-Basında tiraj kaybı büyük boyutlarda…

-Gazeteler 4 yılda tirajlarının üçte birini, dergiler

beşte ikisini kaybettiler

-Gazete sayısı, 2013-2017 döneminde 626, dergi sayısı

ise 408 azaldı

-Bu dönemde, gazete sayısı 3 bin 100’den 2 bin 474’e,

dergi sayısı 4 bin 58’den 3 bin 650’ye, yıllık tiraj ise

gazetelerde 2 milyar 296 milyondan 1 milyar 559 milyona,

dergilerde 165 milyondan 102 milyona geriledi

-Gazetelerde yıllık tirajın güne düşen kısmı 6 milyon

290 binden 4 milyon 271 bine düştü

-Yazılı basının mali açıdan zor durumda olduğu da görülüyor.

Yıllık yüzde 11,92 enflasyona rağmen, resmi ilan ve reklam

ödemeleri yüzde 4,5 arttı. Yazılı basına yapılan medya yatırımları

ise yüzde 9,9 geriledi

Ankara – 03.08.2018 – Kesin olan bir gerçek varsa ülkemizde yazılı basın can çekişiyor. Bu tabii Türkiye’ye özgü bir sorun da değil. Dünyada da gazete sayıları ve tirajlarında büyük bir düşüş var. Tüm dünyada basın tekelleşiyor. Onlarca gazetesi, televizyonu olan birçok grup, dünyada faaliyet gösteriyor. Bunu çok sayıda gazetecinin işsiz kalmasından da anlıyoruz.

En son ABD, dünyanın en büyük medya kuruluşları arasında yer alan, birçok dev kuruluşu bünyesinde barındıran Time Warner, 85,4 milyar dolar değerinde bir anlaşmayla ABD’li telekomünikasyon şirketi AT&T’ye satıldı. Firmanın bünyesinde, dünyanın en tanınan televizyon kanallarından CNN, AOL (American Online), Game of Thrones gibi birçok diziyi yayınlayan HBO, birçok Hollwood filmine imza atan Warner Bros., New Line Cinema ile Cartoon Network ve DC Comics gibi dünya çapında kuruluşlar bulunuyor. AT&T geçen yıl da Direct TV’yi 49 milyar dolara satın almıştı. Bu tutarlar sektörün ulaştığı boyutları gösteriyor.

Türkiye’de de Hürriyet, Posta, Fanatik gazetelerini Kanal D ve CNN Türk televizyonlarını, Doğan Haber Ajansı’nı bünyesinde barındıran Doğan Holding, bu yılın Nisan ayında, 916 milyon dolara Demirören Grubu’na satıldı.
Teknolojideki yenilikler ve internetin sadece Türkiye’de değil, tüm dünyada yazılı basına darbe vurduğu açıkça görülüyor. Gazete, dergi tirajları düşerken, dijital medyanın, sosyal medyanın hızla büyüdüğü bir gerçek. Facebook’un aylık aktif kullanıcı sayısı Haziran 2018 itibarıyla 2,23 milyarı aştı. 7,6 milyarlık dünya nüfusunun yüzde 30’a yakını facebook üyesi…

Televizyon kanalları, dijital dünya, reklam pastasının büyük bölümünü vurduğu için yazılı basın demode duruma düştü. Televizyon dünyası ve dijital medya özellikle batıda çok büyük cirolara, reklam gelirlerine ulaşmış durumda. Bundan dolayı, satın almalar, devralmalar da onmilyarlarca dolarlara çıkıyor.
Buna karşın 1888 yılında kurulan, dünyanın en eski ekonomi gazetelerinden Financial Times, Japon ekonomi haberleri ajansı Nikkei tarafından 2015 yılında sadece 1,3 milyar dolara satın alındı. 

-Yazılı basın hem tiraj hem para kaybediyor-

Tabii bu durum yazılı basını etkiliyor. Ülkemizde Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, 2013-2017 döneminde gazeteler tirajlarının üçte birini, dergiler beşte ikisini kaybettiler. Gazete sayısı, 2013-2017 döneminde 626, dergi sayısı ise 408 azaldı. Bu dönemde, gazete sayısı 3 bin 100’den 2 bin 474’e, dergi sayısı 4 bin 58’den 3 bin 650’ye, yıllık tiraj ise gazetelerde 2 milyar 296 milyondan 1 milyar 559 milyona, dergilerde 165 milyondan 102 milyona geriledi. Buna göre 2013-2017 döneminde gazete tirajları yıllık bazda 737 milyon, dergi tirajları 63 milyon azaldı.

Gazetelerde yıllık tirajın güne düşen kısmı 6 milyon 290 binden 4 milyon 271 bine düştü.

-Yazılı basının ilan ve reklam gelirleri 2017 yılında reel olarak azaldı-

Yazılı basının mali açıdan zor durumda olduğu da görülüyor. Basın İlan Kurumu’nun idari kayıtlarından elde edilen bilgilere göre 2017 yılında resmi ilan ve reklama yapılan ödemeler yüzde 4,5 artarak 444 milyon 445 bin 514 lira oldu. Resmi ilan ve reklam gelirlerindeki yüzde 4,5’luk artışa karşın, yıllık tüketici fiyat endeksindeki artış 2017’de yüzde 11,92 oldu.

-Resmi ilan ve reklam gelirlerinde yüzde 6,6’lık reel azalma var-

Buna göre, basının resmi ilan ve reklam gelirinde reel anlamda yüzde 6,6’lık bir gerileme var.

Reklamcılar Derneği’nin 2017 Medya ve Reklam Yatırımları Raporu’na göre, toplam medya yatırımları 2016 yılına göre yüzde 6,3 artış göstererek 8 milyar 20 milyon liraya ulaştı. Derneğe göre, bu rakam 2 milyar 203 milyon dolara denk geliyor.

-Yazılı basına yapılan medya yatırımlarındaki reel azalma

yüzde 19,5’i buldu-

Buna karşın yazılı basına yapılan medya yatırımları 2017 yılında yüzde 9,9 geriledi. Medya yatırımlarının sadece yüzde 12’si yazılı basına gitti ki bu da 963 milyon liraya, yaklaşık 265 milyon doları ancak buldu.

Yazılı basına yapılan medya yatırımlarının 2017 yılında reel olarak yüzde 19,5 azaldığını görüyoruz.

Bu şartlarda yeterli geliri sağlayamayan, yetersiz kadroyla çalışan basının demokrasideki dördüncü kuvvet olma fonksiyonunu yerine getirmesini beklemek de hayalcilik olacaktır.