-Türkiye’nin zenginleri Avrupa, fakirleri Afrika seviyesinde

-En zengin beşte birin satın alma gücü paritesiyle

milli geliri 42 bin 154 doları bulurken, en yoksul

beşte bir 6 bin 89 dolarla geçinmeye çalışıyor

-Zenginlerin ortalama milli gelirde geçemediği

11 ülke, Katar, Lüksemburg, Singapur, Norveç,

Brunei Sultanlığı, ABD, Hong Kong, İsviçre, Kanada,

Avustralya ve Avusturya’dan oluşuyor
-Türkiye’nin en zengin beşte biri, ortalama milli

gelirde, Hollanda, İsveç, İzlanda, Almanya, Tayvan,

Kuveyt, İrlanda, Danimarka, Belçika, İngiltere,

Japonya, Fransa, Finlandiya gibi dünyanın sayılı

zengin ülkelerini ise geçiyor
-Zenginlerin milli gelir ortalamaları, İsrail, Bayreyn,

Güney Kore, Bahamalar, Suudi Arabistan, Yeni Zelanda,

İtalya ve Birleşik Arap Emirlikleri gibi zengin ülkelerin

ortalama milli gelirlerine ise açık fark atıyor

-Buna karşın, ikinci zengin grup olan dördüncü grubun

geliri Polonya, Macaristan gibi orta gelirli ülkeler, ortada

yer alan üçüncü grubun geliri, Lübnan, Bulgaristan,

Kazakistan gibi ülkeler, yoksullukta ikinci sırada yer alan

ikinci grubun geliri,  Ekvador, Tunus, Dominik Cumhuriyeti,

Tayland, Çin gibi ülkeler seviyesinde seyrediyor

-En yoksul grubun geliri ise, Mısır, Sri Lanka, Bhutan, Angola,

Svaziland gibi yoksul Afrika ve Asya ülkelerinin gerisinde

kalıyor

-Birinci grubu oluşturan en yoksul yüzde 20 milli

gelirin yüzde 6,5’i, beşinci grubu oluşturan en zengin

yüzde 20 ise yüzde 45’ini alıyor

-En yoksul grubun bir üstünde yer alan ikinci grubun

milli gelirdeki payı yüzde 11, üçüncü grubun payı

yüzde 15,6’da kalıyor

-En zengin beşinci grubun bir altında yer alan dördüncü

grubun payı yüzde 22’ye ulaşıyor

-İlk 3 grubu oluşturan halkın yüzde 60’ı ortalama milli

gelirin altında bir gelirle yaşarken, en zengin yüzde 20,

milli gelirin 2,25 katı bir gelire sahip bulunuyor 

Ankara - 15.07.2014 - Gelir dağılımı bozuk ülkeler kategorisinde yer alan Türkiye’de halkın beşte biri değme zengin ülkelerin ortalama gelir seviyelerinde gelir elde ederken, en yoksul beşte biri ise Afrika seviyesinde bir yaşam sürmeye yetecek bir gelirde kalıyor. Yani aynı ülkede hem Avrupa, hem Afrika yaşanıyor. Türkiye’nin zenginleri Avrupa, fakirleri Afrika seviyesinde…

2014 Programı’nda yer alan 2012 yılı verilere göre, birinci grubu oluşturan en yoksul yüzde 20 milli gelirin yüzde 6,5’i, beşinci grubu oluşturan en zengin yüzde 20 ise yüzde 45’ini alıyor. Yoksul grubun bir üstünde yer alan ikinci grubun milli gelirdeki payı yüzde 11, üçüncü grubun payı yüzde 15,6’da kalıyor. En zengin beşinci grubun bir arkasında yer alan dördüncü grubun payı yüzde 22’ye ulaşıyor. Yine de bu grubun en zengin grup olan beşinci grubun ortalama gelirde yarısına bile ulaşamıyor.

İlk 3 grubu oluşturan halkın yüzde 60’ı ortalama milli gelirin altında bir gelirle yaşarken, en zengin yüzde 20 milli gelirin 2,25 katı bir gelire sahip bulunuyor. Dördüncü grup da ortalama milli gelirin yüzde 10 üzerinde bir gelirle yaşamını sürdürüyor.

