-IMF’nin objektifinden Türkiye ekonomisi…

-Uluslararası Para Fonu, 2019’da ekonominin yüzde 2,5 küçüleceğini,

GSYH’nin 706,2 milyar dolara, kişi başına milli gelirin 8 bin 506 ineceğini,

TÜFE enflasyonunun yıl sonunda yüzde 15,5 olacağını, ithalatın yüzde 7,7

azalacağını, ihracatın yüzde 4 artacağını öngörüyor

-IMF’ye göre, 2018’de yüzde 11 olan ortalama işsizlik, 2019’da

yüzde 12,7’ye çıkacak

-2017 yılında Türk ekonomisinin dünya ekonomisinde yüzde 1,7

olan payı, 2019’da 1,6’ya inecek

-Yatırımların milli gelire oranı, 2017-2019 döneminde yüzde 31’den

yüzde 24,5, 2018’de yüzde 25,5’den yüzde 26,6’ya çıkan tasarrufların

payı, 2019’da yüzde 25,3’e gerileyecek

-IMF, dolar bazında milli gelirde Merkez Bankası kurlarına yakın bir kur

rakamını esas alınca, TÜİK ile IMF arasında GSYH’de TÜİK aleyhine

17 milyar 659 milyon dolarlık, kişi başına milli gelirde de 286 dolarlık

bir fark oluştu

-Dolara çevrildiğinde, 2017’de 263,7 milyar dolar olan toplam

yatırım miktarı, 2018’de 223 milyar dolara indi. Bu rakam, 2019’da

172,8 milyar doları altına düşecek

-Yine dolara dönüştürüldüğünde, 2017’de 217 milyar dolar olan

toplam tasarruflar, 2018’de 203,9 milyar dolara geriledi. Toplam

tasarruf miktarı 2019’da 178,6 milyar dolara inecek

-2017-2019 döneminde GSYH’deki azalma 145,3 milyar doları,

kişi başına milli gelirdeki düşüş ise 2 bin 31 doları bulacak

Ankara – 15.04.2019 – ABD’nin başkenti Washington’da rutin ilkbahar toplantılarını gerçekleştiren Uluslararası Para Fonu (IMF), her ilkbahar ve sonbahar toplantılarında yaptığı gibi dünya ekonomisinin fotoğrafını çekti.

IMF’nin Nisan 2019 tarihli World Economic Outlook Database verilerine göre, Uluslararası Para Fonu, 2017’de yüzde 7,4, 2018’de son çeyrekte küçülmüş olsa da yüzde 2,6 büyüyen Türk ekonomisinin 2019’da yüzde 2,5 küçüleceği tahmininde bulundu. Gayri Safi Yurt İçi Hasıla (GSYH) 2017 yılında 3,1 trilyon lira, 2018’de 3,7 trilyon lira olmuştu. Bu rakam 2019’da 4 trilyon lirayı aşacak. Buna göre kişi başına 2017’de 38 bin 442 lira, 2018’de 45 bin 132 lira olan kişi başına milli gelir 2019’da 48 bin 498 liraya çıkacak. Yalnız bunlar cari rakamlar. reel olarak hem ekonomi hem kişi başına gelir azalacak.

-IMF, milli gelir hesabında TÜİK’i baz almadı

Dolardaki yükseliş nedeniyle dolar cinsinden milli gelir rakamlarındaki düşüş çok daha fazla olacak. 2017 yılında 851,5 milyar dolar olan GSYH, 2018’de Türkiye İstatistik Enstitüsü’ne (TÜİK) göre 784 milyar 87 milyon dolara inmişti. Kişi başına milli gelir de 9 bin 632 olmuştu. TÜİK, GSYH’yi dolara çevirirken, Merkez Bankası kurunu değil, dış ticarete TL bazında ithalatın dolar bazında ithalata bölünmesiyle bulunan kur olan 4,7201’i esas almış ve GSYH dolar cinsinden yüksek çıkmıştı. IMF, TÜİK’in yaptığını yapmadı ve dolara çevirirken 2018 yılı ortalama Merkez Bankası kuru olan 4,8221’e yakın olan 4,8289’u esas aldı ve GSYH’yi 766 milyar 428 milyon dolar, kişi başına milli geliri de 9 bin 346 dolar olarak açıkladı. Böylece, TÜİK ile IMF arasında GSYH’de TÜİK aleyhine 17 milyar 659 milyon dolarlık, kişi başına milli gelirde de 286 dolarlık bir fark oluştu.

-Milli gelirdeki azalma

IMF, 2019’da ekonominin yüzde 2,5 küçüleceğini hesap ederken, GSYH’nin 706,2 milyar dolara, kişi başına milli gelirin 8 bin 506 ineceğini de öngörüyor. Buna göre, GSYH, 2018’e göre, 60,2 milyar dolar, kişi başına milli gelir de 840 dolar daha azalacak. 2017-2019 döneminde GSYH’deki azalma 145,3 milyar doları, kişi başına milli gelirdeki düşüş ise 2 bin 31 doları bulacak.

Yine IMF, tüketici fiyatları endeksi (TÜFE) fiyat artışının yıl sonunda yüzde 15,5 olacağını tahmin ediliyor. Bilindiği gibi 2017 yıl sonunda TÜFE fiyat artışı yüzde 11,92, 2018 sonunda yüzde 20,30’du.

