-Kur artışının reel kesime getirdiği haftalık yük 80 milyardan fazla…

-

-Döviz kuru artışından dolayı reel kesimin net döviz açığı, Nisan
verileri baz alındığında, son bir haftada 80,5 milyar liradan fazla arttı
-TL cinsinden reel kesimin net döviz açığı, 7 Ağustos itibarıyla,
Şubat ayına göre 317,3 milyar liranın üzerinde artış gösterdi
-Şubat ayı sonunda 847,9 milyar lira olan reel kesim net döviz açığı
Nisan ayındaki 220 milyar 970 milyon dolarlık tutar aynı kalırsa, bu
tutarın TL karşılığı Mayıs ayında 991,9 milyar, Haziran sonunda
1 trilyon 9,6 milyar, Temmuz sonunda 1 trilyon 84,7 milyar, 7 Ağustos
itibarıyla 1 trilyon 165,2 liraya çıkacak
-2008’de 70 milyar 539 milyon dolar olan net döviz açığı, yüzde 213,3
artışla Nisan 2018’de 220 milyar 970 milyon dolara ulaştı


Ankara – 07.08.2018 - Kurlardaki artış, en çok reel kesimi vuruyor. Reel sektörün olarak adlandırdığımız finansal kesim dışındaki firmalar, net döviz açıkları nedeniyle kur artışlarından TL yükümlülükleri artmış olarak çıkıyorlar.
Kur artışının reel kesimin net döviz açığına getireceği yük Şubat ayından bu tarihe olağanüstü boyutlarda arttı.
Döviz kuru artışından dolayı reel kesimin net döviz açığı, Nisan verileri baz alındığında, son bir haftada 80,5 milyar liradan fazla arttı. TL cinsinden reel kesimin net döviz açığı, 7 Ağustos itibarıyla, Şubat ayına göre 317,3 milyar liranın üzerinde artış gösterdi.
Merkez Bankası verilerine göre, bu yılın Şubat ayı sonunda 222 milyar 746 milyon dolar olan reel kesinin net döviz açığı, Mart sonunda 222 milyar 428 milyon dolara, Nisan sonu itibarıyla 1 milyar 458 milyon dolarlık azalmayla 220 milyon 970 milyon dolara geriledi.
Reel sektörün döviz varlıkları Nisan ayında 3 milyar 446 milyon dolar, döviz yükümlülükleri ise 1 milyar 988 milyon dolar arttı.

-Kısa vadeli net döviz fazlası 6 milyar doların üzerinde-

Reel kesim açısından olumlu bir nokta kısa vadeli varlıkların kısa vadeli yükümlülüklerinden fazla olmasıdır. Nisan ayı sonu itibarıyla reel kesinin kısa vadeli varlıkları 96 milyar 256 milyon dolarken, kısa vadeli yükümlülükleri 90 milyar 219 milyon dolarda kalırken, net döviz fazlası 6 milyar 37 milyon doları buluyor. Bu rakam, 2017 sonunda 7 milyar 162 milyon dolarken, 2018 Mart sonunda 1 milyar 495 milyon dolara inmişti.
Özellikle Mart ayından itibaren döviz kurlarında görülen yükselmenin, net döviz açığı olan firmaları çok kötü etkileyeceği görünüyor.
Merkez Bankası ABD Doları döviz satış kuruna göre, Şubat sonunda 3,8065 olan dolar, Mart sonunda 3,9560’a, Nisan sonunda 4,0472’ye, Mayıs sonunda 4,4889’a, Haziran sonunda 4,5690’a, Temmuz sonunda 4,9087’ye, 7 Ağustos itibarıyla da 5,2729’a yükseldi.
Buna göre, Şubat ayında reel kesimin 222 milyar 746 milyon dolarlık net döviz açığının TL karşılığı 847,9 milyar, Mart ayında dolar cinsinden azalmasına karşın TL cinsinden 32 milyar liralık artışla 879,9 milyar, Nisan ayında 1 milyar 458 milyon dolarlık azalmaya karşın TL cinsinden 14,4 milyar liralık artışla 894,3 milyar liraya çıktı. Bir diğer ifadeyle, Şubat-Nisan döneminde reel kesimin net döviz açığı, 222 milyar 746 milyon dolardan 1 milyar 776 milyon dolarlık azalmayla 220 milyar 970 milyon dolara indi ama TL cinsinden net döviz açığı 46,4 milyar lira arttı.
Mayıs, Haziran aylarının reel kesim net döviz açığı henüz açıklanmadı. Ama şu bir gerçek ki reel kesimin net döviz açığı, dolar cinsinden azalsa bile TL cinsinden önemli miktarda artacak. Çünkü, dolar döviz satış kuru Şubat-7 Ağustos döneminde yüzde 38,52’lik artışla 3,8065’den 5,2729’a yükseldi.
Şubat ayı sonunda 847,9 milyar lira olan reel kesim net döviz açığı Nisan ayındaki 220 milyar 970 milyon dolarlık tutar aynı kalırsa, bu tutarın TL karşılığı Mayıs ayında 991,9 milyar, Haziran sonunda 1 trilyon 9,6 milyar, Temmuz sonunda 1 trilyon 84,7 milyar, 7 Ağustos itibarıyla 1 trilyon 165,2 liraya çıkacak.
Böylece, TL cinsinden Şubat ayı sonunda 847,9 milyar lira olan reel kesimin net döviz açığı, 7 Ağustos itibarıyla, Şubat ayına göre 317,3 milyar liranın üzerinde artmış olacak.

