-Altına yatırım yapanlar yeni değil yıllardır kazanıyor…

-Son 10 yılı ve Ocak ayını kapsayan dönemde nominal bazda

yüzde 443,93, son 15 yılı ve Ocak ayını içeren dönemde

yüzde 1392,17 artan altın, yatırım araçları arasında açık farkla

birinci sırayı aldı

Ankara - 26.02.2020 - Ekonomide son günlerin konusu tartışmasız olarak altın... Adeta son sürat tarihi zirveye doğru gidiyor. Nitekim altının onsu 24 Şubat 2020 Pazartesi günü 1659,38 ABD Dolarına çıktıktan sonra, 25 Şubat 2020 itibarıyla 1636,01 ABD Dolarına indi. Fakat, çok değil, 2019’u 1517,27 ABD Doları ile tamamlamıştı. 56 günde 118,74 dolarlık bir artış… Geçen yıl bu zamanlarda ise altının onsu 1327,58 ABD Dolarıydı. Buna göre yıllık artış ise 308 doların üzerinde. Altının onsu, 2011 yılı Ekim ayında 1921 dolara kadar çıkmıştı. Bu seviyeye kadar çıkacak mı bilinmez ama daha şimdiden oldukça yol aldığı görülüyor.

-Altına yatıranın kazancı büyük

Her ne kadar son dönemde ABD Doları’nda da önemli miktarda artış olsa da son 10 yılı ve Ocak ayını kapsayan dönemde nominal bazda yüzde 443,93, son 15 yılı ve Ocak ayını içeren dönemde ise yüzde 1392,17 artan altın, yatırım araçları arasında açık farkla birinci sırayı aldı.

Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) finansal yatırım araçları reel getiri oranları bültenlerinin Aralık ayları itibarıyla yıllık getiri oranlarından yaptığımız birikimli hesaplamaya göre, ister Aralık 2004-Ocak 2020 dönemi (15 yıl 1 ay), ister Aralık 2009-Ocak 2020 dönemi (10 yıl 1 ay) ele alınsın, paralarını altında, dolarda ve Euro’da değerlendiren yatırımcılar reel olarak kardalar.

Paralarını altına yatıranlara, altın, Aralık 2004’den bu yana yurt içi üretici fiyatları endeksine (Yİ-ÜFE) göre yüzde 280,69, tüketici fiyatları endeksine (TÜFE) göre yüzde 280,53, Aralık 2009’dan bu yana ise Yİ-ÜFE’ye göre yüzde 92,84, TÜFE’ye göre yüzde 108,21 reel getiri sağladı.

-Aralık 2009’dan sonra getiride ikinci ABD Doları, üçüncü Euro

ABD Doları, Aralık 2004’den bu yana Yİ-ÜFE’ye göre yüzde 8,81, TÜFE’ye göre yüzde 8,77, Aralık 2009’dan bu yana ise Yİ-ÜFE’ye göre yüzde 39,96, TÜFE’ye göre yüzde 51,13 getiriyle finansal yatırım araçları içinde Aralık 2009-Ocak 2020 döneminde ikinci sırayı almasına rağmen, altının oldukça gerisinde kaldı.

Getiride Aralık 2009-Ocak 2020 döneminde üçüncü sırayı alan Euro’ya yatırım yapanların reel kazancı, Aralık 2004’den 2020 Ocak ayına Yİ-ÜFE’ye göre yüzde 16,43, TÜFE’ye göre yüzde 16,38, Aralık 2009-Ocak 2020 arasında ise Yİ-ÜFE’ye göre yüzde 6,37, TÜFE’ye göre yüzde 14,85 oldu.