Bu oranlar, yine 2014 Programı’nda yer alan 2013 yılı satın alma gücü paritesiyle gayri safi yurtiçi hasılaya uyarlandığında ilginç sonuçlara ulaşılıyor. Öncelikle 2014 Programı’nda 2013 yılı için bir gelir dağılımı verisi bulunmuyor. Bu konudaki veri 2012 yılına ait. Bu verinin 2013 yılında da çok büyük oranda benzerlik göstereceği varsayımıyla bir hesap yapıldığında, en zengin beşte birin, 2013 yıl ortası nüfusu 76 milyon 55 bin olduğu için halkın yüzde 20’si olan 11 milyon 211 bin kişilik nüfusun, Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı (OECD) tarafından GSYH için hesaplanan satın alma gücü paritesiyle kişi başına ortalama yıllık milli geliri 42 bin 154 doları bulurken, aynı sayıdaki en yoksul beşte bir, kişi başına ortalama yıllık 6 bin 89 dolar milli gelirle geçinmeye çalışıyor. En yoksul grubun üzerinde yer alan ikinci grup 10 bin 304, üçüncü grup 14 bin 613, dördüncü grup ise 20 bin 609 dolarlık yıllık ortalama satın alma gücü paritesiyle milli gelire sahip bulunuyor.

Tabii bunun kaba bir hesap olduğunu, halkın milli gelirin tamamını kullanamadığı, GSYH’nin yüzde 99,1’inin gayri safi milli harcanabilir gelir olduğu, bunun yüzde 14,9’unun kamu harcanabilir geliri, yüzde 84,3’ünün özel harcanabilir geliri olduğunu unutmamak gerekiyor. Eğer kişi başına GSYH 10 bin dolarsa bunun 8 bin 430 doları halk tarafından, 1490 doları kamu tarafından harcanıyor.  

-Satın alma gücü paritesiyle GSYH 

Satın alma gücü paritesiyle GSYH, ülkeler arasındaki fiyat farklarını gidererek, cari kurların gerçek alım güçlerini ölçmeye yarayan bir yöntem olarak kullanılmaktadır. Genelde ABD fiyatlarıyla cari milli gelirin alım gücünü gösterir. Fiyatlar aynı olsa hesabıyla yapılan bir milli gelir hesaplama ve karşılaştırma yöntemi. Cari milli gelirden özellikle gelişmekte olan ülkeler ile genel fiyat seviyesinin örneğin ABD’den çok yüksek olduğu Norveç, İsveç, Lüksemburg, İsviçre gibi ülkelerde çok büyük sapmalar gösterebiliyor. Yoksul ülkeler, yüksek döviz kuru politikaları ve ekonomilerinin yeterince parasallaşması nedeniyle cari milli gelirlerinin çok üzerinde bir satın alma gücü paritesiyle milli gelire sahipken, Norveç, İsveç, Lüksemburg, İsviçre gibi ülkelerde tam tersi cari milli gelirin çok altında bir satın alma gücü paritesiyle milli gelir oluşuyor. Türkiye ise ortalarda yer alıyor. Örneğin Türkiye’de 2014 Programı’na göre gerçekleşme tahminiyle OECD tarafından yapılan hesaplamayla, 2013 yılı için 18 bin 735 dolar satın alma gücü paritesiyle milli gelir görünürken, cari milli gelir 10 bin 782 dolarda kalıyor. Bu Türkiye’deki fiyatlar ve cari kurla 10 bin 782 dolarlık cari milli gelirin, ABD fiyatlarıyla 18 bin 735 dolarlık bir satın alma gücü bulunduğunu gösteriyor. 

