-Ülke raporu: Brezilya

-Futbolun, Pele’nin, kahvenin, sambanın ülkesi,

Amazon’un diyarı, Copacabana sahilleriyle, Rio

karnavalıyla meşhur Brezilya, 200 milyon 

nüfusuyla, bundan sonra bir ayı aşan bir süre 

boyunca futbolla yatıp futbolla kalkacak gibi

görünüyor

-Nüfusta, Çin, Hindistan, ABD, Endonezya’nın

ardından 5’inci sırada bulunan Brezilya, 8,5 milyon

kilometrekare yüzölçümü ile de Rusya, Kanada, Çin

ve ABD’nin ardından 5’inci
-Türkiye’nin 11, AB’nin iki katı bir alana yayılan

Brezilya, 2,2 trilyon dolarlık GSYH ile dünyanın 7’inci

büyük ekonomisi konumunda

-Türkiye ile aynı gelir grubunda bulunan Brezilya’da

kişi başına yurtiçi gelir 11 bin 311 doları buluyor

-Yoksullar, zenginlikten pay alamamaları, gelir dağılımın

dünyanın en bozuk ülkelerinden birinde yaşamaları ve

buna rağmen yaklaşık 11,3 milyar dolar harcanıp

Dünya Kupası düzenlediği için gösteri yapıp

ayaklanıyorlar

-Günlerdir gösteri, grev yapan bu gruplar, bu paranın

halka çok daha iyi eğitim, sağlık ve altyapı hizmetleri

için harcanabileceğini söylüyorlar

-Haklılar da. Çünkü, devlet okullarında küçücük sınıflarda

70-80 çocuk okuyor ve sınıfın alanı öylesine yetersiz ki

kapısı bile kapanamıyor. Onmilyonlarca insan sağlık

hizmetlerinden yoksun. Altyapı da malum, karayollarının

sadece 8’de biri asfaltla kaplanmış durumda

Ankara - 13.06.2018 - Futbolun, Pele’nin, kahvenin, sambanın ülkesi, Amazon’un diyarı, Copacabana sahilleriyle, Rio karnavalıyla meşhur Brezilya, 200 milyon nüfusuyla, bundan sonra bir ayı aşan bir süre boyunca futbolla yatıp futbolla kalkacak gibi görünüyor. Bu ülkeye gidecek 800 bin turistin yapacağı da bu olacak sanırım.

Bu yıl 2014 Dünya Kupası’na ev sahipliği yapacak, 2016 yılında da eski başkenti en tanınmış şehri Rio de Janeiro’da olimpiyatlar düzenlenecek.

Başkent Brasilia’nın olduğu 1 federal bölge ve 26 eyaletten oluşan federal bir ülke olan Brezilya, 7 Eylül 1822’de Portekiz’den bağımsızlığını aldı. İşin tuhafı Brezilya, Portekiz’in 92 katı bir toprak alanına sahip olmasına karşın geçmişte bir Portekiz sömürgesiydi. Günümüzde Brezilya, Portekiz’in 19 katı bir nüfusa sahip olduğunu da belirtmek gerekir.

-Hem alanda hem nüfusta dünya 5’incisi

ABD Merkezi Haber Alma Kuruluşu CIA’nin “The World Factbook” yayınının internette yer alan sayfasında bulunan verilere göre 8 milyon 459 bin 417 kilometrekaresi toprak, 55 bin 460 kilometrekaresi su alanı olmak üzere 8 milyon 514 bin 877 kilometrekarelik bir alana yayılan Brezilya, bu yüzölçümü ile Rusya, Kanada, Çin ve ABD’nin ardından 5’inciliği alıyor. Türkiye’nin 11, Avrupa Birliği’nin (AB) iki katı bir alan kaplayan Brezilya’nın nüfusu Uluslararası Para Fonu (IMF) verilerine göre, bu yıl 200 milyon 4 bin ile 200 milyonu aşacak. Ülkenin nüfusu 2013 yılında 198 milyon 292 bindi. Brezilya, 200 milyonluk nüfusuyla, Çin, Hindistan, ABD ve Endonezya’nın ardından 5’inci sırada bulunuyor. Türkiye’nin 780 bin 576 kilometrekare yüzölçümü, 76 milyon 668 bin olduğu düşünüldüğünde ülkenin boyutları daha iyi ortaya çıkıyor.

