-Sorun faizde değil, tasarrufta
-IMF
tahminlerine göre, Türkiye’de bu yıl gayri safi
ulusal tasarruf
oranı yüzde 15 olacak
-2014
yılında 163,6 milyar dolar yatırım yapacak
olan
Türkiye’nin gayri safi ulusal tasarruf büyüklüğü
115
milyar dolarda kalacak
-Toplam yatırım büyüklüğünde 18’inci, ekonomik
-Toplam yatırım büyüklüğünde 18’inci, ekonomik
büyüklükte
19’uncu sırada yer alacak Türkiye,
tasarruf
büyüklüğünde Katar’ın ardından
ancak
26’ıncı olabilecek
-Çin,
2014 yılında 5 trilyon 4,6 milyar dolar, ABD
3 trilyon
89,9 milyar dolar, Japonya 1 trilyon
105,7
milyar dolar, Almanya 959,3 milyar dolar,
Hindistan
647,5 milyar dolar, Rusya 540,6 milyar
dolar,
Fransa 530,1 milyar dolar tasarruf yapacak
-Dünyanın
6’ıncı büyük ekonomisi İngiltere 343,7
milyar
dolarlık tasarrufla 12’inci, 7’inci büyük
ekonomisi
Brezilya, 320,5 milyar dolarlık tasarrufla
14’üncü
sırada kalacaklar
-Türkiye,
100 milyar doların üzerinde tasarruf yapan
32 ülke
içinde İngiltere ve Brezilya ile birlikte tasarruf
oranı en
düşük üç ülke içinde yer alacak
-30
milyar doların üzerinde yatırım yapan 60 ülke
içinde,
Türkiye, İngiltere ve Brezilya’nın yanı sıra,
Güney
Afrika, Mısır, Pakistan ve Yunanistan ile
birlikte
son 7 ülke içinde bulunacak
Ankara - 02.06.2014 - Son zamanlarda Merkez Bankası’nın faiz oranları
tartışma konularının başında geliyor. Bir kesim, yatırımların yapılabilmesi ve
ekonomik büyümenin sürdürülebilmesi, işsizliğin artmaması için Merkez
Bankası’nın faizleri nasıl yükseltirken keskin bir şekilde yükseltiyse aynı
şekilde düşürmesi gerektiğini, ekonomi ve Merkez Bankası yönetiminin başını
çektiği bir diğer kesim ise enflasyonun yükselme eğiliminde olduğu, bu nedenle
faizde hızlı bir düşüşün ekonomik açıdan pek de iyi sonuç vermeyeceğini önü
sürüyor. Tabii bu arada Merkez Bankası’nın bağımsızlığı, daha doğrusu
bağımsızlığın ne demek olduğu veya olması gerektiği konusu da tartışılıyor.
Hatırlatmakta yarar var. Merkez Bankası politikaları Türkiye’de, bağımsızlığın
sağlandığı 2001 yılından bu yana tartışma konusu almayı sürdürüyor. Özellikle
ihracatçılar, Merkez Bankası’nın kuru baskıladığından muzdaripler. Aslında,
Merkez Bankası’nın bunu yapmaktan başka bir çaresi de yok. Birincisi, özel
sektör aşırı borçlu. Kur yükselirse, borçları çevirmekte sıkıntıya girecek.
İkincisi, Türkiye enflasyonu hala kontrol edebilmiş değil. Yüksek kur, ithal girdi
fiyatlarını TL cinsinden artırdığı için, maliyet enflasyonuna sebep oluyor.
-Merkez Bankası yasal olarak bağımsız
Konunun yasal tarafına bakarsak, 25 Nisan 2001
tarihinde 1211 sayılı Kanun’da yapılan değişiklikle, ilk olarak Türkiye
Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) temel amacının fiyat istikrarını sağlamak
ve sürdürmek olduğu belirtilmişti. Söz konusu değişiklikle TCMB’nin temel
amacına ulaşmak için uygulayacağı para politikasını ve kullanacağı para
politikası araçlarını doğrudan kendisinin belirleyeceği Kanun’da belirlenmiş ve
böylelikle Banka araç bağımsızlığına kavuşmuştu. Yine söz konusu Kanun
değişikliği ile enflasyon hedefinin TCMB ve hükümet tarafından birlikte
belirlenmesi hükme bağlanmış, hedeflenen enflasyon oranı konusunda hükümet ile
ortak sorumluluğun daha net bir şekilde ortaya konması amaçlanmıştı. Ayrıca,
TCMB’nin para politikasının uygulanmasında tek yetkili ve sorumlu olduğu
vurgulanarak bağımsızlığı güvence altına alınmıştı.
