-Küresel ısınmanın sorumlusu ülkeler
-Kişi başına karbondioksit
emisyonunda Katar
birinci, Trinidad ve Tobago
ikinci, Kuveyt üçüncü,
Brunei dördüncü, Aruba beşinci,
Lüksemburg
altıncı, Umman yedinci, Birleşik
Arap Emirlikleri
sekizinci, Bahreyn dokuzuncu, ABD
onuncu sırada
-Karbondioksit emisyonu Katar’da kişi başına 40,31
-Karbondioksit emisyonu Katar’da kişi başına 40,31
metrik tona ulaşırken, Türkiye,
4,13 tonla 83’üncü
sırada bulunuyor
-Kişi başına karbondioksit
emisyonu, tamamı Afrika
ülkesi, Eritre, Nijer, Malavi,
Etiyopya, Somali, Orta
Afrika Cumhuriyeti, Ruanda, Kongo
Demokratik
Cumhuriyeti, Mali, Çad, Burundi ve
Lesotho’da 100
kilogramın altında kaldı
-Karbondioksit emisyonu Lesotho’da
kişi başına
9,1 kilograma iniyor
-Dünyada kişi başına karbondioksit
emisyonu ise
1960-2010 döneminde yüzde 57,78
artarak 3,09
tondan 4,88 tona çıktı
-Küresel bazda 9,33 milyar ton
olan karbondioksit
emisyonu, 3,61 katına çıkarak 2010
yılında
33,71 milyar tona yükseldi
-Bu emisyonun 8,29 milyar tonu Çin’den,
5,42 milyar
tonunu ABD’den kaynaklandı. İki
ülkenin küresel
karbondioksit emisyonundaki payı
yüzde 40,67’yi
buluyor
-Türkiye’nin 2010
yılındaki karbondioksit emisyonu
ise 300 milyon tonu
aşıyordu
Ankara - 19.04.2014 - Küresel ısınma dünyamızın en önemli sorunlarından biri.
Dünyada karbondioksit (CO2) emisyonunun artması, küresel ısınmaya, bu durum da
küresel bazda iklim değişikliklerine yol açıyor. Kömür, petrol, doğalgaz,
petrol gazı gibi fosil yakıtların
yakılması
ve
çimento üretimi karbondioksit emisyonunun artması sonucunu
doğuruyor. Katı, sıvı ve gaz yakıt
ve
gaz yakma tüketimi sırasında karbondioksit
ortaya çıkıyor.
Gezegenimizde küresel ısınma sorumluları içinde gelişmiş ülkeler ve müsrif bir şekilde fosil yakıt tüketen petrol zengini ülkeler başta geliyor.
Gezegenimizde küresel ısınma sorumluları içinde gelişmiş ülkeler ve müsrif bir şekilde fosil yakıt tüketen petrol zengini ülkeler başta geliyor.
-Karbondioksit emisyonu 50 yılda 3,6 katına çıktı
Dünya Bankası verilerine göre, dünyada kişi başına
karbondioksit emisyonu ise 1960-2010 döneminde yüzde 57,78 artarak 3,09 tondan
4,88 tona çıktı. Miktar olarak artış nüfusun da artması nedeniyle bundan çok
daha fazla. 1960 yılında dünya nüfusu 3 milyar 20 milyondu. Bu rakam 2010
yılında 6 milyar 908,7 milyona çıktı. Tahminlere göre 9,33 milyar ton olan
karbondioksit emisyonu, 3,61 katına çıkarak 2010 yılında 33,71 milyar tona yükseldi.
Bir diğer ifadeyle küresel bazda karbondioksit emisyonu yüzde 261,3 arttı. Bu
emisyonun 8,29 milyar tonu Çin’den, 5,42 milyar tonunu ABD’den kaynaklandı. İki
ülkenin küresel karbondioksit emisyonundaki payı yüzde 40,67’yi buluyor. Türkiye’nin
2010 yılındaki karbondioksit emisyonu ise 300 milyon tonu aşıyordu.