-Mevduat faizi Aralık 2009’dan sonra TÜFE’ye göre kazandırdı, Yİ-ÜFE’ye

göre kaybettirdi

Mevduat faizine yatırım yapanlar, Aralık 2004’de başlayan dönemde hem Yİ-ÜFE hem de TÜFE bazında yüksek reel getiri sağlarken, Aralık 2009’da başlayan dönemde Yİ-ÜFE’ye göre reel bazda zarara uğradılar. Mevduat faizinin reel getirisi Aralık 2004-Ocak 2020 arasında Yİ-ÜFE’ye göre yüzde 51,98, TÜFE’ye göre yüzde 51,88 gibi oldukça yüksek seviyelerde gerçekleşti. Bu dönemde mevduat faizi getiride, altın ve devlet iç borçlanma senetleri (DİBS) hariç bütün yatırım araçlarını geride bıraktı. Aralık 2009-Ocak 2020 arasında ise mudiler, mevduat faizine para yatırdıkları için reel olarak TÜFE’ye göre yüzde 5,73 kar sağlasalar da Yİ-ÜFE’ye göre yüzde 2,05 reel kayıp yaşadılar. Bu durum da mevduat faizinde, Aralık 2004-Aralık 2009 döneminde oldukça iyi getiri elde ettiklerini gösteriyor.

Baz tarihi olarak Aralık 2004’ü aldığımızda, DİBS’lerin getirisinin yüksek olduğunu görüyoruz. Öyle ki Aralık 2004-Ocak 2020 döneminde DİBS’lere para yatıranlar reel olarak Yİ-ÜFE’ye göre yüzde 58,10, TÜFE’ye göre yüzde 57,95 kar elde ettiler. Bu reel getiriyle altının ardından ikinci sıraya yerleşen DİBS’ler, bu dönemde ABD Doları’ndan ve Euro’dan çok daha fazla getiri sağladılar. Zaten ABD Doları, Aralık 2004 tarihi baz alındığında kapsamdaki yatırım araçları içinde getiride son sırada yer alırken, Euro getiride sadece ABD Doları’nı geçebildi.

-DİBS’ler Aralık 2009 sonrasında yatırımcısına kaybettirdi

Buna karşın, DİBS’ler Aralık 2009’dan bu yana yatırımcısına reel kayıp yaşattı. Bu dönemi, DİBS’ler, Yİ-ÜFE’ye göre yüzde 8, TÜFE’ye göre yüzde 0,72 reel kayıpla tamamladılar.

Gelelim borsaya. Aralık 2004 tarihi baz alındığında borsa, getiride ABD Doları ve Euro’yu geride bırakırken, kapsamdaki diğer yatırım araçlarının ardında kaldı. Aralık 2009 tarihini baz aldığımızda ise borsa yatırımcısını büyük zarara uğrattı.

-Aralık 2009’da baz alındığında borsaya yatıran kaybetti

Aralık 2004-Ocak 2020 döneminde nominal olarak yüzde 402,97 artan BIST 100 endeksi, yatırımcısına Yİ-ÜFE bazında yüzde 28,33, TÜFE bazında yüzde 28,28 reel getiri sağladı.

Bu durum, Aralık 2009-Ocak 2020 döneminde ise negatife döndü. BIST 100 endeksi yüzde 136,92 gibi yetersiz nominal getiriyle kapsamdaki yatırım araçları içinde son sırada yer aldı. Bu dönemde, BIST 100 endeksine para yatıranlar Yİ-ÜFE bazında yüzde 15,99, TÜFE bazında yüzde 9,31 reel kayba uğradılar.

TÜİK verilerinden yapılan hesaplamaya göre, finansal yatırım araçlarının dönemler itibarıyla nominal, reel getiri oranları şöyle:

	Aralık 2004-Ocak 2020 Dönemi			Aralık 2009-Ocak 2020 Dönemi
		Reel Getiri			Reel Getiri
	Nominal Getiri	Yİ-ÜFE (4)	TÜFE	Nominal Getiri	Yİ-ÜFE (4)	TÜFE
	(%)	(%)	(%)	(%)	(%)	(%)
Altın (Külçe)	1.392,17	280,69	280,53	443,93	92,84	108,21
ABD Doları	326,46	8,81	8,77	294,75	39,96	51,13
Euro (3)	356,38	16,43	16,38	200,00	6,37	14,85
Mevduat Faizi (1)	495,52	51,98	51,88	176,20	-2,05	5,73
DİBS (5)	519,45	58,10	57,95	159,40	-8,00	-0,72
BIST 100 (2)	402,97	28,33	28,28	136,92	-15,99	-9,31

Not: Sıralama Aralık 2009-Ocak 2020 dönemi esas alınarak yapılmıştır.