-2008-2018’e net döviz açığı-

Reel kesimin döviz varlık ve yükümlülüklerinde son yıllarda hızlı bir artış gerçekleşti. 2008 yılında reel kesimin döviz varlıkları 80 milyar 465 milyon dolarken, 2018 Nisan sonu itibarıyla yüzde 47,1’lik artışla 118 milyar 395 milyon dolara çıktı. Yükümlülüklerdeki artış çok daha faz gerçekleşti. 2008 yılında reel sektörün 151 milyar 4 milyon dolar olan yükümlülükleri, yüzde 124,7 artışla 2018 Nisan sonunda 339 milyar 365 milyon dolara yükseldi. Böylece reel sektörün, 2008’de 70 milyar 539 milyon dolar olan net döviz açığı, yüzde 213,3 artışla Nisan 2018’de 220 milyar 970 milyon dolara ulaştı.   
Finansal kesim dışındaki firmaların (reel sektör) döviz varlık ve yükümlülükleri (Milyon ABD Doları)
2008
2017-12
2018-03 4
2018-04 4
VARLIKLAR
80.465
115.474
114.949
118.395
Mevduat
60.370
78.342
75.846
79.046
   Yurt İçi Bankalar
27.261
62.746
60.250
63.450
   Yurt Dışı Bankalar
33.109
15.596
15.596
15.596
Menkul Kıymetler
695
315
315
320
   Devlet Borçlanma Senetleri 
495
307
308
313
      Yurt İçinde İhraç Edilen 1
40
0
0
0
      Yurt Dışında İhraç Edilen
455
307
308
313
   Yurt Dışındaki Portföy Yatırımları
200
8
7
7
İhracat Alacakları
8.566
15.444
16.763
16.890
Yurtdışına Doğrudan Sermaye Yatırımları
10.834
21.373
22.025
22.139
YÜKÜMLÜLÜKLER
151.004
328.881
337.377
339.365
Nakdi Krediler
136.385
287.807
294.942
296.093
   Yurt İçinden Sağlanan Krediler
48.066
183.491
185.966
187.894
       Bankalar
37.435
171.156
173.633
175.558
        Döviz Kredileri
22.547
151.202
153.815
155.901
            Kısa Vadeli
15.895
21.106
22.473
22.666
            Uzun Vadeli 2
6.652
130.096
131.342
133.235
        Dövize Endeksli Krediler 3
14.888
19.954
19.818
19.657
            Kısa Vadeli
6.847
8.633
8.905
8.930
            Uzun Vadeli
8.041
11.321
10.913
10.727
      Banka Dışı Finansal Kuruluşlar
8.576
11.074
11.074
11.074
             Faktoring Şirketleri
405
954
954
954
             Tüketici Finansman Şirketleri
447
618
618
618
             Finansal Kiralama Şirketleri
7.724
9.502
9.502
9.502
      TMSF'ye Devrolunan Takipli Krediler
2.055
1.261
1.259
1.262
   Yurt Dışından Sağlanan Krediler
88.319
104.316
108.976
108.199
      Kısa Vadeli
1.086
1.697
2.210
2.411
      Uzun Vadeli
87.233
102.619
106.766
105.788
             Vadeye kalan süre 1 yıldan az
26.262
13.078
14.051
11.584
             Vadeye kalan süre 1 yıldan fazla  
60.971
89.542
92.715
94.204
İthalat Borçları
14.619
41.074
42.435
43.272
      Kısa Vadeli
14.049
40.653
41.996
42.836
      Uzun Vadeli    
570
421
439
436
             Vadeye kalan süre 1 yıldan az
246
200
222
220
             Vadeye kalan süre 1 yıldan fazla  
324
222
217
216
Net Döviz Pozisyonu
-70.539
-213.407
-222.428
-220.970
Kısa Vadeli Net Döviz Pozisyonu :
Kısa Vadeli Varlıklar
69.631
94.101
92.924
96.256
Kısa Vadeli Yükümlülükler
65.237
86.939
91.429
90.219
Kısa Vadeli Net Döviz Pozisyonu
4.394
7.162
1.495
6.037
          1 Dövize endeksli senetler dahildir.
2 Vade ayrımı orijinal vadeye göredir.
3 Aralık 2008 tarihli veriden itibaren vade ayrımına gidilmiştir.
4 Gösterge niteliğindedir.
Kısa vadeli varlıklar: Mevduat + Menkul kıymetler + İhracat alacakları
Kısa vadeli yükümlülükler: Yurt içi bankalardan sağlanan kısa vadeli nakdi döviz kredileri + Kısa vadeli dövize endeksli krediler + Faktoring şirketlerine borçlar + Tüketici finansman şirketlerinden sağlanan krediler + Yurtdışından sağlanan kısa vadeli krediler + Yurtdışından sağlanan vadeye kalan süresi 1 yıldan az olan uzun vadeli nakdi krediler + Kısa vadeli ithalat borçları + Vadeye kalan süresi 1 yıldan az olan uzun vadeli ithalat borçları.
Kaynak: TCMB