Tartışmanın temelinde, büyümenin artmasını
isteyenler, yüksek faiz oranlarının ve değerli kurun yatırım maliyetlerini
yükselttiğini, bunun da yatırımların hızını kestiğini düşünmesi, diğer taraf
ise faiz oranlarında hızlı düşüşün zaten yükselen enflasyonu kontrolden
çıkaracağını, dışarı sermaye çıkışını hızlandıracağını, yatırımları artırırken,
tüketimi de artırarak dış ticaret açığını ve dolayısıyla cari açığı
artıracağını düşünmeleri yatıyor. Her iki tarafın da haklı olduğu taraflar var.
Zaten ekonomide böyle bir şey. Aldığınız kararın doğru olup olmadığını zaman
gösteriyor. Önceden kestiremiyorsunuz. Bundan dolayı iyi bir ekonomi yönetimi
istikrarlı bir kararlar manzumesi ve tedbirli adımlarla sağlanabiliyor.
Ekonomide keskin kararlar, iyi sonuçlar doğurmuyor. Zaten bu tasarruf oranlarıyla Türkiye'nin çok daha fazla yatırım yapması da mümkün değil.
-Türkiye uzun yıllardır tasarruf açığı veriyor
Bütün bunlar olurken, Türk ekonomisindeki esas
sorun gözden kaçıyor gibi. Türk ekonomisi yatırımları karşılayacak bir tasarruf
yapmıyor. Uzun yıllardır tasarruf açığı veriyor. Bir ekonomi tasarruf açığı
verirse, yatırımlar tasarruf üzerindeyse ancak ve ancak bu açık, dışarıdan
gelen sermaye ile kapatılabilir. Türkiye de bunu yapıyor. Dış borçlar artıyor.
Özellikle özel sektör önemli oranda dış kaynakla yatırımlarını yapıyor. Öyle ki
Türkiye, bu yıl 48,6 milyar dolar tasarruf açığı verecek. İşte asıl tartışılması
ve zamanla düzeltilmesi gereken konuya gelirken, yatırımların daha fazla
artması ve büyümenin hızlanmasında sorun faizde değil, tasarruf miktarında.
Çin, niye bu kadar hızlı büyüyor. Çünkü gayri safi yurtiçi hasılasının yüzde
49,9’unu tasarrufa ayıracak. 2014 yılında, 5 trilyon 4,6 milyar dolar tasarruf
yapacak. Bu tasarrufun 4 trilyon 780,2 milyar dolarını toplam yatırıma
yönlendirecek. Toplam yatırımların GSYH’ye oranı yüzde 47,7’de kalacak ve Çin,
bu kadar büyük yatırımına rağmen 224,4 milyar dolar tasarruf fazlası verecek.
Oysa ABD’de tasarruf oranı yüzde 17,6, yatırım oranı ise yüzde 19,9’da kalacak.
Bu da ABD’nin 2014 yılında 3 trilyon 481 milyar dolar yatırımına karşın, 3
trilyon 89,9 milyar dolar tasarruf yapacak ve 391,1 milyar dolar tasarruf açığını
ise dış kaynakla sağlayacak.
-163,6 milyar dolarlık yatırıma, 115 milyar dolarlık tasarruf
Uluslararası Para Fonu’nun (IMF) tahminlerine göre,
Türkiye’nin, bu yıl gayri safi ulusal tasarruf oranı yüzde 15 olacak. 2014
yılında 163,6 milyar dolar yatırım yapacak olan Türkiye’nin gayri safi ulusal
tasarruf büyüklüğü 115 milyar dolarda kalacak. Toplam yatırım büyüklüğünde
18’inci, ekonomik büyüklükte 19’uncu sırada yer alacak Türkiye, tasarruf
büyüklüğünde Katar’ın ardından ancak 26’ıncı olabilecek. Türkiye, 2014’te
yapacağı 163,6 milyar dolarlık yatırımla Suudi Arabistan’ın arkasında, 150,5
milyar dolar yatırım yapacak İran’ın önünde 18’inci sırayı alacak.
-Katar’ın tasarrufu Türkiye’den fazla olacak
Türkiye’den küçük ekonomiye sahip Norveç 190,8,
İran 171,4, Tayvan 156,5, Birleşik Arap Emirlikleri 155,5, İsveç 146,3,
Singapur 136,1, Katar 115,6 milyar dolarlık tasarrufla daha önde sıralarda yer
bulacaklar. Öyle ki Türkiye’yi tasarrufta geride bırakan Katar, milli gelirde
Türkiye’nin 3,6’i kadar küçük bir ekonomi…
Çin, 2014 yılında 5 trilyon 4,6 milyar dolar, ABD 3
trilyon 89,9 milyar dolar, Japonya 1 trilyon 105,7 milyar dolar, Almanya 959,3
milyar dolar, Hindistan 647,5 milyar dolar, Rusya 540,6 milyar dolar, Fransa 530,1
milyar dolar tasarruf yapacak.