Ülkenin Bolivya ile 3 bin 423, Peru ile 2 bin 995, Venezüela ile 2 bin 200, Kolombiya ile 1644, Guyana ile 1606, Paraguay ile 1365, Arjantin’le 1261, Uruguay’la 1068, Fransız Guyanası ile 730, Surinam ile 593 kilometre kara sınırı bulunuyor. Ülke, Avrupa kıtasının yüzde 85’i, Güney Amerika kıtasının ise yüzde 47’si kadar. Brezilya, 7 bin 491 kilometre boyunca uzayan sahilleri de cabası…

Komşusu Peru’nun, Kolombiya’nın, Bolivya’nın tam tersi oldukça düz bir ülke olan Brezilya’nın And dağlarının batısında kalması yüksek dağlara sahip olmasını da önlüyor. Ülkenin en yüksek noktası, Pico da Neblina sadece 2 bin 994 metre yüksekliğinde…

Brezilya, boksit, altın, demir, manganez, nikel, fosfat, platin, kalay, uranyum, nadir toprak elementleri açısından çok zengin. Tam bir su deryası olan Brezilya, hidroelektrik enerji alanında da çok büyük kaynaklara sahip.

-Büyük petrol yatakları buldu

Son yıllarda özellikle Atlas okyanusunda çok büyük petrol yatakları bulan Brezilya, dünyanın önemli petrol üreticisi ülkeleri arasına da girdi. 2012 yılı verilerine göre, ülkenin petrol rezervleri 13,15 milyar varili buluyor ve dünyada 15’nci sırayı alıyor. Ülke, günlük ürettiği 2 milyon 652 bin varil petrolün 619 bin üretiyor. Brezilya, petrolde ihtiyacını karşıladığı gibi, önemli miktarda da petrol ihraç ediyor.

Ülke topraklarının büyük bölümünü kaplayan ormanlar da kereste açısından ülkeye büyük olanaklar sunuyor. Ormanların büyük bölümü Amazon sisteminde yer alan yağmur ormanları olması dünya açısından da önemli. Dünyanın akciğerleri konumundaki Amazon ormanlarının korunması dünyanın en önemli sorunları arasında bulunuyor. Çünkü, tüm çağrı ve gayretlere rağmen Amazon ormanları korunamıyor ve sürekli küçülüyor.

Ülke topraklarının yüzde 8,45’i tarımsal alan olarak kullanılıyor. Oransal olarak az olsa da toplam tarımsal alan 714 bin 821 kilometrekareyi buluyor ki bu da verimli topraklara sahip Brezilya için oldukça iyi bir tarımsal potansiyel demektir.

-Nüfusun yüzde 47,7’si beyaz, yüzde 43,1’i melez,

yüzde 7,6’sı Afrika kökenli

Brezilya’da nüfusun yüzde 47,7’si beyazlardan, yüzde 43,1’i melezlerden, yüzde 7,6’sı Afrika kökenlilerden, yüzde 1,1’i Asyalılardan, yüzde 0,4’ü ise yerli Brezilya kızılderililerinden oluşuyor.

Ülkenin resmi dili Portekizce. Sınır bölgelerinde ve okullarda İspanyolca dışında Almanca, İtalyanca, Japonca, İngilizce’nin yanı sıra az sayıda kişi tarafından, çok sayıda Kızılderili dilleri de konuşuluyor.

Brezilya’da nüfusun yüzde 65’ini katolikler, yüzde 22,2’sini protestanlar oluşturuyor. Ülkede çok sayıda da Uzakdoğulular ile Museviler var.

Nüfus artışı hızı binde 8’e kadar düştüğü Brezilya’da, nüfusun yüzde 84,6’sı şehirlerde oturuyor.

-En büyük şehir 20 milyonluk Sao Paulo

Ülkenin en büyük şehri, 2011 yılı rakamlarına göre, 19 milyon 924 bin nüfusuyla Sao Paulo. 2014 Dünya Kupası açılış maçı da Brezilya ve Hırvatistan arasında 12 Haziran 2014’de bu kentte yapılıyor.

İkinci büyük kent eski başkent Rio de Janeiro’nun 11,96 milyon nüfuslu. 13 Temmuz 2014’de yapılacak final bu kente olacak.