Yorumlar

Yorum Gönder

Bu blogdaki popüler yayınlar

-Dolardaki artışın ekonomiye etkisi...

-
Yeniden düzenlenmiş -Döviz kurları Türkiye açısından her zaman sorun oldu. Geçmişte ABD Doları, Alman Markı, şimdi ABD Doları ve Avro’nun seviyesi Türk ekonomisindeki birçok parametreyi etkilediğini söylemek yanlış olmaz -Enerji açısından dışa bağımlı olan Türkiye, enerjiyi, hammaddeleri dolar, sanayi ürünlerinin çoğunu ise Avro ödeyerek alıyor. İhracatının yarıya yakınını AB ülkelerine yapan, turizm gelirlerinin büyük bölümünü bu ülkelerden sağlayan Türkiye’nin, döviz gelirlerinde avronun ağırlığı fazla… -Halen 3,3835 düzeyinde olan Merkez Bankası dolar alış kuru, yıl sonuna kadar böyle devam ederse, 2016 yılında ortalama kuru 3’ün üzerinde 3,0090 olarak gerçekleşecek -Bu durumda, Türkiye’nin GSYH’si 726,1 milyar dolarlık tahminin de düşecek, 2009’dan bu yanaki en düşük düzey olan 713,9 milyar dolara inecek -Kişi başına GSYH de tahmin edildiği gibi 9 bin 243 dolar olmayacak 9 bin 6 dolara düşecek -Türkiye, enerjinin h...
Devamı

-Krizler ekonomisi-1994 krizi

-
          Neden 1994 krizi? Geçmişte de birçok kriz yaşayan, bu krizlerden derinden etkilenen bir ekonomi olan Türkiye’de, 1994 krizi, öncekilerle karşılaştırıldığında oldukça farklı bir krizdir. Yazıya konu olarak neden 1994 krizi seçilmiştir? Birinci neden yazının hacmiyle ilgilidir. Bütün krizleri yazmaya ne zamanımız ne de gücümüz yetmeyecekti. Bu nedenle konu olarak bu yazının yazıldığı tarihten önceki kriz olan 1994 krizi ele alındı.  Diğer bir neden ise Türk ekonomisinin her zaman temel sorunu olagelmiş cari işlemler krizi özelliği taşımasının yanı sıra 1994 krizinin, aynı zamanda, gelişmiş bir ekonomide görülen finans krizi niteliğinde olmasıdır. Bu oldukça dikkat çekicidir.  Üçüncü bir neden de bu krizin rakamsal boyutlarının öncekilerle karşılaştırılamayacak kadar büyük olmasıdır. İşte bu nedenlerle bu yazıya konu olarak 1994 krizi seçilmiştir.
Devamı