Mevduat faizi (brüt) ve devlet iç borçlanma senetlerinin yıllar itibarıyla nominal ve reel getirileri şöyle:

	Mevduat Faizi (Brüt) (1)			Devlet İç Borçlanma Senedi
		Reel Getiri			Reel Getiri
	Nominal Getiri	Yİ-ÜFE (4)	TÜFE	Nominal Getiri	Yİ-ÜFE (4)	TÜFE
Yıllar	(%)	(%)	(%)	(%)	(%)	(%)
2004 Aralık-2005 Aralık	15,15	12,17	6,90	22,38	19,21	13,61
2005 Aralık-2006 Aralık	16,41	4,33	6,16	11,81	0,21	1,97
2006 Aralık-2007 Aralık	16,95	10,40	7,90	22,79	15,91	13,29
2007 Aralık-2008 Aralık	16,31	7,58	5,68	17,23	8,44	6,51
2008 Aralık-2009 Aralık	18,25	11,63	11,00	21,24	14,45	13,81
2009 Aralık-2010 Aralık	9,54	0,62	2,95	11,00	1,96	4,32
2010 Aralık-2011 Aralık	8,57	-4,20	-1,70	5,37	-7,02	-4,60
2011 Aralık-2012 Aralık	9,85	7,23	3,48	16,29	13,51	9,54
2012 Aralık-2013 Aralık	8,23	1,18	0,77	0,51	-6,04	-6,42
2013 Aralık-2014 Aralık	8,21	1,74	0,03	14,93	8,06	6,25
2014 Aralık-2015 Aralık	9,13	3,23	0,29	1,37	-4,11	-6,84
2015 Aralık-2016 Aralık	9,83	-0,10	1,20	9,26	-0,62	0,67
2016 Aralık-2017 Aralık	9,82	-4,89	-1,88	6,67	-7,62	-4,69
2017 Aralık-2018 Aralık	11,72	-16,40	-7,13	1,44	-24,09	-15,68
2018 Aralık-2019 Aralık	21,88	13,52	8,98	33,05	23,93	18,96
2020 Ocak Ayı	0,72	-1,10	-0,62	3,54	1,67	2,16

BIST 100 Endeksi ve altının (külçe) yıllar itibarıyla nominal ve reel getirileri şöyle:

	BIST 100 Endeksi (2)			Altın (Külçe)
		Reel Getiri			Reel Getiri
	Nominal Getiri	Yİ-ÜFE (4)	TÜFE	Nominal Getiri	Yİ-ÜFE (4)	TÜFE
Yıllar	(%)	(%)	(%)	(%)	(%)	(%)
2004 Aralık-2005 Aralık	62,30	58,09	50,67	10,90	8,03	2,95
2005 Aralık-2006 Aralık	1,40	-9,12	-7,52	29,80	16,33	18,38
2006 Aralık-2007 Aralık	41,90	33,94	30,92	5,90	-0,04	-2,30
2007 Aralık-2008 Aralık	-53,50	-56,99	-57,75	34,80	24,69	22,48
2008 Aralık-2009 Aralık	95,50	84,56	83,52	33,50	26,03	25,32
2009 Aralık-2010 Aralık	31,53	20,81	23,62	24,77	14,60	17,27
2010 Aralık-2011 Aralık	-20,19	-29,58	-27,74	44,76	27,73	31,06
2011 Aralık-2012 Aralık	45,77	42,28	37,31	-1,91	-4,26	-7,60
2012 Aralık-2013 Aralık	-7,76	-13,77	-14,12	-16,14	-21,60	-21,92
2013 Aralık-2014 Aralık	18,78	11,68	9,81	8,97	2,45	0,74
2014 Aralık-2015 Aralık	-12,85	-17,56	-19,91	13,47	7,34	4,28
2015 Aralık-2016 Aralık	4,10	-5,31	-4,08	29,37	17,67	19,20
2016 Aralık-2017 Aralık	43,17	23,99	27,92	20,52	4,37	7,68
2017 Aralık-2018 Aralık	-16,11	-37,23	-30,27	36,72	2,30	13,65
2018 Aralık-2019 Aralık	20,52	12,26	7,76	30,31	21,38	16,51
2020 Ocak Ayı	7,61	5,67	6,18	6,59	4,66	5,17