-Katar birinci,
Lesotho sonuncu
Kişi başına karbondioksit emisyonunda Katar birinci,
Trinidad ve Tobago ikinci, Kuveyt üçüncü, Brunei dördüncü, Aruba beşinci,
Lüksemburg altıncı, Umman yedinci, Birleşik Arap Emirlikleri sekizinci, Bahreyn
dokuzuncu, ABD onuncu sırada. Bu ülkelerden Katar, Trinidad ve Tobago, Kuveyt,
Brunei, Umman, Birleşik Arap Emirlikleri, Bahreyn petrol zengini ülkeler. Aruba
Venezüela petrolünü işleyen Hollanda’ya bağlı rafinerileri bulunan küçük bir
ülke, Lüksemburg dünyanın en zengin ülkesi, ABD ise dünyanın en büyük ekonomisi
olarak ilk 10’de yer alıyor.
-Emisyonda ülke
farkı, kimisi 40 ton, kimisi 9
kilogram
Karbon dioksit emisyonu Katar’da kişi başına 40,31,
Trinidad ve Tobago’da 38,16, Kuveyt’te 31,32, Brunei’de 22,87, Aruba’da 22,85,
Lüksemburg’da 21,36, Umman’da 20,41, Birleşim Arap Emirlikleri’nde 19,85,
Bahreyn’de 19,34, ABD’de 17,56 tonu buluyor.
Bu ülkeleri 17,04 tonla dünyanın en büyük petrol
ihracatçısı Suudi Arabistan, 16,93 tonla Avustralya izliyor.
Büyük ülkelerden Kanada 15’inci, Rusya 18’inci, Güney Kore
21’inci, Hollanda 23’üncü, Japonya 31’inci, Almanya 32’inci, İngiltere 39’uncu,
İran 41’inci, İtalya 51’inci, Çin 6,19 tonla 58’inci, İspanya 62’inci, Fransa
64’üncü, Türkiye 4,13 tonla 83’üncü sırada bulunuyor.
Kişi başına karbondioksit emisyonu, tamamı Afrika ülkesi,
Eritre, Nijer, Malavi, Etiyopya, Somali, Orta Afrika Cumhuriyeti, Ruanda, Kongo
Demokratik Cumhuriyeti, Mali, Çad,
Burundi ve Lesotho’da 100 kilogramın altında kaldı.
Öyle ki karbondioksit emisyonu Lesotho’da kişi başına 9,1
kilograma kadar iniyor.
Dünya
ülkelerinde 1960 ve 2010 yıllarında kişi başına karbondioksit emisyonları ve
karbondioksit emisyonundaki artış şöyle:
Ülkeler
|
1960 Yılı
Karbondioksit Emisyonu Kişi Başına (Metrik Ton)
|
2010 Yılı
Karbondioksit Emisyonu Kişi Başına (Metrik Ton)
|
Değişim (Yüzde)
|
|
1
|
Katar
|
3,72
|
40,31
|
983,60
|
2
|
Trinidad ve Tobago
|
3,04
|
38,16
|
1154,24
|
3
|
Kuveyt
|
29,78
|
31,32
|
5,15
|
4
|
Brunei
|
4,08
|
22,87
|
460,68
|
5
|
Aruba
|
22,85
|
||
6
|
Lüksemburg
|
36,69
|
21,36
|
-41,77
|
7
|
Umman
|
20,41
|
||
8
|
Bir. Arap Emir.
|
0,12
|
19,85
|
16071,79
|
9
|
Bahreyn
|
3,54
|
19,34
|
445,84
|
10
|
ABD
|
16,00
|
17,56
|
9,78
|
11
|
Suudi Arabistan
|
0,66
|
17,04
|
2492,11
|
12
|
Avustralya
|
8,58
|
16,93
|
97,30
|
13
|
Yeni Kaledonya
|
10,91
|
15,68
|
43,75
|
14
|
Kazakistan
|
15,24
|
||
15
|
Kanada
|
10,77
|
14,68
|
36,28
|
16
|
Faröe Adaları
|
1,71
|
14,35
|
737,97
|
17
|
Estonya
|
13,72
|
||
18
|
Rusya
|
12,23
|
||
19
|
Norveç
|
3,66
|
11,70
|
219,70
|
20
|
Finlandiya
|
3,41
|
11,53
|
238,16
|
21
|
Güney Kore
|
0,50
|
11,49
|
2188,95
|
22
|
Grönland
|
6,88
|
11,15
|
61,98
|
23
|
Hollanda
|
6,40
|
10,96
|
71,25
|
24
|
Çek Cum.
