-Çiftçi de enflasyonun mağduru oldu
·
Makale derecesi
·
25 Şub 2020
·
Dünya Gazetesi
·
METİN TÜRKYILMAZ –
Çiftçi de enflasyonun mağduru oldu
Kamuoyundaki algı tarım ürünlerinde
enflasyonun yüksek olduğu yönünde. Ekonomiyle ilgili yetkililerden, uzmanlardan
kime sorsanız tarımdaki enflasyon yüksekliği nedeniyle bir türlü enflasyonu
düşüremediğimiz, tek hanelere indiremediğimiz şeklinde yanıtlar alırsınız.
Oysaki rakamlar bunun tam aksi yönünde. Tarımda üretici fiyatlarındaki artış
enflasyon sıralamasında gerilerde kalıyor.
Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK)
verilerine göre, son 5 yıllık dönemde tarımda üretici fiyatları (ÜFE), tüketici
fiyatlarına (TÜFE), yurt içi üretici fiyatlarına (Yİ-ÜFE) ve yurt dışı üretici
fiyatlarına (YD-ÜFE) göre daha az artış gösterdi.
Ocak ayı itibarıyla son 5 yıllık dönemde
tarım ÜFE fiyatları %73,78 artarken, TÜFE’deki artış %78.26’yı, Yİ-ÜFE’deki
artış yüzde 95.44’ü, YD-ÜFE’deki artış %136,22’yi oldu.
Bu dönemdeki ortalama yıllık enflasyon
ise YD-ÜFE’de yüzde 18,76’yı, Yİ-ÜFE’de yüzde 14,34’ü, TÜFE’de yüzde 12,26’yı
bulurken, tarım ÜFE’de yüzde 11,69’da kaldı.
Buna göre, çiftçi son 5 yıllık dönemde
enflasyon mağduru oldu. Çünkü, ürettiği ürünlerin fiyatları, diğer ürün fiyat
artışlarının gerisinde kaldı. Çiftçinin kullandığı girdilerin, tükettiği
ürünlerin fiyatları, ürettiği ürünlerin fiyatlarının üzerinde artarken,
ürettiği ürünleri girdilerdeki artışın etkisini hafifletecek fiyatlarla elden
çıkaramadı.
Bu durum, son iki ve son bir yıllık
enflasyon rakamlarında da pek fazla değişmedi. Öyle ki Ocak ayı itibarıyla son
iki yıllık dönemde tarım ÜFE’deki artış %36,35, yıllık ortalama bazda ise
%16,77 arttı. Buna karşın hem yurt dışı hem de yurt içi ÜFE’de yıllık ortalama
artışlar yüzde 20’leri aştı. Bu dönemde Yİ-ÜFE’de 2 yıllık artış %44,69, yıllık
ortalama artış % 20,29, YD-ÜFE’de 2 yıllık artış % 48,26, yıllık ortalama artış
%21,76 olurken, yalnız TÜFE’deki artış % 34,98 iki yıllık, % 16,18 yıllık
ortalama artış ile tarım ÜFE’ye yakın oranda arttı.
Sadece geçen Ocak ayı itibarıyla son bir
yıllık dönemde tarım ÜFE’de %10,41 ile % 8,84 artan Yİ-ÜFE ve % 9,53 artan
YD-ÜFE’den daha fazla enflasyon görülürken yine de %12,15 artışın yaşandığı
TÜFE’nin ardında kaldı.Sonuç olarak tarım ÜFE’deki artış son bir yılda da son 5
yılda da TÜFE’nin ardında kaldı.
-Tarla ile market fiyatlarında fark 5-6
kata çıktı
Tarım, iklim ve mevsim şartlarına son
derece bağlı bir üretim şekli. Fırtına, don, dolu, aşırı yağış, hortum,
kuraklık gibi doğal afetler de tarımda fiyat istikrarsızlığının önemli bir
unsuru. Bazen ağır kış şartları da tarımda üretimi ve nakliyeyi olumsuz
etkiliyor. Bütün bunlar tarımsal ürün fiyatlarında istikrarsızlığa neden
oluyor. Fakat, kamuoyunda tarımda fiyat artışlarının yüksek olduğuna ilişkin
algının sebebi ise büyük oranda, tarladan markete fiyatların Türkiye Ziraat
Odaları Birliği’nin (TZOB) düzenli olarak her ay açıkladığı üretici-market
fiyatlarına göre 5-6’ya katlanması. Bir ürün tarlada 1 lira iken, marketlerde
5-6 liraya satılınca, ne çiftçi makul bir gelir elde edebiliyor ne de tüketici
uygun fiyatlarla ürün tüketebiliyor. Çiftçi, sattığı ürünün fiyatına bakıp
yeterince gelir elde etmediğini görürken, tüketici de satın aldığı fiyatlara
bakıp fiyatların aşırı pahalı olmasından yakınıyor. Sonuçta ne çiftçi ne de
tüketici mevcut durumun mağdurları oluyor.
Yorumlar
Yorum Gönder