-Nüfusa yerel seçim etkisi…

-TÜİK’in iller itibarıyla nüfus verileri, her seçim öncesi görülen

ikametgahı memlekete taşıma geleneğinin, bu seçimde de

değişmediğini ortaya koydu

-İkametgah taşıma geleneği, en çok İstanbul’u vurdu. Normalde

en az 200-250 bin nüfus artışı olması beklenen 15 milyonluk

İstanbul’da nüfus bir yılda sadece 38 bin 493 kişi artarken,

186 binlik Çankırı’da bu rakam 30 bin 288’e ulaştı

-İstanbul, nüfus artış miktarında ancak 6’ncı sırayı alırken, Çankırı

çok sayıda milyonluk ili geride bırakarak 9’ncu oldu

-2018’de köy ve belde nüfusu, Elazığ’da 35 bin 915, Gümüşhane’de

35 bin 74 artarak, Rize’de 33 bin 897, Çankırı’da 31 bin 47,

Giresun’da 29 bin 482, Sivas’ta 19 bin 173, Bingöl’de 15 bin 495,

Tokat’ta 13 bin 944, Kastamonu’da 12 bin 144 arttı

-Buna karşın, 2018 yılında köy ve belde nüfusu, Erzincan’da 38 bin 184,

Uşak’ta 12 bin 550, Muş’ta 8 bin 623, Hakkari’de 7 bin 138, Siirt’te 1681,

Batman’da 1499, Yalova’da 221 azaldı

Ankara – 08.02.2019 -  Ülkemizde her ne kadar gerçek anlamda şehirleşme oranı yüzde 80’lere yaklaşsa da insanların kırsalla bağları halen güçlü bir şekilde devam ediyor.

Gerçek anlamda şehirleşme dememin nedeni, Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK), ülke nüfusunun yüzde 92,3’ü il ve ilçe merkezlerinde yüzde 7,7’si belde ve köylerde ikamet ediyor tespitinin, bütün şehir yasası nedeniyle tam anlamıyla kırsal nüfusu göstermemesidir. Çünkü, 30 büyükşehir belediyesinde il ve ilçe merkezi nüfusu tüm köy ve kasabaları da içeriyor.

Bir diğer ifadeyle 30 ilde köy ve kasaba resmen yok. Ama biz biliyoruz ki bu illerde de adları halen mahalle olsa da gerçek anlamda köy ve kasabalar bulunuyor.

Ülke genelinde 81 ilde köy ve kasabaların nüfusunun ne olduğunu tam olarak bilmiyoruz ama köy ve kasabaların yani kırsal nüfusun, halen ülke nüfusunun yüzde 23-24’ü dolaylarında olduğu tahmin ediliyor.  

TÜİK’in iller itibarıyla nüfus verileri bize, her seçim öncesi görülen ikametgahlarını memleketlerine taşıma geleneğinin bu seçimde de değişmediğini ortaya koyuyor.

31 Mart 2019 seçimleri dolayısıyla önemli miktarda bir nüfusun, ikametgahlarını memleketlerine taşıdığını, rakamlara şöyle bir göz atsanız bile hemen fark ediyorsunuz.

İnsanlar, İstanbul, Ankara, İzmir gibi büyükşehirlerde yaşasalar da köyleriyle, kasabalarıyla ilişkilerini koparmış değil. Çoğu köyde muhtarlık seçimleri, dikkat çekecek miktarda nüfusu şehirlerden köye çekiyor. İnsanlar, kendi akrabalarına destek vermek amacıyla ikametgah taşıyorlar. Bir diğer neden de köylerinde muhtarlıkların devamını sağlamak. Muhtarlık seçimi bile yapılamayacak köylerin gelecekte ortadan kaldırılacağı düşüncesi, insanların zihninde yer etmiş durumda.

-Köy ve belde nüfusları 10 binin üzerinde artan iller

Benim çevremde bile ikametgah taşıma işi yaygın bir şekilde yapıldı. Bu tabii ki nüfus verilerinden de net bir şekilde görülüyor. 2018’de köy ve belde nüfusu, Elazığ’da 35 bin 915 artarak 166 bin 971’e, Gümüşhane’de 35 bin 74 artarak 82 bin 442’ye, Rize’de 33 bin 897 artarak 142 bin 520’ye, Çankırı’da 31 bin 47 artarak 84 bin 65’e, Giresun’da 29 bin 482 artarak 176 bin 238’e, Sivas’ta 19 bin 173 artarak 176 bin 19’a, Bingöl’de 15 bin 495 artarak 113 bin 25’e, Tokat’ta 13 bin 944 artarak 226 bin 427’ye, Kastamonu’da 12 bin 144 artarak 150 bin 703’e çıktı. Bu illerin çoğu, büyükşehirlere verdikleri göç nedeniyle gerçekte nüfus kaybeden iller.

