-Kur artışın reel kesime getirdiği yük 200 milyar lirayı aşacak
-Şubat ayında 222
milyar 746 milyon dolar olan reel kesim
net döviz açığı, Nisan sonunda
220 milyar 970 milyon dolara
geriledi
-Nisan ayı net döviz açığı olan 220
milyar 970 milyon dolar,
Mayıs, Haziran ve Temmuz’da aynı kalsa bile,
bu açığın TL
karşılığı, Mayıs ayında 991,9 milyar
liraya, Haziran sonunda
1 trilyon 9,6 milyar liraya, 20 Temmuz
itibarıyla 1 trilyon
62,6 milyar liraya çıkacak.
-Böylece, TL cinsinden Şubat ayı sonunda
847,9 milyar lira
olan reel kesimin net döviz açığı, 20
Temmuz itibarıyla,
en azından Şubat ayına göre 200 milyar liranın
üzerinde
artmış olacak
-2008’de 70 milyar 539 milyon dolar olan
net döviz açığı,
yüzde 213,3 artışla Nisan 2018’de 220
milyar 970 milyon
dolara ulaştı
Ankara
– 24.07.2018 - Kurlardaki artış, reel kesimi vuruyor. Reel sektörün olarak
adlandırdığımız finansal kesim dışındaki firmalar, net döviz açıkları nedeniyle
kur artışlarından TL yükümlülükleri artmış olarak çıkıyorlar.
Kur
artışının reel kesimin net döviz açığına getireceği yükün Şubat-20 Temmuz
döneminde 200 milyar lirayı aşacağı görülüyor.
Merkez
Bankası verilerine göre, bu yılın Şubat ayı sonunda 222 milyar 746 milyon dolar
olan reel kesinin net döviz açığı, Mart sonunda 222 milyar 428 milyon dolara,
Nisan sonu itibarıyla 1 milyar 458 milyon dolarlık azalmayla 220 milyon 970 milyon
dolara geriledi.
Reel
sektörün döviz varlıkları Nisan ayında 3 milyar 446 milyon dolar, döviz
yükümlülükleri ise 1 milyar 988 milyon dolar arttı.
-Kısa vadeli net döviz
fazlası 6 milyar doların üzerinde-
Reel
kesim açısından olumlu bir nokta kısa vadeli varlıkların kısa vadeli
yükümlülüklerinden fazla olmasıdır. Nisan ayı sonu itibarıyla reel kesinin kısa
vadeli varlıkları 96 milyar 256 milyon dolarken, kısa vadeli yükümlülükleri 90
milyar 219 milyon dolarda kalırken, net döviz fazlası 6 milyar 37 milyon doları
buluyor. Bu rakam, 2017 sonunda 7 milyar 162 milyon dolarken, 2018 Mart sonunda
1 milyar 495 milyon dolara inmişti.
Özellikle
Mart ayından itibaren döviz kurlarında görülen yükselmenin, net döviz açığı
olan firmaları çok kötü etkileyeceği görünüyor.
Merkez
Bankası ABD Doları döviz satış kuruna göre, Şubat sonunda 3,8065 olan dolar,
Mart sonunda 3,9560’a, Nisan sonunda 4,0472’ye, Mayıs sonunda 4,4889’a, Haziran
sonunda 4,5690’a, 20 Temmuz itibarıyla da 4,8086’ya yükseldi.
Buna
göre, Şubat ayında reel kesimin 222 milyar 746 milyon dolarlık net döviz
açığının TL karşılığı 847,9 milyar, Mart ayında dolar cinsinden azalmasına
karşın TL cinsinden 32 milyar liralık artışla 879,9 milyar, Nisan ayında 1
milyar 458 milyon dolarlık azalmaya karşın TL cinsinden 14,4 milyar liralık
artışla 894,3 milyar liraya çıktı. Bir diğer ifadeyle, Şubat-Nisan döneminde
reel kesimin net döviz açığı, 222 milyar 746 milyon dolardan 1 milyar 776
milyon dolarlık azalmayla 220 milyar 970 milyon dolara indi ama TL cinsinden
net döviz açığı 46,4 milyar lira arttı.
Mayıs,
Haziran aylarının reel kesim net döviz açığı henüz açıklanmadı. Ama şu kesin
bir gerçek ki reel kesimin net döviz açığı, dolar cinsinden azalsa bile TL
cinsinden önemli miktarda artacak. Çünkü, dolar döviz satış kuru Şubat-20
Temmuz döneminde yüzde 26,3’lük artışla 3,8065’den 4,8086’ya yükseldi.
Nisan ayı
net döviz açığı olan 220 milyar 970 milyon dolar, Mayıs, Haziran ve Temmuz’da aynı
kalsa bile, bu açığın TL karşılığı, Mayıs ayında 991,9 milyar liraya, Haziran
sonunda 1 trilyon 9,6 milyar liraya, 20 Temmuz itibarıyla 1 trilyon 62,6 milyar
liraya çıkacak.
Böylece, TL
cinsinden Şubat ayı sonunda 847,9 milyar lira olan reel kesimin net döviz
açığı, 20 Temmuz itibarıyla, en azından Şubat ayına göre 200 milyar liranın üzerinde
artmış olacak.