-Zenginlerin ortalama gelirde geçemediği 11 ülke 

Türkiye’deki en zengin beşte bir, OECD tarafından hesaplanan satın alma gücü paritesiyle kişi başına 42 bin 154 dolar olan milli gelir ortalamalarını, 2013 yılında Uluslararası Para Fonu (IMF) tahminiyle sadece 11 ülkenin milli gelir ortalamaları geçebiliyor. Bu ülkeler, satın alma gücü paritesiyle kişi başına yıllık ortalama 98 bin 814 dolarlık gelirle Katar, 78 bin 670 dolarlık gelirle Lüksemburg, 64 bin 584 dolarlık gelirle Singapur, 54 bin 947 dolarlık gelirle Norveç, 53 bin 431 dolarlık gelirle Brunei Sultanlığı, 53 bin 101 dolarlık gelirle ABD, 52 bin 722 dolarlık gelirle Hong Kong, 46 bin 430 dolarlık gelirle İsviçre, 43 bin 472 dolarlık gelirle Kanada, 43 bin 73 dolarlık gelirle Avustralya ve 42 bin 597 dolarlık gelirle Avusturya’dan oluşuyor.

Tabii o ülkelerdeki zenginler de Türkiye’deki kadar olmasa da milli gelirden daha fazla pay aldıkları için Türkiye’deki zenginlerden ortalama olarak daha fazla milli gelire sahip durumdalar.  

-Türkiye’nin zenginlerinin geçtiği zengin ülkeler 

En zengin beşte birin satın alma gücü paritesiyle kişi başına milli gelir ortalamaları Hollanda, İsveç, İzlanda, Almanya, Tayvan, Kuveyt, İrlanda, Danimarka, Belçika, İngiltere, Japonya, Fransa, Finlandiya gibi dünyanın sayılı zengin ülkelerinin milli gelir ortalamalarını geçiyor. Nitekim Türkiye’deki 11 milyon 211 bin kişilik en zengin grubun kişi başına ortalama yıllık milli geliri satın alma gücü paritesiyle 42 bin 154 dolarken, bu rakam IMF tahminlerine göre 2013 yılında Hollanda’da 41 bin 711, İsveç’te 41 bin 188, İzlanda’da 41 bin, Almanya’da 40 bin 7, Tayvan’da 39 bin 767, Kuveyt’te 39 bin 706, İrlanda’da 39 bin 547, Danimarka’da 37 bin 900, Belçika’da 37 bin 881, İngiltere’de 37 bin 307, Japonya’da 36 bin 899, Fransa’da 35 bin 784, Finlandiya’da 35 bin 617 dolarda kalıyor. 

-Zenginlerin ortalama geliri İtalya’nın ortalama gelirinden

11 bin 865 dolar fazla 

Zenginlerin ortalama geliri İtalya’nın ortalama gelirinden 11 bin 865 dolar fazla. Zenginlerin milli gelir ortalamaları, satın alma gücü paritesiyle ortalama milli geliri 34 bin 770 dolar olan İsrail, 34 bin 584 dolar olan Bayreyn, 33 bin 189 dolar olan Güney Kore, 32 bin 36 dolar olan Bahamalar, 31 bin 245 dolar olan Suudi Arabistan, 30 bin 493 dolar olan Yeni Zelanda, 30 bin 289 dolar olan İtalya ve 30 bin 122 dolar olan Birleşik Arap Emirlikleri gibi oldukça zengin ülkelerin ortalama milli gelirlerini ise açık farkla geride bırakıyor.  

-Dördüncü grup Polonya, üçüncü grup Kazakistan,

ikinci grup Tunus seviyesinde 

Buna karşın, ikinci zengin grup olan dördüncü grubun geliri 21 bin 214 dolar olan Polonya, 20 bin 65 dolar Macaristan gibi orta gelirli ülkeler, ortada yer alan üçüncü grubun geliri, 14 bin 845 dolar gelirli Lübnan, 14 bin 499 dolar gelirli Bulgaristan, 14 bin 391 dolar gelirli Kazakistan gibi ülkeler, yoksullukta ikinci sırada yer alan ikinci grubun geliri, 10 bin 80 dolar gelirli Ekvador, 9 bin 932 dolar gelirli Tunus, 9 bin 911 dolar gelirli Dominik Cumhuriyeti, 9 bin 875 dolar gelirli Tayland, 9 bin 844 dolar gelirli Çin gibi ülkeler seviyesinde seyrediyor. 