-Dolar sevdası hiç geçmiyor…

-
Yeniden düzenlenmiş -Merkez Bankası’nda, 15 Ocak 2008 tarihinde 1 lira 14,49 kuruşa kadar inen, 13 Ağustos 2018’de 6 lira 89,22 kuruşa kadar çıkan, 12 Ağustos 2018 gecesinde serbest piyasada 7 lira 22 kuruşu gören dolar kuru, ardından 30 Kasım 2018’de 5 lira 16,63 kuruşa kadar inmişti -Daha sonra dalgalı bir seyir izleyen dolar kuru, halen 5 lira 70,19 kuruş seviyesinde bulunuyor -Birinci Dünya Savaşı öncesi 22,5 kuruştan işlem gören ABD Doları, paradan 6 sıfır atılmasaydı, bugün 5 milyon 701 bin 900 lira olacaktı -ABD Doları, Merkez Bankası döviz kuru, 12 Temmuz 2019  itibarıyla son bir yılda yüzde 18,14, son iki yılda yüzde 57,99,  son üç yılda yüzde 97,05, son dört yılda yüzde 113,91,  son beş yılda yüzde 168,06, 16 Ocak 2008-12 Temmuz 2019 arasında geçen yaklaşık on bir buçuk yılda ise yüzde 398,03 arttı -Böylece, dolar, TL karşısında, son bir yılda 1,2, son 5 yılda 2,7, on bir buçuk yılda ise 5 katına ...
Devamı

-Yalnızlık

-
İngiliz yazar Aldous Huxley, “vücut bulmuş her ruh yalnızlığa mahkûmdur” der. Aristoteles, “yalnızlıktan hoşlanan ya vahşi bir hayvandır ya da Tanrı” sözleriyle yalnızlığın insan doğasına ters olduğunu anlatır. Yine de önünde sonunda yalnızlık bizi yaşamımızın bir yerinde bulur. Kaçış yok… Yaşayacağız. Kaçış yok ama bazıları hiç istemese de yalnızlığı yaşarlar. Ece Ayhan ne güzel anlatmış bunu; “Ey yalnızlık! Herkesin koynuna girip çıkarsın da bir tek benimle mi düzenli bir ilişkin var?” diye… Çoğu büyük şairin ilham kaynağıdır yalnızlık. Aşkların son durağıdır. Her şeyi paylaşabilirsiniz. Mutluluk bile paylaşılır. Paylaşınca artar. Fakat, yalnızlığın büyük şairlerinden Özdemir Asaf’ın dizelere döktüğü gibi “yalnızlık paylaşılmaz, paylaşılsa yalnızlık olmaz”.
Devamı

-Güçlü bir ekonomi için ne yapmalı?

-
Güçlü bir ekonomi için yapılması gerekenler ve yol bellidir. Ekonomik ve siyasi istikrarı kurup koruyarak, üretime ve ihracata dayalı bir ekonomik yapı kurmak. Petrol, doğalgaz veya başka bir şey… Büyük miktarda döviz sağlayan bir geliriniz yoksa ki bu “büyük miktar” nüfusunuza ve ekonomik gelişmişliğinize göre değişir. Kuveyt için elde ettiği petrol geliri yeterli olabilir ama o gelir Türkiye boyutlarındaki bir ülkeyi kurtarmaz. Veya gelir seviyesi altlarda yer alan Sierra Leone’ye yetecek döviz geliri ile hemen hemen o ülkeye yakın nüfusa sahip Danimarka’nın ihtiyacı olan döviz geliri aynı olmaz. Sonuç olarak Türkiye boyutlarındaki bir ülke sadece petrol ve doğalgaz gibi gelirlerle ekonomisini sürdüremez. Nitekim, Suudi Arabistan’ın dünyada en büyük petrol geliri elde eden ülkesi olmasına rağmen tam bir ekonomik kriz yaşadığını görüyoruz. Buradan şu sonuç da çıkarılabilir Kerkük-Musul hayali kuranlar ve ülkenin oradan sağlanacak petrol ve doğalgaz geliriyle zengin olacağını dü...
Devamı