-Enflasyon, tahminleri ters köşe yaptı…
-Merkez Bankası’nın enflasyon tahmini yüzde 8,9,
IMF tahmini yüzde 9, OVP tahmini yüzde 9,4 idi
-Tahminlere karşın, TÜFE enflasyonu yüzde 8,17’de kaldı
-2014 Eylül-Aralık enflasyonu sadece yüzde 1,77 düzeyinde
gerçekleşti. Bu da son 10 yılın en düşük rakamı…
-TÜİK’in enflasyon rakamlarının gerçeği yansıtmadığı,
vatandaşın enflasyonunun bunun çok üzerinde olduğu
yönünde çok sayıda itiraz var
Mayıs ayında yıllık bazda yüzde 9,66’ya
kadar çıkan tüketici fiyat endeksi (TÜFE) enflasyonu, Aralık ayını yüzde 8,17
ile kapattı.
Ocak ayına yüzde 7,75 yıllık enflasyonla
başlayan TÜFE, Şubat’ta yüzde 7,89, Mart’ta yüzde 8,39, Nisan’da yüzde 9,38
olmuştu. Mayıs’ta yüzde 9,66’ya çıkan TÜFE, Haziran’da yüzde 9,16, Temmuz’da yüzde
9,32, Ağustos’ta yüzde 9,54 olduktan sonra Eylül’de yüzde 8,86 ile yeniden 9’un
altına inmiş, Ekim’de yüzde 8,96’ya, Kasım ayında ise yüzde 9,15’e çıkmıştı.
Aralık ayında aylık bazda yüzde 0,44 gerileyen enflasyon yılı yüzde 8,17 ile
tamamladı.
Son 10 yılın en düşük Eylül enflasyonu
Bu yılın Ocak-Ağustos döneminde
enflasyonun yüksek seyretmişti. Normalde Eylül ayıyla birlikte fiyatlarda bir
tırmanma beklenirken, son 10 yılın en düşük Eylül enflasyonu olmuştu.
2005 yılında yüzde 1,02, 2006’da yüzde 1,29,
2007’de yüzde 1,03, 2008’de yüzde 0,45, 2009’da yüzde 0,39, 2010’da yüzde 1,23,
2011’de yüzde 0,75, 2012’de yüzde 1,03, 2013’de yüzde 0,77 düzeyinde
gerçekleşen Eylül enflasyonları 2014 Eylül’ünde yüzde 0,14 oldu. Ekim
enflasyonu yüzde 1,90 ile yüksek düzeyde gerçekleşse de son 7 yılda 2010 ve 2013
Ekim enflasyonları hariç diğer yılların gerisinde kaldı. Kasım enflasyonu da
yüzde 0,18 gibi oldukça düşük bir düzeyde gerçekleşti. Aralık ayında yüzde 0,44
gerileyen fiyatlar, son 10 yılda 2008, 2010 yılları hariç hiç gerilememişti.
2008 Aralık ayında fiyatlar yüzde 0,41, 2010 yılı Aralık ayında ise yüzde 0,30
inmişti.
Nitekim, geçmiş yıllara göre bir tahmin
yapmış, “yeniden çift hanelere çıkaracağını söylemek için müneccim olmayan
gerek yok. Görünen o ki bu yıl enflasyonu tek hanede tutmak zor olacak… Veriler
ve geçmiş yıllar deneyimleri de gösteriyor ki TÜFE artışı, çok büyük olasılıkla
yılı çift haneyle tamamlayacak” yorumunda bulunmuştuk.
Son 10 yılın en düşük Eylül-Aralık
enflasyonu
Öyle ki Eylül-Aralık dönemini kapsayan
yılın son 4 aylarında 2005 yılında yüzde 4,71, 2006 yılında yüzde 4,13, 2007’de
yüzde 5,10, 2008’de yüzde 3,50, 2009’da yüzde 4,67, 2010’da yüzde 2,80, 2011’de
yüzde 6,46, 2012’de yüzde 3,80, 2013’de yüzde 3,06 TÜFE artışı görüldü. Buna karşın
2014 Eylül-Aralık enflasyonu sadece yüzde 1,77 düzeyinde gerçekleşti. Bu da son
10 yılın en düşük rakamı…
Tahminler
Tahminlere gelince, Merkez Bankası, 2014
enflasyon hedefini yüzde 70 ihtimalle orta noktası yüzde 7,6 olmak üzere yüzde
6,7 ile yüzde 8,5 aralığında olacağını tahmin etmişti. Bu rakama da revize ederek
ulaşmıştı. Merkez Bankası, 31 Ekim 2014’te en son yılın dördüncü enflasyon
raporunda bu rakamı da revize ederek, yüzde 70 olasılıkla, 2014 yılı sonunda
orta noktası yüzde 8,9 olmak üzere yüzde 8,4-9,4 aralığında, 2015 yılı sonunda
ise orta noktası yüzde 6,1 olmak üzere yüzde 4,6-7,6 aralığında revize etmişti.