-2008-2018’e net döviz açığı-
Reel
kesimin döviz varlık ve yükümlülüklerinde son yıllarda hızlı bir artış
gerçekleşti. 2008 yılında reel kesimin döviz varlıkları 80 milyar 465 milyon
dolarken, 2018 Nisan sonu itibarıyla yüzde 47,1’lik artışla 118 milyar 395
milyon dolara çıktı. Yükümlülüklerdeki artış çok daha faz gerçekleşti. 2008
yılında reel sektörün 151 milyar 4 milyon dolar olan yükümlülükleri, yüzde
124,7 artışla 2018 Nisan sonunda 339 milyar 365 milyon dolara yükseldi. Böylece
reel sektörün, 2008’de 70 milyar 539 milyon dolar olan net döviz açığı, yüzde
213,3 artışla Nisan 2018’de 220 milyar 970 milyon dolara ulaştı.
Finansal
kesim dışındaki firmaların (reel sektör) döviz varlık ve yükümlülükleri (Milyon
ABD Doları)
|
2008
|
2017-12
|
2018-03 4
|
2018-04 4
|
VARLIKLAR
|
80.465
|
115.474
|
114.949
|
118.395
|
Mevduat
|
60.370
|
78.342
|
75.846
|
79.046
|
Yurt İçi Bankalar
|
27.261
|
62.746
|
60.250
|
63.450
|
Yurt Dışı Bankalar
|
33.109
|
15.596
|
15.596
|
15.596
|
Menkul Kıymetler
|
695
|
315
|
315
|
320
|
Devlet Borçlanma Senetleri
|
495
|
307
|
308
|
313
|
Yurt İçinde İhraç Edilen 1
|
40
|
0
|
0
|
0
|
Yurt Dışında İhraç Edilen
|
455
|
307
|
308
|
313
|
Yurt Dışındaki Portföy
Yatırımları
|
200
|
8
|
7
|
7
|
İhracat Alacakları
|
8.566
|
15.444
|
16.763
|
16.890
|
Yurtdışına Doğrudan Sermaye Yatırımları
|
10.834
|
21.373
|
22.025
|
22.139
|
YÜKÜMLÜLÜKLER
|
151.004
|
328.881
|
337.377
|
339.365
|
Nakdi Krediler
|
136.385
|
287.807
|
294.942
|
296.093
|
Yurt İçinden Sağlanan Krediler
|
48.066
|
183.491
|
185.966
|
187.894
|
Bankalar
|
37.435
|
171.156
|
173.633
|
175.558
|
Döviz Kredileri
|
22.547
|
151.202
|
153.815
|
155.901
|
Kısa Vadeli
|
15.895
|
21.106
|
22.473
|
22.666
|
Uzun Vadeli 2
|
6.652
|
130.096
|
131.342
|
133.235
|
Dövize Endeksli Krediler 3
|
14.888
|
19.954
|
19.818
|
19.657
|
Kısa Vadeli
|
6.847
|
8.633
|
8.905
|
8.930
|
Uzun Vadeli
|
8.041
|
11.321
|
10.913
|
10.727
|
Banka Dışı Finansal
Kuruluşlar
|
8.576
|
11.074
|
11.074
|
11.074
|
Faktoring Şirketleri
|
405
|
954
|
954
|
954
|
Tüketici Finansman
Şirketleri
|
447
|
618
|
618
|
618
|
Finansal Kiralama
Şirketleri
|
7.724
|
9.502
|
9.502
|
9.502
|
TMSF'ye Devrolunan Takipli
Krediler
|
2.055
|
1.261
|
1.259
|
1.262
|
Yurt Dışından Sağlanan Krediler
|
88.319
|
104.316
|
108.976
|
108.199
|
Kısa Vadeli
|
1.086
|
1.697
|
2.210
|
2.411
|
Uzun Vadeli
|
87.233
|
102.619
|
106.766
|
105.788
|
Vadeye kalan süre 1
yıldan az
|
26.262
|
13.078
|
14.051
|
11.584
|
Vadeye kalan süre 1
yıldan fazla
|
60.971
|
89.542
|
92.715
|
94.204
|
İthalat Borçları
|
14.619
|
41.074
|
42.435
|
43.272
|
Kısa Vadeli
|
14.049
|
40.653
|
41.996
|
42.836
|
Uzun Vadeli
|
570
|
421
|
439
|
436
|
Vadeye kalan süre 1
yıldan az
|
246
|
200
|
222
|
220
|
Vadeye kalan süre 1
yıldan fazla
|
324
|
222
|
217
|
216
|
Net Döviz
Pozisyonu
|
-70.539
|
-213.407
|
-222.428
|
-220.970
|
Kısa
Vadeli Net Döviz Pozisyonu :
|
|
|
|
|
Kısa Vadeli Varlıklar
|
69.631
|
94.101
|
92.924
|
96.256
|
Kısa Vadeli Yükümlülükler
|
65.237
|
86.939
|
91.429
|
90.219
|
Kısa
Vadeli Net Döviz Pozisyonu
|
4.394
|
7.162
|
1.495
|
6.037
|
1 Dövize endeksli senetler dahildir.
2
Vade ayrımı orijinal vadeye göredir.
3
Aralık 2008 tarihli veriden itibaren vade ayrımına gidilmiştir.
4
Gösterge niteliğindedir.
Kısa
vadeli varlıklar: Mevduat + Menkul kıymetler + İhracat alacakları
Kısa
vadeli yükümlülükler: Yurt içi bankalardan sağlanan kısa vadeli nakdi döviz
kredileri + Kısa vadeli dövize endeksli krediler + Faktoring şirketlerine
borçlar + Tüketici finansman şirketlerinden sağlanan krediler + Yurtdışından
sağlanan kısa vadeli krediler + Yurtdışından sağlanan vadeye kalan süresi 1
yıldan az olan uzun vadeli nakdi krediler + Kısa vadeli ithalat borçları +
Vadeye kalan süresi 1 yıldan az olan uzun vadeli ithalat borçları.
Kaynak: TCMB
Yorumlar
Yorum Gönder