Dünyanın 6’ıncı büyük ekonomisi İngiltere 343,7
milyar dolarlık tasarrufla kendisinin yarısı kadar bir ekonomi olan
Avustralya’nın bile arkasında kalarak 12’inci, 7’inci büyük ekonomisi Brezilya,
320,5 milyar dolarlık tasarrufla 14’üncü sırada kalacaklar.
-Tasarruf oranında son iki ülke İngiltere ve Yunanistan
Türkiye, 100 milyar doların üzerinde tasarruf yapan
32 ülke içinde İngiltere ve Brezilya ile birlikte tasarruf oranı en düşük üç
ülke içinde yer alacak. İngiltere’nin tasarruf oranı yüzde 12,2 iken,
Brezilya’da yüzde 14,5, Türkiye’de yüzde 15 olacak. Tasarruf oranında 30 milyar
doların üzerinde tasarruf yapan 60 ülke içinde tasarruf oranı en düşük olan
ülke yüzde 12,2 ile İngiltere olurken, İngiltere’yi yüzde 13,7 ile Yunanistan,
yüzde 14,1 ile Güney Afrika, yüzde 14,1 ile Pakistan, yüzde 14,5 ile Brezilya,
yüzde 14,5 ile Mısır, yüzde 15 ile Türkiye izleyecek. 30 milyar doların
üzerinde tasarruf yapan 60 ülke içinde, Türkiye, İngiltere ve Brezilya’nın yanı
sıra, Yunanistan, Güney Afrika, Pakistan ve Mısır ile birlikte son 7 ülke
içinde bulunacak.
Bu ülkeleri yüzde 16,1 ile Polonya, yüzde 16,7 ile
Portekiz, yüzde 17,5 ile Yeni Zelanda, yüzde 17,6 ile ABD izleyecek. 60 ülke
içinde tasarruf oranı yüzde 20’nin altında kalacak diğer ülkeler ise yüzde 18,1
ile Finlandiya, yüzde 18,4 ile Fransa, yüzde 18,4 ile İrlanda, yüzde 18,8 ile
İspanya, yüzde 19 ile İtalya, yüzde 19 ile Romanya, yüzde 19,4 ile Belçika
olacak.
GSYH’leri Türkiye’yi geçen büyük ekonomiler içinde
tasarruf oranı Hollanda’da yüzde 26,6, Rusya’da yüzde 25,8, Almanya’da yüzde
24,8, Avustralya’da yüzde 24,2, Japonya’da yüzde 22,8, Kanada’da yüzde 21,6,
Meksika’da yüzde 20,1’i buluyor.
-Tasarruf oranında Kuveyt birinci, Katar ikinci, Çin üçüncü
Tasarruf oranında 30 milyar doların üzerinde
tasarruf yapan 60 ülke içinde Kuveyt yüzde 55,6 ile birinci, Katar yüzde 54,1
ile ikinci, Çin yüzde 49,9 ile üçüncü, Cezayir yüzde 49,3 dördüncü, Singapur
yüzde 44,8 beşinci, Suudi Arabistan yüzde 44,4 ile altıncı, İran yüzde 42,3 ile
yedinci, Azerbaycan yüzde 38,2 ile sekizinci, Birleşik Arap Emirlikleri yüzde
37,7 ile dokuzuncu, Norveç yüzde 37,2 ile onuncu, Umman yüzde 36,5 ile
onbirinci, Hindistan yüzde 32,4 ile onikinci, Tayvan yüzde 31,2 ile onüçüncü, Malezya
yüzde 31,2 ondördüncü, Güney Kore yüzde 31 onbeşinci, Endonezya yüzde 30,4
onaltıncı sırada bulunacaklar.