Uluslararası Para Fonu (IMF), 7 Ekim 2014
tarihli raporunda, yüzde 9,007 tahmininde bulunmuştu. IMF, 2015 için yüzde
7,069, 2016, 2017, 2018, 2019 yılları için yüzde 6,168 yılsonu enflasyonu
tahmini yapıyor.
Fon, 8 Nisan 2014 raporunda ise 2014 yılsonu
için yüzde 8,008, 2015-2019 dönemi için yıllık yüzde 6,041 enflasyon tahmininde
bulunmuştu.
Başbakan Yardımcısı Ali Babacan da 8 Ekim
2014’te Orta Vadeli Programda (OVP) 2014 sonu için yüzde 5,3 olan enflasyon
tahminini yüzde 9,4’e, 2025 için yüzde 5 olan tahminini ise yüzde 6,3 olarak
revize etmişti.
TÜİK’in hesabı tartışmalı
Tabii enflasyonda son noktayı Türkiye
İstatistik Kurumu (TÜİK) koyuyor. TÜİK’in hesabı da tartışmalı. TÜİK’in
enflasyon rakamlarının gerçeği yansıtmadığı, vatandaşın enflasyonunun bunun çok
üzerinde olduğu yönünde çok sayıda itiraz var.
2014 yılında aylar itibarıyla aylık ve
yıllık TÜFE artışları şöyle:
Aylık
|
Yıllık
|
|
Artış
|
Artış
|
|
2014
|
(Yüzde)
|
(Yüzde)
|
Ocak
|
1,98
|
7,75
|
Şubat
|
0,43
|
7,89
|
Mart
|
1,13
|
8,39
|
Nisan
|
1,34
|
9,38
|
Mayıs
|
0,40
|
9,66
|
Haziran
|
0,31
|
9,16
|
Temmuz
|
0,45
|
9,32
|
Ağustos
|
0,09
|
9,54
|
Eylül
|
0,14
|
8,86
|
Ekim
|
1,90
|
8,96
|
Kasım
|
0,18
|
9,15
|
Aralık
|
-0,44
|
8,17
|
Kaynak: TÜİK
Enflasyon hesaplarında bizim gibi ülkelerde bir miktar bilinçli olarak yanılsama yapılmasını normal kabul etmek gerekiyor.... benzer ülkelerde gerçek enflasyon hesabı dünyada yok... 2015 te petrol fiyatları 50$ civarında olur ise, petrol fiyatlarının bütçe, döviz kuru ve yabancı yatırımlar üzerindeki olumlu etkileri nedeniyle enflasyonumuz %5 çıkarsa hiç şaşırmam...tabii ki yukarda bahsettiğim yanılsamanın da etkisiyle :)
YanıtlaSilTabii ki olumlu bir hedefleme yapılabilir. Siz enflasyonun yüzde 7 olacağını tahmin edersiniz ama yüzde 5 der ve o rakama çekmeye çalışırsınız. Ekonomide algılamalar önemlidir. İnsanların geleceğe yönelik beklentileri bugünü etkiler. Fakat bizde ki kabul edilebilir rakamların üzerinde ve her yıl yüzde 5 büyüme, yüzde 5 enflasyon hedeflemesi olur mu? Ülke içi veya uluslararası koşullar yüzünden bazen daha az bazen daha yüksek tahmin edersiniz. Hep aynı rakamı tahmin edince inandırıcı olmuyor. Bunun yanı sıra ben enflasyonda yüzde 5'i bile fazla bulurum. Türkiye'de yüzde 3'lerde bir enflasyon olmalı. Fakat, ben yine de yüzde 5'in üzerinde bir enflasyon bekliyorum. Sevgilerimle,
YanıtlaSil