Belo Horizonte’nin 5 milyon 487 bin, Porto Alegre’nin 3 milyon 933 bin, Recife’nin 3 milyon 733 bin, başkent Brasilia’nın ise 3 milyon 813 bin nüfusu var.

Kadınların 77, erkeklerin 69,73 yıl ortalama ömrünün bulunduğu Brezilya’da, okuma yazma oranı yüzde 90,4’ü buluyor.

Halkın yüzde 18,8’inin obez olduğu ülkede, işsizlik oranı yüzde 5,4’de kalıyor.

-Türkiye ile aynı gelir grubunda

Uluslararası Para Fonu’nun (IMF) verilerine göre, 2013 yılında 2 trilyon 242 milyar 854 milyon dolarlık gayri safi yurtiçi hasılaya (GSYH) sahip ülkede, kişi başına gelirde 11 bin 311 doları buluyor. Türkiye ile aynı gelir grubunda yer alıyor. IMF, bu yıl Brezilya’nın milli gelirin 2 trilyon 215 milyar 953 milyon dolara, kişi başına milli gelirinin de 11 bin 80 dolara ineceğini öngörüyor. Brezilya’nın satın alma gücü paritesiyle milli geliri 2013 yılında 2 trilyon 423 milyar 306 milyon dolarken, 2014 yılında bu rakam 2 trilyon 505 milyar 185 milyon dolarla 2,5 trilyon doları aşacak. Ülkenin satın alma gücü paritesiyle kişi başına milli geliri de 2013 yılında 12 bin 221 dolarken, 2014 yılında 12 bin 526 dolara yükselecek. Brezilya’nın dünya ekonomisinde yüzde 2,75 pay aldığını vurgulamak gerekir. Türkiye’nin GSYH’sinin 2013 yılında 800 milyar 12 milyon dolar olduğunu da belirtelim. Bu da Brezilya’nın Türkiye’nin 2 katına yakın bir ekonomi olduğunu gösteriyor.

-Dünyanın 7’inci büyük ekonomisi

Brezilya dünyanın 7’inci büyük ekonomisi. ABD, Çin, Japonya, Almanya, Fransa ve İngiltere’nin ardından geliyor.

Ülke kahve, soya fasulyesi, buğday, mısır, şeker kamışı, kakao, turunçgiller, sığır eti, tekstil, ayakkabı, kimyasallar, çimento, kereste, demir, çelik, kalay, uçak, motorlu araç ve yedek parçaları, diğer makine ve ekipmanları üretiminde başta gelen ülkeler arasında yer alıyor. Brezilya, 2013 yılında, 244,8 milyar dolar ihracat, 241,4 milyar dolar ithalat yaptı. Ülkenin en fazla ihracat yaptığı ülkeleri Çin, ABD, Arjantin ve Hollanda, en fazla ithalat yaptığı ülkeleri ise Çin, ABD, Arjantin, Almanya ve Güney Kore oluşturdu.

-4093 havalaanı var

Toplam 4093 havaalanı olan Brezilya’nın, bu sayı ile ABD’nin ardından ikinci sırada bulunuyor. Ülkenin standartlara uyan pisti olan havaalanı ise 698’de kalıyor. Brezilya, 28 bin 538 kilometre demiryolu, 1 milyon 580 bin 964 kilometre uzunluğunda da karayolu var. Bu yolların 212 bin 798 kilometresi asfaltla kaplı. Ülkede uzunluğu 50 bin kilometreyi bulan bir nehir su yolu ağı bulunuyor.

Enflasyonun yüzde 5,9 olduğu Brezilya, Türkiye gibi yüksek cari açık veren ülkeler arasında yer alıyor. 2013 yılında 81,4 milyar dolar cari açık veren ülkenin, 2014 yılında 80,3 milyar dolar cari açık vermesi bekleniyor. Ülkenin toplam kamu kesimi brüt borç stoku da 1,49 trilyon dolara ulaşıyor.

