı, Sinop) 5 milyar 787 milyon dolarlık GSYH’leri var. Ekonomik büyüklükte son sırada olan ve Türkiye GSYH’sinin yüzde 0,6152’sini karşılayan SERKA (Ağrı, Kars, Iğdır, Ardahan) bölgesi ise 4 milyar 837 milyon dolarla 5 milyar doların bile altında, İstanbul’un 45’te biri kadar bir GSYH’ye sahip durumda.  

-ORAN, 108 ülkeden daha büyük yüzölçümüne sahip- 

İstanbul’un yüzölçümü 5 bin 196,07 kilometrekare iken, en fazla yüzölçümü 59 bin 664,17 kilometrekare karasal alanla Kayseri, Sivas ve Yozgat’ın bulunduğu Orta Anadolu Kalkınma Ajansı (ORAN) bölgesinde. ORAN bölgesi, Tayvan, Hollanda, Danimarka ve İsviçre’nin birbuçuk, Belçika, Arnavutluk ve Ermenistan’ın iki, İsrail’in üç katı büyüklüğünde, dünyadaki 232 ülke ve bağımlı bölgeden 108’inden daha büyük alana sahip. ORAN bölgesini, 47 bin 717,41 kilometrekareyle MEVKA (Konya, Karaman), 44 bin 728,23 kilometrekareyle ZAFERKA (Manisa, Afyonkarahisar, Kütahya, Uşak), 41 bin 557,92 kilometrekareyle DAKA (Van, Muş, Bitlis, Hakkari) ve 40 bin 681,10 kilometrekareyle KUDAKA (Erzurum, Erzincan, Bayburt) izliyor.

-En fakir bölge DAKA, ülke ortalamasının yüzde 36,76’sına ancak ulaşabiliyor- 

En fakir bölge 3 bin 861 dolarla Van, Muş, Bitlis, Hakkari illerini içeren Doğu Anadolu Kalkınma Ajansı (DAKA) bölgesi oldu.
Fakirlikte DAKA’yı kişi başına 4 bin 1 dolarla Şanlıurfa ve Diyarbakır illerini kapsayan Karacadağ Kalkınma Ajansı bölgesi, 4 bin 185 dolarla Ağrı, Kars, Iğdır ve Ardahan illerinden oluşan Serhat Kalkınma Ajansı (SERKA) bölgesi izledi.
Doğu ve Güneydoğu Anadolu’daki, DAKA, KARACADAĞ KA, SERKA, DİKA ve İKA kalkınma ajansları bölgelerinin kişi başına yurtiçi gelirleri ülke ortalamasının yarısının altında kaldı. En fakir bölge 3 bin 861 dolarlık Van, Muş, Bitlis, Hakkari illerini içeren Doğu Anadolu Kalkınma Ajansı (DAKA) bölgesi ülke ortalamasının yüzde 36,76’sına ancak ulaşabildi.
Zenginlikte İstanbul’u, 14 bin 458 dolarla Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu ve Yalova’dan oluşan Doğu Marmara Kalkınma Ajansı (MARKA) bölgesi takip etti. Bu bölgeyi 14 bin 248 dolarla BEBKA (Bursa, Eskişehir, Bilecik), 13 bin 589 dolarla ANKARA KA (Ankara), 13 bin 515 dolarla TRAKYA (Tekirdağ, Edirne, Kırklareli), 12 bin 896 dolarla İZKA (İzmir), 11 bin 84 dolarla BAKA (Antalya, Isparta, Burdur) takip etti. Diğer bölgeler 10 bin 504 dolarlık ülke ortalamasının altında kaldılar.
26 bölgenin, açıklanan son veri olan 2008 yılı verilerine göre GSYH içindeki payları ve bu payların değişmediği varsayımıyla ve bu paylar baz alınarak yapılan hesaplamayla, 2012 yılı GSYH tahmini rakamları şöyle: 