Buna karşın, 2018 yılında Erzincan’da 38 bin 184, Uşak’ta 12 bin 550, Muş’ta 8 bin 623, Hakkari’de 7 bin 138, Siirt’te 1681, Batman’da 1499, Yalova’da 221 belde ve köy nüfusunda azalma yaşandı. Öyle ki Erzincan’ın köy ve belde nüfusu bir yılda 101 bin 287’den 63 bin 103’e geriledi.

-Köy belde nüfus artış hızında rekor Gümüşhane’de

Bu durum, gerçek hayatta, göç dahil kendi dinamikleriyle açıklanamayacak kadar yüksek bir artış. 2018’de, Gümüşhane’de binde 740,5, Çankırı’da binde 585,6, Rize’de binde 312,1, Elazığ’da binde 274, Giresun’da binde 200,9, Bingöl’de binde 158,9, Sivas’ta binde 122,2, Kastamonu’da binde 87,6, Tokat’ta binde 65,6 köy, belde nüfus artış hızı gerçekleşti.

İnsanlar seçim için ikametgahlarını taşıyorlar. Seçim sonrasında ikametgahlarını tekrar büyükşehirlere alacaklar. Yani gelecekte bu illerin kırsal nüfuslarında da azalma görülecek.

-İkametgah taşıma geleneği İstanbul’u vurdu

Tabii bu durum, il nüfuslarına da yansıdı. Bundan en kötü biçimde etkilenmiş ilin ise İstanbul olduğu görülüyor. Bir diğer ifadeyle ikametgah taşıma geleneği İstanbul’u vurdu. Normalde en az 200-250 bin nüfus artışı olması beklenen İstanbul, 2018 yılında sadece 38 bin 493 kişi arttı. Antalya’nın 61 bin 960 artışla birinci, Ankara’nın 58 bin 959 artışla ikinci, Bursa’nın 57 bin 718 artışla üçüncü, Şanlıurfa’nın 50 bin 56 artışla dördüncü, İzmir’in 40 bin 842 artışla beşinci olduğu listede İstanbul, ancak altıncı sırayı alabildi.

15 milyonluk İstanbul’da nüfus bir yılda 38 bin 493 kişi artarken, 186 binlik Çankırı’da 30 bin 288 artması gerçekten ilginç bir durum gibi görünüyor. Çankırı, bu artışla çok sayıda milyonluk ili geride bırakarak 9’ncu oldu.

Son bir yılda il nüfusu, Elazığ’da 11 bin 967 artarak 595 bin 638’e, Rize’de 17 bin 567 artarak 348 bin 608’e, Çankırı’da 30 bin 288 artarak 216 bin 362’ye, Giresun’da 16 bin 519 artarak 453 bin 912’ye, Sivas’ta 25 bin 307 artarak 646 bin 608’e, Bingöl’de 7 bin 851 artarak 281 bin 205’e, Tokat’ta 10 bin 560 artarak 612 bin 646’ya, Kastamonu’da 11 bin artarak 383 bin 373’e çıktı.

Köy ve belde nüfusundaki artışına karşın il ve ilçe merkezi nüfusu azalan Gümüşhane ise 7 bin 425 kişilik azalmayla toplam nüfusu azalan tek il oldu ve ilin nüfusu 162 bin 748’e indi.

-Kırsala seçim yönelmesi…

Büyükşehir belediyesi kapsamında olmayan 51 ildeki köy ve belde nüfusun 2018’de binde 47,6 artışla 6 milyon 49 bin 393’den 6 milyon 337 bin 385 yükselmesi, buna karşın ülke genelinde toplam nüfusun binde 14,7, il ve ilçe merkezleri nüfusunun sadece binde 12,1 artması bu tezi doğruluyor.

Görünen o ki, her seçim öncesinde ikamet taşıma olayı olduğu sürece, il, ilçe, belde ve köy nüfuslarının gerçekte ne olduğu ikametgahlara göre belirlenemeyecek.

İster ekonomi, ister nüfus, ister strateji, her ne olursa olsun doğru politika ancak doğru veriyle mümkün olabilir.