|
10,67
|
||
25
|
Kayman Adaları
|
1,40
|
10,64
|
660,59
|
26
|
Palau
|
1,52
|
10,57
|
594,48
|
27
|
Türkmenistan
|
10,52
|
||
28
|
Belçika
|
9,94
|
10,00
|
0,58
|
29
|
Libya
|
0,49
|
9,77
|
1914,27
|
30
|
İsrail
|
3,06
|
9,27
|
202,89
|
31
|
Japonya
|
2,52
|
9,19
|
265,01
|
32
|
Almanya
|
9,11
|
||
33
|
Güney Afrika Cum.
|
5,63
|
9,04
|
60,59
|
34
|
İrlanda
|
3,95
|
8,77
|
121,91
|
35
|
Danimarka
|
6,50
|
8,35
|
28,35
|
36
|
Polonya
|
6,74
|
8,31
|
23,27
|
37
|
Bosna Hersek
|
8,09
|
||
38
|
Avusturya
|
4,37
|
7,97
|
82,32
|
39
|
İngiltere
|
11,15
|
7,86
|
-29,47
|
40
|
Şeyşeller
|
7,84
|
||
41
|
İran
|
1,70
|
7,68
|
350,80
|
42
|
Yunanistan
|
1,13
|
7,67
|
579,32
|
43
|
Malezya
|
7,67
|
||
44
|
Slovenya
|
7,48
|
||
45
|
Bermuda
|
3,55
|
7,32
|
106,12
|
46
|
Yeni Zelanda
|
4,87
|
7,22
|
48,42
|
47
|
Güney Kıbrıs
|
1,55
|
6,98
|
350,89
|
48
|
Venezüela
|
7,53
|
6,95
|
-7,73
|
49
|
Bahamalar
|
3,75
|
6,84
|
82,29
|
50
|
Ekvador Ginesi
|
0,09
|
6,72
|
7601,67
|
51
|
İtalya
|
2,18
|
6,72
|
208,37
|
52
|
Slovak Cum.
|
6,69
|
||
53
|
Ukrayna
|
6,64
|
||
54
|
Andorra
|
6,64
|
||
55
|
Belarus
|
6,56
|
||
56
|
Sırbistan
|
6,30
|
||
57
|
Malta
|
1,04
|
6,25
|
498,05
|
58
|
Çin
|
1,17
|
6,19
|
429,30
|
59
|
İzlanda
|
6,91
|
6,17
|
-10,77
|
60
|
Bulgaristan
|
2,83
|
6,04
|
113,18
|
61
|
Antigua ve Barbuda
|
0,67
|
5,89
|
777,57
|
62
|
İspanya
|
1,61
|
5,79
|
260,38
|
63
|
İsveç
|
6,58
|
5,60
|
-14,85
|
64
|
Fransa
|
5,81
|
5,56
|
-4,45
|
65
|
Barbados
|
0,75
|
5,36
|
618,22
|
66
|
Türk ve Kaikos Adaları
|
5,21
|
||
67
|
Makedonya
|
5,17
|
||
68
|
Hong Kong
|
0,96
|
5,17
|
437,60
|
69
|
Macaristan
|
4,54
|
5,06
|
11,31
|
70
|
Azerbaycan
|
5,05
|
||
71
|
İsviçre
|
3,66
|
4,95
|
35,17
|
72
|
Portekiz
|
0,93
|
4,95
|
433,32
|
73
|
St. Kitts ve Nevis
|
0,21
|
4,76
|
2116,66
|
74
|
Hırvatistan
|
4,73
|
||
75
|
Lübnan
|
1,41
|
4,70
|
232,86
|
76
|
Surinam
|
1,49
|
4,54
|
204,44
|
77
|
Arjantin
|
2,37
|
4,47
|
88,89
|
78
|
Tayland
|
0,14
|
4,45
|
3175,56
|
79
|
Litvanya
|
4,38
|
||
80
|
Moğolistan
|
1,35
|
4,24
|
213,22
|
81
|
Şili
|
1,76
|
4,21
|
138,87
|
82
|
Karadağ
|
4,16
|
||
83
|
Türkiye
|
0,61
|
4,13
|
576,69
|
84
|
Romanya
|
2,90
|
3,89
|
33,94
|
85
|
Meksika
|
1,63
|
3,76
|
130,63
|
86
|
Irak
|
1,13
|
3,70
|
226,63
|
87
|
Özbekistan
|
3,66
|
||
88
|
Letonya
|
3,63
|
||
89
|
Ürdün
|
0,88
|
3,44
|
290,46
|
90
|
Küba
|
1,92
|
3,40
|
77,25
|
91
|
Cezayir
|
0,55
|
3,33
|
509,88
|
92
|
Maldivler
|
3,30
|
||
93
|
Fransız Polinezyası