IMF’nin GSYH ve tasarruf oranı kullanılarak yapılan
hesaplamaya göre, 2014 yılında 30 milyar doların üzerinde tasarruf yapacak 60
ülkenin GSYH ve tasarruf miktarları ile tasarruf oranları şöyle olacak:
Sıra
|
Ülkeler
|
2014
GSYH (Milyar Dolar)
|
Tasarruf
Oranı (Yüzde)
|
Gayri
Safi Ulusal Tasarruf Büyüklüğü (Milyar Dolar)
|
1
|
Çin
|
10.027,6
|
49,9
|
5.004,6
|
2
|
ABD
|
17.528,4
|
17,6
|
3.089,9
|
3
|
Japonya
|
4.846,3
|
22,8
|
1.105,7
|
4
|
Almanya
|
3.875,8
|
24,8
|
959,3
|
5
|
Hindistan
|
1.995,8
|
32,4
|
647,5
|
6
|
Rusya
|
2.092,2
|
25,8
|
540,6
|
7
|
Fransa
|
2.885,7
|
18,4
|
530,1
|
8
|
İtalya
|
2.171,5
|
19,0
|
412,2
|
9
|
Güney Kore
|
1.307,9
|
31,0
|
405,5
|
10
|
Kanada
|
1.769,0
|
21,6
|
382,9
|
11
|
Avustralya
|
1.435,8
|
24,2
|
347,7
|
12
|
İngiltere
|
2.827,5
|
12,2
|
343,7
|
13
|
Suudi Arabistan
|
772,6
|
44,4
|
343,1
|
14
|
Brezilya
|
2.216,0
|
14,5
|
320,5
|
15
|
İspanya
|
1.415,3
|
18,8
|
266,3
|
16
|
Endonezya
|
859,3
|
30,4
|
261,0
|
17
|
Meksika
|
1.287,6
|
20,1
|
259,3
|
18
|
Hollanda
|
838,0
|
26,6
|
223,2
|
19
|
Norveç
|
512,5
|
37,2
|
190,8
|
20
|
İran
|
405,5
|
42,3
|
171,4
|
21
|
Tayvan
|
502,3
|
31,2
|
156,5
|
22
|
Bir. Arap Emir.
|
412,4
|
37,7
|
155,5
|
23
|
İsveç
|
580,2
|
25,2
|
146,3
|
24
|
Singapur
|
304,1
|
44,8
|
136,1
|
25
|
Katar
|
213,8
|
54,1
|
115,6
|
26
|
Türkiye
|
767,1
|
15,0
|
115,0
|
27
|
Avusturya
|
444,9
|
25,5
|
113,3
|
28
|
Cezayir
|
219,5
|
49,3
|
108,3
|
29
|
Malezya
|
343,0
|
31,2
|
106,9
|
30
|
Tayland
|
373,6
|
28,1
|
105,1
|
31
|
Belçika
|
534,8
|
19,4
|
103,8
|
32
|
Kuveyt
|
185,3
|
55,6
|
103,1
|
33
|
Nijerya
|
316,0
|
28,5
|
89,9
|
34
|
Polonya
|
544,7
|
16,1
|
87,6
|
35
|
Venezüela
|
342,1
|
25,3
|
86,5
|
36
|
Arjantin
|
404,5
|
21,4
|
86,5
|
37
|
Kolombiya
|
387,7
|
21,2
|
82,2
|
38
|
Danimarka
|
347,2
|
23,6
|
82,1
|
39
|
Hong Kong
|
293,7
|
26,8
|
78,7
|
40
|
Filipinler
|
291,8
|
23,0
|
67,0
|
41
|
İsrail
|
305,7
|
21,5
|
65,7
|
42
|
Kazakistan
|
216,8
|
27,7
|
60,1
|
43
|
Vietnam
|
187,8
|
29,6
|
55,7
|
44
|
Irak
|
248,3
|
21,9
|
54,3
|
45
|
Şili
|
263,1
|
20,3
|
53,5
|
46
|
Peru
|
216,7
|
23,6
|
51,2
|
47
|
Güney Afrika
|
354,2
|
14,1
|
49,9
|
48
|
Finlandiya
|
271,0
|
18,1
|
49,0
|
49
|
Çek Cum.
|
198,5
|
21,7
|
43,2
|
50
|
Bangladeş
|
160,3
|
26,9
|
43,1
|
51
|
İrlanda
|
229,6
|
18,4
|
42,3
|
52
|
Mısır
|
286,1
|
14,5
|
41,6
|
53
|
Portekiz
|
231,2
|
16,7
|
38,7
|
54
|
Romanya
|
202,2
|
19,0
|
38,4
|
55
|
Yeni Zelanda
|
196,2
|
17,5
|
34,3
|
56
|
Pakistan
|
241,4
|
14,1
|
34,1
|
57
|
Yunanistan
|
249,4
|
13,7
|
34,1
|
58
|
Fas
|
114,7
|
28,6
|
32,8
|
59
|
Azerbaycan
|
79,4
|
38,2
|
30,3
|
60
|
Umman
|
82,3
|
36,5
|
30,0
|
Yorumlar
Yorum Gönder