-Yıllık enflasyon Eylül’de tek haneye inecek mi?

-Eylül ayında enflasyonun yıllık bazda tek haneye

inmesi için Eylül aylık enflasyonunun yüzde 1,67’yi

geçmemesi gerekiyor

-Eğer Eylül ayı enflasyonu yüzde 1,67’de kalırsa, yıllık

enflasyon yüzde 9,99 rakamına inecek

Ankara – 14.09.2019 – Aylık değil ama yıllık enflasyon, Eylül ayında önemli oranda düşecek gibi görünüyor. Bunun sebebi basit. 2018 yılı Eylül ayında tüketici fiyatları endeksinde (TÜFE) en azından son 15 yılda hiç görmediğimiz aylık yüzde 6,30 gibi rekor düzeyde artış olmuştu. Hatta, konuyla ilgili Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Başkan Yardımcısı Enver Taştı’nın 6 Ekim 2018’de görevden alınmasının sebebinin, Eylül ayı enflasyon açıklaması olduğuna yönelik iddialar da basında gündeme gelmişti.

3 Ekim 2019’da açıklanacak Eylül ayı enflasyonuna, yıllık bazda bakıldığında, 2018 Eylül’ündeki yüzde 6,30’luk rekor enflasyon devre dışında kalacak. Böylece 2019 Eylül ayındaki enflasyon, aylık yüzde 6,30’u bulmadığı sürece, yıllık bazdaki yüzde 15,01’lik oran gerileyecek.

Peki Eylül ayındaki aylık enflasyon kaç çıkarsa yıllık enflasyon tek haneye iner diye baktığımızda, yüzde 1,67 oranını görüyoruz. Eğer Eylül ayı enflasyonu yüzde 1,67’de kalırsa, yıllık enflasyon yüzde 9,99 rakamına inecek.

-2 yılı aşkın süredir tek haneye inmiyor

Yıllık enflasyon en son Temmuz 2017 yılında yüzde 9,79 ile tek haneli çıkmış, Ekim 2018’de yüzde 25,24 ile 2005 yılı başından bu yana tüm aylar bazında en yüksek seviyesine ulaşmıştı.  

Ağustos 2018 aylık enflasyonu yüzde 0,86 çıkmıştı. Son 15 yılın ortalamasına baktığımızda Eylül ayı enflasyonları aylık bazda ortalama yüzde 1,07 düzeyinde gerçekleşti.

-Eylül enflasyonunun düşük çıkma ihtimali çok da mümkün değil

Peki Eylül enflasyonu düşük çıkar mı diye değerlendirdiğimizde, bunun çok da mümkün olamayacağını söyleyebiliriz.

Özellikle Eylül enflasyonu hesabına girecek Ağustos ayının son günlerinde (genellikle ayın 27’si ve sonraki fiyat değişimleri hesaba katılıyor) uygulanmaya başlayan zamlar, Eylül enflasyonunu yükseltecektir. 27 Ağustos 2019’dan bu yana benzinden, motorine; taksi ücretlerinden, toplu taşıma ücretlerine; okul servis ücretlerinden 31 Ağustos 2019’da doğalgaza yapılan yüzde 14,9’luk bir ay içindeki ikinci zamma; sigara ücretlerinden suya, Halk Ekmek’e, çaya, şekere, çok sayıda gıda ürününe, elektriğe zam geldi. Bunlar Eylül enflasyon hesabına girecek. Bu nedenle Eylül ayı enflasyonunun, son 15 yıllık ortalama Eylül enflasyonu olan yüzde 1,07’nin üzerine çıkacağına kesin gözle bakmak gerekir. Tek şartla, fiyatlar üzerine bir baskılama olursa, aylık enflasyon yüzde 1,68’in altında kalır.

Tüketici fiyatları endeksindeki değişimler, memur, emekli maaşları başta olmak üzere ekonomideki ve devlet harcamalarındaki çok sayıda unsuru etkilemesi nedeniyle ekonomi yönetiminin en önem verdiği, üzerinde en çok titizlendiği konuların başında geliyor.

Netice olarak yıllık bazda Eylül ayında enflasyonun tek haneye inmesi için Eylül aylık enflasyonunun yüzde 1,67’yi geçmemesi gerekiyor.

Eylül ayında yıllık enflasyonun son açıklanan yüzde 15,01’lik oranın üzerine çıkması ise 3 Ekim’de açıklanacak aylık enflasyonun yüzde 6,30’u aşmasıyla mümkün olacak.