|
0,47
|
3,30
|
601,99
|
94
|
Mauritius
|
0,27
|
3,21
|
1079,71
|
95
|
Kuzey Kore
|
2,92
|
||
96
|
Suriye
|
0,70
|
2,87
|
309,33
|
97
|
Singapur
|
0,85
|
2,66
|
214,58
|
98
|
Jamaika
|
0,90
|
2,66
|
194,69
|
99
|
Botsvana
|
2,66
|
||
100
|
Mısır
|
0,57
|
2,62
|
357,40
|
101
|
Panama
|
0,88
|
2,62
|
198,32
|
102
|
Grenada
|
0,24
|
2,49
|
915,84
|
103
|
Tunus
|
0,41
|
2,45
|
499,47
|
104
|
St. Lucia
|
0,16
|
2,27
|
1293,64
|
105
|
Ekvador
|
0,39
|
2,18
|
456,85
|
106
|
Guyana
|
1,18
|
2,16
|
83,73
|
107
|
Brezilya
|
0,64
|
2,15
|
233,60
|
108
|
Dominik Cum.
|
0,31
|
2,09
|
565,55
|
109
|
Uruguay
|
1,70
|
1,97
|
15,81
|
110
|
Peru
|
0,82
|
1,97
|
139,08
|
111
|
Marshall Adaları
|
1,96
|
||
112
|
Makao
|
0,30
|
1,93
|
543,70
|
113
|
St. Vincent ve the Grenadinler
|
0,14
|
1,91
|
1306,94
|
114
|
Dominika
|
0,18
|
1,91
|
940,09
|
115
|
Endonezya
|
0,24
|
1,80
|
647,19
|
116
|
Vietnam
|
0,04
|
1,73
|
3779,87
|
117
|
Hindistan
|
0,27
|
1,67
|
521,25
|
118
|
Kosta Rika
|
0,37
|
1,66
|
351,76
|
119
|
Gabon
|
0,26
|
1,65
|
525,04
|
120
|
Kolombiya
|
1,03
|
1,63
|
58,94
|
121
|
Fas
|
0,30
|
1,60
|
441,51
|
122
|
Angola
|
0,11
|
1,56
|
1304,76
|
123
|
Bolivya
|
0,30
|
1,52
|
407,87
|
124
|
Tonga
|
0,18
|
1,51
|
748,18
|
125
|
Fiji
|
0,49
|
1,50
|
203,60
|
126
|
Namibya
|
1,46
|
||
127
|
Ermenistan
|
1,42
|
||
128
|
Gürcistan
|
1,40
|
||
129
|
Belize
|
0,48
|
1,37
|
185,91
|
130
|
Moldova
|
1,36
|
||
131
|
Arnavutluk
|
1,25
|
1,36
|
8,74
|
132
|
Kırgızistan
|
1,17
|
||
133
|
Pasifik Adaları
|
0,36
|
1,11
|
204,93
|
134
|
Honduras
|
0,31
|
1,06
|
245,77
|
135
|
El Salvador
|
0,22
|
1,00
|
349,64
|
136
|
Mikronezya
|
0,99
|
||
137
|
Yemen
|
0,71
|
0,96
|
34,72
|
138
|
Pakistan
|
0,31
|
0,93
|
199,90
|
139
|
Filipinler
|
0,32
|
0,87
|
175,21
|
140
|
Samoa
|
0,14
|
0,87
|
542,42
|
141
|
Svaziland
|
0,09
|
0,86
|
807,37
|
142
|
Paraguay
|
0,16
|
0,79
|
392,27
|
143
|
Nikaragua
|
0,30
|
0,78
|
160,65
|
144
|
Guatemala
|
0,33
|
0,78
|
138,52
|
145
|
Yeşil Burun Adaları
|
0,10
|
0,73
|
603,72
|
146
|
Zimbabve
|
0,72
|
||
147
|
Bhutan
|
0,66
|
||
148
|
Cibuti
|
0,48
|
0,65
|
34,01
|
149
|
Kiribati
|
0,64
|
||
150
|
Filistin
|
0,62
|
||
151
|
Sri Lanka
|
0,23
|
0,62
|
169,60
|
152
|
Moritanya
|
0,04
|
0,61
|
1336,31
|
153
|
Sao Tome ve Principe
|
0,17
|
0,56
|
224,47
|
154
|
Benin
|
0,07
|
0,55
|
722,30
|
155
|
Senegal
|
0,26
|
0,55
|
109,00
|
156
|
Vanuatu
|
0,50
|
||
157
|
Nijerya
|
0,08
|
0,49
|
555,74
|
158
|
Kongo Cum.