-2019’da 5 milyar dolarlık cari fazla verilecek, işsizlik düşmeyecek

Fon, ekonomideki daralma ve artan döviz kurlarına bağlı olarak ithalatın yüzde 7,7 azalacağını, ihracatın yüzde 4 artacağını öngörüyor. Bu rakamlar, hizmet ihracatı da dahil edildiğinde ithalatta yüzde 7,2 azalırken, ihracattaki artış yüzde 5’e çıkacak. Bu durum tabii olarak cari açığa da yansıyor.  2017’de 47,3 milyar dolar olan ve 2018’de 27,8 milyar dolara inen cari işlemler açığı, 2019’da 5 milyar dolar fazla verecek. Çoğu iktisatçı tarafından gelişmekte olan ülkeler için yüzde 4 oranının kırmızı çizgi sayıldığı cari açığın milli gelire oranı, 2017’de yüzde 5,56 idi. Bu rakam, ithalattaki düşüşle birlikte 2018’de yüzde 3,6’ya indi. 2019’da ithalat gerilemeye devam edecek ve Türk ekonomisi yüzde 0,7 cari fazlaya ulaşacak.

IMF’ye göre 2018’de yüzde 11 olan ortalama işsizlik, 2019’da yüzde 12,7’ye çıkacak. Görünen o ki Fon’a göre, işsizlikte kısa vadede bir azalma, iyileşme olmayacak.

-Yatırım ve tasarruflarda dolar bazında keskin düşüş

Ekonomideki daralma yatırımlarda da görülecek. Faiz oranlarının yükselmesi, maliyet artışları ve daralan piyasa yatırımı sınırlamaya devam edecek. Yatırımların milli gelire oranı 2017-2019 döneminde yüzde 31’den yüzde 24,5, 2018’de yüzde 25,5’den yüzde 26,6’ya çıkan tasarrufların payı 2019’da yüzde 25,3’e gerileyecek. Reel olarak bakıldığında yatırımlardaki ve tasarruflardaki gerileme daha net olarak görülüyor. Dolara çevrildiğinde, 2017’de 263,7 milyar dolar olan toplam yatırım miktarı, 2018’de 223 milyar dolara indi. Bu rakam, 2019’da 172,8 milyar doları altına düşecek. Yine dolara dönüştürüldüğünde, 2017’de 217 milyar dolar olan toplam tasarruflar, 2018’de 203,9 milyar dolara geriledi. Toplam tasarruf miktarı 2019’da 178,6 milyar dolara inecek. Tek olumlu taraf, 2019’da tasarruflar yatırımları karşılayacak duruma gelecek.

-SGP ile milli gelir

IMF’ye göre, satın alma gücü paritesi açısından bakıldığında da Türk ekonomisi güç kaybedecek. 2017 yılında 2 trilyon 185,9 milyar dolar olan satın alma gücü paritesi (SGP) ile GSYH, 2018’de 2 trilyon 292,5 milyar dolara çıktı. Bu rakam, 2019’da 2 trilyon 274,1 milyar dolara inecek. 2017’de SGP bazında kişi başına milli gelir 27 bin 49 dolardı. Bu rakam, 2018’de 27 bin 956 dolara çıktı ama 2019’da yeniden azalacak ve 27 bin 391 dolara inecek.

-Türk ekonomisinin dünya ekonomisi içindeki payı azaldı

Sonuç olarak Türk ekonomisinin dünya ekonomisi içindeki payı da azaldı. 2017 yılında Türk ekonomisinin dünya ekonomisinde yüzde 1,712 olan payı 2018’de yüzde 1,696’ya indi. Bu rakam, 2019’da 1,601’e düşecek.

Bütçe ve borçlanma verileri de ayrı bir yazı konusu olarak işlemek gerekecek.

IMF verilerine göre Türk ekonomisi: (2017, 2018 rakamları ve 2019 tahminleri)

Göstergeler	2017	2018	2019
Büyüme Hızı (Yüzde)	7.441	2.567	-2.537
GSYH (Milyon TL)	3,106.537	3,700.989	4,026.437
GSYH (Milyon Dolar)	851.521	766.428	706.237
SGP-GSYH (Milyon Dolar)	2,185.860	2,292.511	2,274.072
KBMG (TL)	38,442.004	45,131.817	48,498.029
KBMG (Dolar)	10,537.186	9,346.232	8,506.558
SGP-KBMG (Dolar)	27,049.043	27,956.092	27,390.976
Türkiye'nin Dünya Ekonomisindeki Payı (Yüzde)	1.712	1.696	1.601
Toplam Yatırım/GSYH (Yüzde)	30.970	29.190	24.467
Toplam Tasarruf/GSYH (Yüzde)	25.478	26.600	25.286
TÜFE (Yılsonu-Yüzde)	11.920	20.302	15.500
Mal ve Hizmet İthalatı (Değişim-Yüzde)	8.892	-9.187	-7.197
Mal İthalatı (Değişim-Yüzde)	9.397	-9.397	-7.723
Mal ve Hizmet İhracatı (Değişim-Yüzde)	12.270	9.213	5.000
Mal İhracatı (Değişim-Yüzde)	8.754	4.936	4.001
İşsizlik (Yüzde)	10.904	10.955	12.703
Nüfus (Bin)	80.811	82.004	83.023