Bölgeler
GSYH’deki
GSYH
Payı (Yüzde)
(Milyon
Dolar)
Türkiye
100
786.293
1
İSTKA (İstanbul)
27,6500
217.410
2
ANKARA KA (Ankara)
8,5170
66.968
3
BEBKA (Bursa, Eskişehir, Bilecik)
6,6313
52.142
4
İZKA (İzmir)
6,5364
51.395
5
MARKA (Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu, Yalova)
6,1523
48.375
6
ÇKA (Adana, Mersin)
3,9926
31.393
7
BAKA (Antalya, Isparta, Burdur)
3,8547
30.309
8
ZAFERKA (Manisa, Afyon, Kütahya, Uşak)
3,6240
28.495
9
GEKA (Aydın, Denizli, Muğla)
3,6039
28.338
10
OKA (Samsun, Tokat, Çorum, Amasya)
2,8249
22.212
11
TRAKYA (Tekirdağ, Edirne, Kırklareli)
2,7180
21.372
12
DOKA (Trabzon, Ordu, Giresun, Rize, Artvin, Gümüşhane)
2,6446
20.794
13
DOĞAKA (Hatay, Kahramanmaraş, Osmaniye)
2,5604
20.132
14
MEVKA (Konya, Karaman)
2,3720
18.651
15
ORAN (Kayseri, Sivas, Yozgat)
2,3472
18.456
16
GMKA (Balıkesir, Çanakkale)
2,1594
16.979
17
KARACADAĞ KA (Şanlıurfa, Diyarbakır)
1,6898
13.287
18
İKA (Gaziantep, Adıyaman, Kilis)
1,5785
12.412
19
AHİ-KA (Kırıkkale, Aksaray, Niğde, Nevşehir, Kırşehir)
1,5141
11.906
20
BAKKA (Zonguldak, Karabük, Bartın)
1,3342
10.491
21
FKA (Malatya, Elazığ, Bingöl, Tunceli)
1,3332
10.483
22
DİKA (Mardin, Batman, Şırnak, Siirt)
1,1122
8.745
23
DAKA (Van, Muş, Bitlis, Hakkari)
1,0137
7.970
24
KUDAKA (Erzurum, Erzincan, Bayburt)
0,8844
6.954
25
KUZKA (Kastamonu, Çankırı, Sinop)
0,7360
5.787
26
SERKA (Ağrı, Kars, Iğdır, Ardahan)
0,6152
4.837

26 bölgenin, açıklanan son veri olan 2008 yılı verilerine göre GSYH içindeki payları ve bu payların değişmediği varsayımıyla ve bu paylar baz alınarak yapılan hesaplamayla, 2012 yılı GSYH tahmini rakamları üzerinden 2011-2012 yıl sonu nüfuslarının ortalaması alınarak bulunan yıl ortası tahmini nüfuslarına bölünerek bulunan kişi başına GSYH’leri şöyle:

Bölgeler
Kişi Başına GSYH
(Dolar)
Türkiye
10.504
1
İSTKA (İstanbul)
15.824
2
MARKA (Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu, Yalova)
14.458
3
BEBKA (Bursa, Eskişehir, Bilecik)
14.248
4
ANKARA KA (Ankara)
13.589
5
TRAKYA (Tekirdağ, Edirne, Kırklareli)
13.515
6
İZKA (İzmir)
12.896
7
BAKA (Antalya, Isparta, Burdur)
11.084
8
GMKA (Balıkesir, Çanakkale)
10.305
9
BAKKA (Zonguldak, Karabük, Bartın)
10.288
10
GEKA (Aydın, Denizli, Muğla)
10.142
11
ZAFERKA (Manisa, Afyon, Kütahya, Uşak)
9.646
12
ÇKA (Adana, Mersin)
8.278
13
DOKA (Trabzon, Ordu, Giresun, Rize, Artvin, Gümüşhane)
8.222
14
MEVKA (Konya, Karaman)
8.180
15
OKA (Samsun, Tokat, Çorum, Amasya)
8.173
16
AHİ-KA (Kırıkkale, Aksaray, Niğde, Nevşehir, Kırşehir)
7.945
17
ORAN (Kayseri, Sivas, Yozgat)
7.854
18
KUZKA (Kastamonu, Çankırı, Sinop)
7.791
19
DOĞAKA (Hatay, Kahramanmaraş, Osmaniye)
6.652
20
KUDAKA (Erzurum, Erzincan, Bayburt)
6.484
21
FKA (Malatya, Elazığ, Bingöl, Tunceli)
6.281
22
İKA (Gaziantep, Adıyaman, Kilis)
4.973
23
DİKA (Mardin, Batman, Şırnak, Siirt)
4.223
24
SERKA (Ağrı, Kars, Iğdır, Ardahan)
4.185
25
KARACADAĞ KA (Şanlıurfa, Diyarbakır)
4.001
26
DAKA (Van, Muş, Bitlis, Hakkari)
3.861