|
0,22
|
0,49
|
123,48
|
159
|
Papua Yeni Gine
|
0,09
|
0,46
|
400,39
|
160
|
Solomon Adaları
|
0,09
|
0,38
|
310,47
|
161
|
Tacikistan
|
0,38
|
||
162
|
Bangladeş
|
0,37
|
||
163
|
Gana
|
0,22
|
0,37
|
68,63
|
164
|
Kamerun
|
0,05
|
0,35
|
593,09
|
165
|
Sudan
|
0,13
|
0,31
|
139,52
|
166
|
Fildişi Kıyısı
|
0,13
|
0,31
|
130,04
|
167
|
Kenya
|
0,30
|
0,30
|
1,43
|
168
|
Laos
|
0,04
|
0,29
|
669,82
|
169
|
Kamboçya
|
0,04
|
0,29
|
609,28
|
170
|
Afganistan
|
0,05
|
0,29
|
514,14
|
171
|
Gambiya
|
0,05
|
0,28
|
464,82
|
172
|
Togo
|
0,04
|
0,24
|
484,82
|
173
|
Haiti
|
0,07
|
0,21
|
189,73
|
174
|
Komorlar
|
0,06
|
0,20
|
253,21
|
175
|
Liberya
|
0,15
|
0,20
|
37,12
|
176
|
Zambiya
|
0,18
|
||
177
|
Myanmar
|
0,13
|
0,17
|
36,97
|
178
|
Timor-Leste
|
0,16
|
||
179
|
Tanzanya
|
0,08
|
0,15
|
85,06
|
180
|
Gine-Bissau
|
0,03
|
0,15
|
421,07
|
181
|
Nepal
|
0,01
|
0,14
|
1554,90
|
182
|
Mozambik
|
0,25
|
0,12
|
-51,21
|
183
|
Sierra Leone
|
0,33
|
0,12
|
-63,79
|
184
|
Gine
|
0,11
|
0,11
|
-1,05
|
185
|
Uganda
|
0,06
|
0,11
|
79,23
|
186
|
Burkina Faso
|
0,01
|
0,11
|
1088,66
|
187
|
Madagaskar
|
0,08
|
0,10
|
21,84
|
188
|
Eritre
|
0,09
|
||
189
|
Nijer
|
0,01
|
0,09
|
910,46
|
190
|
Malavi
|
0,08
|
||
191
|
Etiyopya
|
0,02
|
0,07
|
369,19
|
192
|
Somali
|
0,03
|
0,06
|
106,45
|
193
|
Orta Afrika Cum.
|
0,06
|
0,06
|
3,69
|
194
|
Ruanda
|
0,04
|
0,05
|
51,21
|
195
|
Kongo Dem. Cum.
|
0,15
|
0,05
|
-67,89
|
196
|
Mali
|
0,02
|
0,04
|
87,81
|
197
|
Çad
|
0,02
|
0,04
|
118,60
|
198
|
Burundi
|
0,03
|
||
199
|
Lesotho
|
0,01
|
||
Dünya
|
3,09
|
4,88
|
57,78
|
Yorumlar
Yorum Gönder