-Yoksul grubun gelir seviyesi Sri Lanka, Svaziland’ın altında 

En yoksul grubun geliri ise, 6 bin 579 dolar gelirli Mısır, 6 bin 531 dolar gelirli Sri Lanka, 6 bin 370 dolar gelirli Bhutan, 6 bin 247 dolar gelirli Angola, 6 bin 218 dolar gelirli Svaziland gibi yoksul Afrika ve Asya ülkelerinin gerisinde kalıyor.

Gelir gruplarının 2013 yıl ortası nüfusu, grupların 2012 yılında GSYH’den aldığı pay, grupların satın alma gücü paritesiyle gayri safi yurtiçi hasılası (GSYH), grupların satın alma gücü paritesiyle kişi başına yıllık ortalama milli gelirleri (SGP-KBMG) tahmini olarak şöyle: 

Gruplar	2013 Yıl Ortası Nüfusu (Milyon)	2012 Yılında GSYH’den Aldığı Pay (Yüzde)	2013 Yılı SGP-GSYH (Milyar Dolar)	2013 Yılı  SGP ile KBMG (Dolar)
Birinci Yüzde 20 (En yoksul)	15.211	6,5	92,6	6.089
İkinci Yüzde 20	15.211	11,0	156,7	10.304
Üçüncü Yüzde 20	15.211	15,6	222,3	14.613
Dördüncü Yüzde 20	15.211	22,0	313,5	20.609
Beşinci Yüzde 20 (En zengin)	15.211	45,0	641,2	42.154
Toplam	76.055	100,0	1.424,9	18.735

Kaynak: 2014 Yılı Programı
Not: OECD tarafından GSYH için hesaplanan satın alma gücü paritesidir 

IMF tahminlerine göre 2013 yılında dünya ülkeleri ile OECD hesabıyla Türkiye’deki gelir gruplarının kişi başına yıllık ortalama satın alma gücü paritesiyle gayri safi yurtiçi hasılaları şöyle: 