ABD Doları ve Euronun yıllar itibarıyla nominal ve reel getirileri şöyle:

	ABD Doları			Euro (3)
		Reel Getiri			Reel Getiri
	Nominal Getiri	Yİ-ÜFE (4)	TÜFE	Nominal Getiri	Yİ-ÜFE (4)	TÜFE
Yıllar	(%)	(%)	(%)	(%)	(%)	(%)
2004 Aralık-2005 Aralık	-3,20	-5,71	-10,14	10,90	8,03	2,95
2005 Aralık-2006 Aralık	5,90	-5,09	-3,42	17,90	5,66	7,52
2006 Aralık-2007 Aralık	-17,70	-22,31	-24,07	-9,20	-14,29	-16,23
2007 Aralık-2008 Aralık	31,20	21,36	19,21	22,50	13,31	11,30
2008 Aralık-2009 Aralık	-2,40	-7,86	-8,38	4,60	-1,26	-1,81
2009 Aralık-2010 Aralık	1,01	-7,22	-5,07	-8,53	-15,98	-14,03
2010 Aralık-2011 Aralık	22,85	8,40	11,23	22,36	7,97	10,78
2011 Aralık-2012 Aralık	-4,40	-6,69	-9,95	-4,77	-7,05	-10,30
2012 Aralık-2013 Aralık	15,96	8,40	7,97	21,06	13,17	12,72
2013 Aralık-2014 Aralık	11,13	4,48	2,74	-0,06	-6,04	-7,61
2014 Aralık-2015 Aralık	27,25	20,38	16,95	12,37	6,30	3,27
2015 Aralık-2016 Aralık	19,75	8,92	10,34	16,08	5,58	6,96
2016 Aralık-2017 Aralık	9,91	-4,82	-1,80	23,36	6,83	10,22
2017 Aralık-2018 Aralık	38,34	3,52	15,00	33,04	-0,45	10,59
2018 Aralık-2019 Aralık	10,07	2,52	-1,58	7,44	0,07	-3,93
2020 Ocak Ayı	1,25	-0,58	-0,10	1,15	-0,68	-0,20

Kaynak: TÜİK

(1): 1997-2005 yılları arası getiriler cari mevduat faizi ile 2006 Ocak sonrası getiriler ise bankalarda fiilen açılan tasarruf mevduatına uygulanan ağırlıklı ortalama faiz oranları ile hesaplanmıştır.

(2): İMKB 100 Endeksi, 5 Nisan 2013 tarihinden itibaren BIST 100 Endeksi adını almıştır.

(3): 2002 Ocak ayından itibaren Mark yerine Euro takip edilmeye başlanmıştır.

(4): 1997-2004 yılları arasında 1994 temel yıllı TEFE, 2005-2013 yılları arasında 2003 temel yıllı ÜFE, 2014 yılı Ocak ayından itibaren ise 2003 temel yıllı Yİ-ÜFE değişim oranları kullanılmıştır.

(5): Devlet iç borçlanma senedi.