                 26 bölgenin 2012 yıl sonu nüfusları şöyle:
Bölgeler
2012 Yılsonu Nüfusu
Türkiye
75,627,384
1
İSTKA (İstanbul)
13,854,740
2
ANKARA KA (Ankara)
4,965,542
3
İZKA (İzmir)
4,005,459
4
ÇKA (Adana, Mersin)
3,808,483
5
BEBKA (Bursa, Eskişehir, Bilecik)
3,682,037
6
KARACADAĞ KA (Şanlıurfa, Diyarbakır)
3,354,242
7
MARKA (Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu, Yalova)
3,376,330
8
DOĞAKA (Hatay, Kahramanmaraş, Osmaniye)
3,038,983
9
ZAFERKA (Manisa, Afyon, Kütahya, Uşak)
2,965,800
10
GEKA (Aydın, Denizli, Muğla)
2,808,243
11
BAKA (Antalya, Isparta, Burdur)
2,763,541
12
OKA (Samsun, Tokat, Çorum, Amasya)
2,717,970
13
DOKA (Trabzon, Ordu, Giresun, Rize, Artvin, Gümüşhane)
2,545,274
14
İKA (Gaziantep, Adıyaman, Kilis)
2,519,139
15
ORAN (Kayseri, Sivas, Yozgat)
2,351,714
16
MEVKA (Konya, Karaman)
2,287,705
17
DİKA (Mardin, Batman, Şırnak, Siirt)
2,085,092
18
DAKA (Van, Muş, Bitlis, Hakkari)
2,082,470
19
FKA (Malatya, Elazığ, Bingöl, Tunceli)
1,673,852
20
GMKA (Balıkesir, Çanakkale)
1,654,422
21
TRAKYA (Tekirdağ, Edirne, Kırklareli)
1,593,247
22
AHİ-KA (Kırıkkale, Aksaray, Niğde, Nevşehir, Kırşehir)
1,501,311
23
SERKA (Ağrı, Kars, Iğdır, Ardahan)
1,154,277
24
KUDAKA (Erzurum, Erzincan, Bayburt)
1,071,878
25
BAKKA (Zonguldak, Karabük, Bartın)
1,020,108
26
KUZKA (Kastamonu, Çankırı, Sinop)
745,525

                26 bölgenin yüzölçümleri şöyle:

Bölgeler
Yüzölçümü (KM2)
Türkiye
769603,70
1
ORAN (Kayseri, Sivas, Yozgat)
59664,17
2
MEVKA (Konya, Karaman)
47717,41
3
ZAFERKA (Manisa, Afyon, Kütahya, Uşak)
44728,23
4
DAKA (Van, Muş, Bitlis, Hakkari)
41557,92
5
KUDAKA (Erzurum, Erzincan, Bayburt)
40681,10
6
OKA (Samsun, Tokat, Çorum, Amasya)
37523,57
7
FKA (Malatya, Elazığ, Bingöl, Tunceli)
35916,62
8
BAKA (Antalya, Isparta, Burdur)
35839,45
9
DOKA (Trabzon, Ordu, Giresun, Rize, Artvin, Gümüşhane)
35173,95
10
KARACADAĞ KA (Şanlıurfa, Diyarbakır)
33822,48
11
GEKA (Aydın, Denizli, Muğla)
32394,43
12
AHİ-KA (Kırıkkale, Aksaray, Niğde, Nevşehir, Kırşehir)
31187,09
13
SERKA (Ağrı, Kars, Iğdır, Ardahan)
30026,32
14
ÇKA (Adana, Mersin)
29399,45
15
BEBKA (Bursa, Eskişehir, Bilecik)
28565,54
16
KUZKA (Kastamonu, Çankırı, Sinop)
26434,84
17
DİKA (Mardin, Batman, Şırnak, Siirt)
26090,11
18
ANKARA KA (Ankara)
24520,50
19
GMKA (Balıkesir, Çanakkale)
24232,25
20
DOĞAKA (Hatay, Kahramanmaraş, Osmaniye)
23297,50
21
MARKA (Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu, Yalova)
20184,44
22
TRAKYA (Tekirdağ, Edirne, Kırklareli)
18664,94
23
İKA (Gaziantep, Adıyaman, Kilis)
15280,28
24
İZKA (İzmir)
12012,03
25
BAKKA (Zonguldak, Karabük, Bartın)
9493,04
26
İSTKA (İstanbul)
5196,07

Yorumlar

Bu blogdaki popüler yayınlar

-Dolardaki artışın ekonomiye etkisi...

-Krizler ekonomisi-1994 krizi

-Dolar sevdası hiç geçmiyor…

-Yalnızlık

-Güçlü bir ekonomi için ne yapmalı?