-Zengin kaynaklara büyük yoksulluk

Bütün zenginliklerine rağmen, Brezilya, diğer Latin Amerika ülkelerinde olduğu gibi eşitsizlikleri, onmilyonlarca yoksulu da içinde barındırıyor. Bu kadar zengin doğal kaynaklara sahip bir ülkenin, bu kadar yoksulunun olmasını, evsizinin olması, milyonlarca çocuğun düzgün eğitim alamaması, sağlık harcamalarının yetersizliği ve sistemin bozukluğu, dünyanın en şık binaları ile en berbat gecekondularının birbiriyle yan yana denecek kadar yakın olması insanı afallatıyor. Zaten bu yoksullar da zenginlikten pay alamamaları, gelir dağılımın dünyanın en bozuk ülkelerinden birinde yaşamaları ve buna rağmen yaklaşık 11,3 milyar dolar harcanıp Dünya Kupası düzenlediği için gösteri yapıp ayaklanıyorlar. Günlerdir gösteri, grev yapan bu gruplar, bu paranın halka çok daha iyi eğitim, sağlık ve altyapı hizmetleri için harcanabileceğini söylüyorlar. Son derece haklılar. Çünkü, devlet okullarında küçücük sınıflarda 70-80 çocuk okuyor ve sınıfın alanı öylesine yetersiz ki kapısı bile kapanamıyor. Onmilyonlarca insan sağlık hizmetlerinden yoksun. Altyapı da malum, karayollarının sadece 8’de biri asfaltla kaplanmış durumda.

Türkiye’den THY’nin tarifeli uçağıyla İstanbul’dan Akdeniz ve Sahra çölü geçilerek, Senegal’in başkenti Dakar’da yakıt molası verdikten sonra Atlas Okyanusu’nu da geçip ulaşabildiğiniz Brezilya, kim ne derse desin bundan sonra futbolla yatıp futbolla kalkacak gibi görünüyor. Bu ülkeye gidecek 800 bin turistin yapacağı da bu olacak sanırım.

-Kupayı Brezilya 5, İtalya 4, Almanya 3 kere kazandı

1950 Dünya Kupası’nda kendi ülkesinde Rio de Janeiro’daki meşhur Maracana stadında, kupayı güneyindeki küçük komşusu Uruguay’a kaptıran Brezilya (Uruguay’ın 45,5 katı yüzölçümü ve 57 katı nüfusu var), bu sefer kendi ülkesinde şeytanın bacağını kıracak mı 1 ay sonra anlayacağız. Öyle ki Brezilya, Maracana’da 200 bini aşan seyircisi önünde, şampiyonluk için kendisine beraberlik bile yeterken (grup birincileri Brezilya, İspanya, İsveç ve Uruguay final turuna kalmış ve finalda grup maçları oynanmıştı. Brezilya son maça başlarken 4, Uruguay 3 puandaydı. Bu nedenle Brezilya’ya beraberlik yetiyordu), Uruguay’a 2-1 yenilmişti. 1958’de İsveç’te, 1962’de Şili’de, 1970’te Meksika’da, 1994’de ABD’de, 2002 yılında Güney Kore-Japonya’da 5 kere şampiyon olan Brezilya, kendi ülkesinde şampiyon olamadı. İtalya 1934, 1938, 1982 ve 2006’da 4 kez, Almanya 1954, 1974 ve 1990’da 3 kez, Uruguay 1930 ve 1950’de 2 kez, Arjantin 1978 ve 1986’da 2 kez, İngiltere 1966’da bir kez, Fransa 1998’de bir kez, İspanya 2010’da bir kez dünya şampiyonluğunu aldı. Türkiye, 2002 yılında Brezilya’ya yarı finalde kaybetti ve üçüncülük maçında Güney Kore’yi yenerek üçüncü oldu.

-Almanya 4 kere, Hollanda 3 kere finalde kaybetti

En fazla ikincilik alan takım 1966, 1982, 1986 ve 2002’de dört kezle Almanya oldu. Hollanda, 1974, 1978 ve 2010’da 3 kere, Arjantin 1930 ve 1990’da iki kere, Çekoslovakya 1934 ve 1962’de iki kere, Macaristan 1938 ve 1954’de iki kere, Brezilya 1950 ve 1998’de iki kere, İtalya 1970 ve 1974’de iki kere, İsveç 1958’de bir, Fransa 2006’da bir kere ikinci oldular.

Bakalım bu yıl yapılan 20’inci dünya kupasını kim havaya kaldıracak.