Yıllık nüfus artış miktarlarına göre illerin sıralaması şöyle:

	İller	Yıl Sonu Nüfusu		2017-2018 Nüfus Değişimi	Yıllık Nüfus Artış Hızı (Binde)
		2017	2018		2016-2017	2017-2018
	Türkiye	80.810.525	82.003.882	1.193.357	12,4	14,7
1	Antalya	2.364.396	2.426.356	61.960	15,3	25,9
2	Ankara	5.445.026	5.503.985	58.959	18,3	10,8
3	Bursa	2.936.803	2.994.521	57.718	12,1	19,5
4	Şanlıurfa	1.985.753	2.035.809	50.056	23,0	24,9
5	İzmir	4.279.677	4.320.519	40.842	13,2	9,5
6	İstanbul	15.029.231	15.067.724	38.493	15,1	2,6
7	Hatay	1.575.226	1.609.856	34.630	12,8	21,7
8	Diyarbakır	1.699.901	1.732.396	32.495	15,9	18,9
9	Çankırı	186.074	216.362	30.288	11,9	150,8
10	Ordu	742.341	771.932	29.591	-11,0	39,1
11	Muğla	938.751	967.487	28.736	16,1	30,2
12	Konya	2.180.149	2.205.609	25.460	8,7	11,6
13	Sivas	621.301	646.608	25.307	0,1	39,9
14	Tekirdağ	1.005.463	1.029.927	24.464	32,9	24,0
15	Kocaeli	1.883.270	1.906.391	23.121	28,3	12,2
16	Gaziantep	2.005.515	2.028.563	23.048	15,7	11,4
17	Samsun	1.312.990	1.335.716	22.726	13,1	17,2
18	Balıkesir	1.204.824	1.226.575	21.751	7,2	17,9
19	Trabzon	786.326	807.903	21.577	8,9	27,1
20	Şırnak	503.236	524.190	20.954	39,4	40,8
21	Mersin	1.793.931	1.814.468	20.537	11,3	11,4
22	Sakarya	990.214	1.010.700	20.486	13,5	20,5
23	Mardin	809.719	829.195	19.476	16,8	23,8
24	Rize	331.041	348.608	17.567	0,0	51,7
25	Kahramanmaraş	1.127.623	1.144.851	17.228	13,4	15,2
26	Aydın	1.080.839	1.097.746	16.907	11,7	15,5
27	Van	1.106.891	1.123.784	16.893	6,1	15,1
28	Manisa	1.413.041	1.429.643	16.602	11,5	11,7
29	Giresun	437.393	453.912	16.519	-16,0	37,1
30	Batman	585.252	599.103	13.851	13,9	23,4
31	Kayseri	1.376.722	1.389.680	12.958	13,0	9,4
32	Sinop	207.427	219.733	12.306	9,4	57,6
33	Niğde	352.727	364.707	11.980	3,6	33,4
34	Elazığ	583.671	595.638	11.967	8,4	20,3
35	Yalova	251.203	262.234	11.031	38,7	43,0
36	Kastamonu	372.373	383.373	11.000	-12,2	29,1
37	Hakkari	275.761	286.470	10.709	29,2	38,1
38	Eskişehir	860.620	871.187	10.567	18,5	12,2
39	Tokat	602.086	612.646	10.560	-1,0	17,4
40	Malatya	786.676	797.036	10.360	6,9	13,1
41	Çanakkale	530.417	540.662	10.245	20,2	19,1
42	Düzce	377.610	387.844	10.234	19,4	26,7
43	Afyonkarahisar	715.693	725.568	9.875	1,6	13,7
44	Aksaray	402.404	412.172	9.768	14,3	24,0
45	Adıyaman	615.076	624.513	9.437	7,5	15,2
46	Denizli	1.018.735	1.027.782	9.047	12,9	8,8
47	Bolu	303.184	311.810	8.626	10,9	28,1
48	Çorum	528.422	536.483	8.061	1,1	15,1
49	Bitlis	341.474	349.396	7.922	0,7	22,9
50	Artvin	166.143	174.010	7.867	-11,5	46,3
51	Kırıkkale	278.749	286.602	7.853	2,7	27,8
52	Bingöl	273.354	281.205	7.851	14,0	28,3
53	Amasya	329.888	337.508	7.620	10,8	22,8
54	Isparta	433.830	441.412	7.582	15,1	17,3
55	Erzurum	760.476	767.848	7.372	-2,0	9,6
56	Kırşehir	234.529	241.868	7.339	19,6	30,8
57	Siirt	324.394	331.670	7.276	6,2	22,2
58	Osmaniye	527.724	534.415	6.691	10,6	12,6
59	Yozgat	418.650	424.981	6.331	-5,7	15,0
60	Kilis	136.319	142.541	6.222	41,1	44,6
61	Nevşehir	292.365	298.339	5.974	5,0	20,2
62	Tunceli	82.498	88.198	5.700	3,7	66,8
63	Kütahya	572.256	577.941	5.685	-2,4	9,9
64	Bartın	193.577	198.999	5.422	6,2	27,6
65	Karaman	246.672	251.913	5.241	4,3	21,0
66	Burdur	264.779	269.926	5.147	12,8	19,3
67	Kırklareli	356.050	360.860	4.810	12,3	13,4
68	Edirne	406.855	411.528	4.673	12,7	11,4
69	Erzincan	231.511	236.034	4.523	24,0	19,3
70	Adana	2.216.475	2.220.125	3.650	6,7	1,6
71	Karabük	244.453	248.014	3.561	8,7	14,5
72	Muş	404.544	407.992	3.448	-4,8	8,5
73	Ağrı	536.285	539.657	3.372	-11,1	6,3
74	Zonguldak	596.892	599.698	2.806	-1,1	4,7
75	Iğdır	194.775	197.456	2.681	10,3	13,7
76	Uşak	364.971	367.514	2.543	17,2	6,9
77	Bayburt	80.417	82.274	1.857	-114,3	22,8
78	Ardahan	97.096	98.907	1.811	-12,7	18,5
79	Bilecik	221.693	223.448	1.755	15,4	7,9
80	Kars	287.654	288.878	1.224	-7,4	4,2
81	Gümüşhane	170.173	162.748	-7.425	-10,9	-44,6