	Ülkeler ve Türkiye'nin Gelir Grupları	2013 Yılı Satın Alma Gücü Paritesine Göre Kişi Başına GSYH Tahminleri (ABD Doları)
1	Katar	98.814
2	Lüksemburg	78.670
3	Singapur	64.584
4	Norveç	54.947
5	Brunei Sultanlığı	53.431
6	ABD	53.101
7	Hong Kong	52.722
8	İsviçre	46.430
9	Kanada	43.472
10	Avustralya	43.073
11	Avusturya	42.597
	Türkiye'nin En Zengin Yüzde 20'si	42.154
12	Hollanda	41.711
13	İsveç	41.188
14	İzlanda	41.000
15	Almanya	40.007
16	Tayvan	39.767
17	Kuveyt	39.706
18	İrlanda	39.547
19	Danimarka	37.900
20	Belçika	37.881
21	İngiltere	37.307
22	Japonya	36.899
23	Fransa	35.784
24	Finlandiya	35.617
25	İsrail	34.770
26	Bahreyn	34.584
27	Güney Kore	33.189
28	Bahamalar	32.036
29	S. Arabistan	31.245
30	Yeni Zelanda	30.493
31	İtalya	30.289
32	Bir. Arap Emir.	30.122
33	İspanya	29.851
34	Umman	29.813
35	Slovenya	27.900
36	Malta	27.840
37	Çek Cum.	27.200
38	Seyşeller	26.492
39	Güney Kıbrıs	25.265
40	Barbados	25.181
41	Slovakya	24.605
42	Yunanistan	24.012
43	Palau	23.666
44	Ekvator Ginesi	23.370
45	Estonya	23.144
46	Portekiz	23.068
47	Litvanya	22.747
48	Doğu Timor	21.705
49	Polonya	21.214
	Türkiye'nin Dördüncü Grubu (Yüzde 20)	20.609
50	Trinidad ve Tobago	20.438
51	Macaristan	20.065
52	Gabon	19.478
53	Letonya	19.120
54	Şili	19.067
55	Arjantin	18.749
56	Türkiye Ortalaması	18.735
57	Antigua ve Barbuda	18.558
58	Hırvatistan	18.191
59	Rusya	17.884
60	Malezya	17.748
61	Uruguay	16.723
62	Panama	16.658
63	Botsvana	16.377
64	Mauritius	16.056
65	Belarus	15.753
66	St. Kitts ve Nevis	15.605
67	Meksika	15.563
68	Lübnan	14.845
	Türkiye'nin Üçüncü Grubu (Yüzde 20)	14.613
69	Bulgaristan	14.499
70	Kazakistan	14.391
71	Dominika	14.283
72	Grenada	13.724
73	Venezüela	13.605
74	Romanya	13.396
75	Surinam	13.116
76	Kosta Rika	12.942
77	St. Lucia	12.730
78	İran	12.264
79	Brezilya	12.221
80	St. Vincent ve Grenadinler	12.207
81	Karadağ	11.913
82	Libya	11.498
83	Sırbistan	11.269
84	Güney Afrika C.	11.259
85	Kolombiya	11.189
86	Peru	11.124
87	Azerbaycan	11.044
88	Makedonya	10.904
	Türkiye'nin İkinci Grubu (Yüzde 20)	10.304
89	Ekvador	10.080
90	Tunus	9.932
91	Dominik Cum.	9.911
92	Tayland	9.875
93	Çin	9.844
94	Türkmenistan	9.510
95	Arnavutluk	9.506
96	Maldivler	9.173
97	Jamaika	9.048
98	Marshall Adaları	8.990
99	Belize	8.716
100	Bosna Hersek	8.280
101	Guyana	8.250
102	Namibya	8.191
103	Tonga	8.168
104	Cezayir	7.534
105	El Salvador	7.515
106	Ukrayna	7.423
107	Irak	7.391
108	Mikronezya	7.288
109	Paraguay	6.823
110	Mısır	6.579
111	Sri Lanka	6.531
112	Kiribati	6.391
113	Bhutan	6.370
114	Angola	6.247
115	Svaziland	6.218
116	Samoa	6.210
117	Ermenistan	6.191
118	Gürcistan	6.145
119	Ürdün	6.115
	Türkiye'nin En Yoksul Yüzde 20'si	6.089
120	Moğolistan	5.885
121	Fas	5.456
122	Bolivya	5.364
123	Guatemala	5.282
124	Endonezya	5.214
125	Fiji	5.085
126	Honduras	4.839
127	Kongo Cum.	4.791
128	Vanuatu	4.718
129	Filipinler	4.682
130	Nikaragua	4.554
131	Yeşil Burun Adaları	4.338
132	Hindistan	4.077
133	Vietnam	4.012
134	Özbekistan	3.762
135	Moldova	3.736
136	Tuvalu	3.519
137	Gana	3.461
138	Solomon Adaları	3.455
139	Pakistan	3.149
140	Laos	3.068
141	Papua Yeni Gine	2.834
142	Nijerya	2.831
143	Cibuti	2.746
144	Sudan	2.631
145	Kırgızistan	2.611
146	Kamboçya	2.576
147	Çad	2.539
148	Kamerun	2.423
149	Tacikistan	2.354
150	Yemen	2.316
151	Lesotho	2.255
152	Moritanya	2.218
153	São Tomé ve Príncipe	2.194
154	Bangladeş	2.080
155	Gambiya	1.962
156	Senegal	1.958
157	Fildişi Kıyısı	1.818
158	Kenya	1.812
159	Zambiya	1.754
160	Myanmar	1.740
161	Tanzanya	1.715
162	Benin	1.623
163	Burkina Faso	1.585
164	Sierra Leone	1.542
165	Ruanda	1.538
166	Nepal	1.508
167	Uganda	1.484
168	Etiyopya	1.366
169	Güney Sudan	1.350
170	Haiti	1.315
171	Komorlar	1.287
172	Gine Bissau	1.206
173	Afganistan	1.150
174	Gine	1.125
175	Mali	1.103
176	Mozambik	1.090
177	Togo	1.084
178	Madagaskar	970
179	Malavi	879
180	Nijer	829
181	Zimbabve	788
182	Eritre	707
183	Liberya	703
184	Kongo Dem. Cum.	648
185	Burundi	642
186	Orta Afrika Cum.	542

     

Not: Türkiye’nin 2013 yılı verileri, 2014 Yılı Programı’ndan gerçekleşme tahmini verisi ve 2012 yılı gelir dağılımı tablosu verileri kullanılarak hesaplanmıştır.