Büyükşehir olmayan 51 ilin belde ve köy nüfusları, bu illerdeki belde ve köy nüfusundaki yıllık artış ve artış hızı şöyle:

	Yıl Sonu Belde ve Köy Nüfusu
İller	2017	2018	2018 Yılı Köy ve Belde Nüfus Artışı	2018 Yılı Belde ve Köy Nüfus Artış Hızı (Binde)
Türkiye	6.049.393	6.337.385	287.992	47,6
Gümüşhane	47.368	82.442	35.074	740,5
Çankırı	53.018	84.065	31.047	585,6
Rize	108.623	142.520	33.897	312,1
Elazığ	131.056	166.971	35.915	274,0
Kırıkkale	33.000	41.144	8.144	246,8
Giresun	146.756	176.238	29.482	200,9
Bayburt	30.814	36.807	5.993	194,5
Bingöl	97.530	113.025	15.495	158,9
Artvin	61.565	71.128	9.563	155,3
Tunceli	28.116	32.338	4.222	150,2
Sivas	156.846	176.019	19.173	122,2
Kırşehir	50.084	55.608	5.524	110,3
Kastamonu	138.559	150.703	12.144	87,6
Bolu	85.183	91.536	6.353	74,6
Kilis	34.151	36.480	2.329	68,2
Tokat	212.483	226.427	13.944	65,6
Çorum	135.768	144.479	8.711	64,2
Amasya	92.746	97.848	5.102	55,0
Bartın	110.457	115.973	5.516	49,9
Zonguldak	225.821	234.029	8.208	36,3
Burdur	83.749	86.575	2.826	33,7
Yozgat	149.316	154.323	5.007	33,5
Düzce	133.542	137.682	4.140	31,0
Osmaniye	122.688	126.358	3.670	29,9
Aksaray	123.150	126.670	3.520	28,6
Afyonkarahisar	293.425	300.901	7.476	25,5
Edirne	108.591	111.330	2.739	25,2
Karabük	58.003	59.372	1.369	23,6
Şırnak	191.349	195.284	3.935	20,6
Iğdır	84.535	86.273	1.738	20,6
Kütahya	169.908	173.338	3.430	20,2
Çanakkale	210.631	214.636	4.005	19,0
Ağrı	230.754	235.114	4.360	18,9
Kırklareli	102.296	104.110	1.814	17,7
Sinop	88.735	90.308	1.573	17,7
Karaman	64.162	65.249	1.087	16,9
Nevşehir	109.400	111.225	1.825	16,7
Bilecik	42.445	43.146	701	16,5
Bitlis	142.272	143.830	1.558	11,0
Niğde	153.242	154.832	1.590	10,4
Ardahan	58.934	59.515	581	9,9
Isparta	118.297	119.389	1.092	9,2
Adıyaman	201.051	202.624	1.573	7,8
Kars	151.706	152.149	443	2,9
Yalova	70.167	69.946	-221	-3,1
Batman	122.359	120.860	-1.499	-12,3
Siirt	115.004	113.323	-1.681	-14,6
Muş	236.521	227.898	-8.623	-36,5
Hakkari	125.703	118.565	-7.138	-56,8
Uşak	106.227	93.677	-12.550	-118,1