-Herkes tarım diyor ama enflasyonda tarım gerilerde…

-

-Ocak ayı itibarıyla son 5 yıllık dönemde tarım ÜFE fiyatları
yüzde 73,78 artarken, TÜFE’deki artış yüzde 78,26’yı, Yİ-ÜFE’deki
artış yüzde 95,44, YD-ÜFE’deki artış yüzde 136,22’yi oldu
-Tarım ÜFE’deki artış son bir yılda da son 5 yılda da TÜFE’nin
ardında kaldı

Ankara – 24.02.2020 - Kamuoyundaki algı tarım ürünlerinde enflasyonun yüksek olduğu yönünde. Ekonomiyle ilgili yetkililerden, uzmanlardan kime sorsanız tarımdaki enflasyon yüksekliği nedeniyle bir türlü enflasyonu düşüremediğimiz, tek hanelere indiremediğimiz şeklinde yanıtlar alırsınız. Oysaki rakamlar bunun tam aksi yönünde. Tarımda üretici fiyatlarındaki artış enflasyon sıralamasında gerilerde kalıyor.
Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) verilerine göre, son 5 yıllık dönemde tarımda üretici fiyatları (ÜFE), tüketici fiyatlarına (TÜFE), yurt içi üretici fiyatlarına (Yİ-ÜFE) ve yurt dışı üretici fiyatlarına (YD-ÜFE) göre daha az artış gösterdi.
Ocak ayı itibarıyla son 5 yıllık dönemde tarım ÜFE fiyatları yüzde 73,78 artarken, TÜFE’deki artış yüzde 78,26’yı, Yİ-ÜFE’deki artış yüzde 95,44’ü, YD-ÜFE’deki artış yüzde 136,22’yi oldu.
Bu dönemdeki ortalama yıllık enflasyon ise YD-ÜFE’de yüzde 18,76’yı, Yİ-ÜFE’de yüzde 14,34’ü, TÜFE’de yüzde 12,26’yı bulurken, tarım ÜFE’de yüzde 11,69’da kaldı.

-Çiftçi enflasyonun mağduru

Buna göre, çiftçi son 5 yıllık dönemde enflasyon mağduru oldu. Çünkü, ürettiği ürünlerin fiyatları, diğer ürün fiyat artışlarının gerisinde kaldı. Çiftçinin kullandığı girdilerin, tükettiği ürünlerin fiyatları, ürettiği ürünlerin fiyatlarının üzerinde artarken, ürettiği ürünleri girdilerdeki artışın etkisini hafifletecek fiyatlarla elden çıkaramadı.
Bu durum, son iki ve son bir yıllık enflasyon rakamlarında da pek fazla değişmedi. Öyle ki Ocak ayı itibarıyla son iki yıllık dönemde tarım ÜFE’deki artış yüzde 36,35, yıllık ortalama bazda ise yüzde 16,77 arttı. Buna karşın hem yurt dışı hem de yurt içi ÜFE’de yıllık ortalama artışlar yüzde 20’leri aştı. Bu dönemde Yİ-ÜFE’de 2 yıllık artış yüzde 44,69, yıllık ortalama artış yüzde 20,29, YD-ÜFE’de 2 yıllık artış yüzde 48,26, yıllık ortalama artış yüzde 21,76 olurken, yalnız TÜFE’deki artış yüzde 34,98 iki yıllık, yüzde 16,18 yıllık ortalama artış ile tarım ÜFE’ye yakın oranda arttı.
Sadece geçen Ocak ayı itibarıyla son bir yıllık dönemde tarım ÜFE’de yüzde 10,41 ile yüzde 8,84 artan Yİ-ÜFE ve yüzde 9,53 artan YD-ÜFE’den daha fazla enflasyon görülürken yine de yüzde 12,15 artışın yaşandığı TÜFE’nin ardında kaldı.
Sonuç olarak tarım ÜFE’deki artış son bir yılda da son 5 yılda da TÜFE’nin ardında kaldı.

-Tarımda yüksek enflasyon algısının sebebi tarladan markete fiyatların
5-6 kata çıkması

Tarım, iklim ve mevsim şartlarına son derece bağlı bir üretim şekli. Fırtına, don, dolu, aşırı yağış, hortum, kuraklık gibi doğal afetler de tarımda fiyat istikrarsızlığının önemli bir unsuru. Bazen ağır kış şartları da tarımda üretimi ve nakliyeyi olumsuz etkiliyor. Bütün bunlar tarımsal ürün fiyatlarında istikrarsızlığa neden oluyor. Fakat, kamuoyunda tarımda fiyat artışlarının yüksek olduğuna ilişkin algının sebebi ise büyük oranda, tarladan markete fiyatların Türkiye Ziraat Odaları Birliği’nin (TZOB) düzenli olarak her ay açıkladığı üretici-market fiyatlarına göre 5-6’ya katlanması. Bir ürün tarlada 1 lira iken, marketlerde 5-6 liraya satılınca, ne çiftçi makul bir gelir elde edebiliyor ne de tüketici uygun fiyatlarla ürün tüketebiliyor. Çiftçi, sattığı ürünün fiyatına bakıp yeterince gelir elde etmediğini görürken, tüketici de satın aldığı fiyatlara bakıp fiyatların aşırı pahalı olmasından yakınıyor. Sonuçta  çiftçi de tüketici de mevcut durumun mağdurları oluyor.
2015-2020 döneminde TÜFE, YD-ÜFE, Yİ-ÜFE ve Tarım ÜFE endeksleri ve 5 yıllık, 2 yıllık ve yıllık artış oranları şöyle:


TÜFE
Yİ-ÜFE
YD-ÜFE
Tarım ÜFE
Yıllar
[2003=100]
[2003=100]
[2010=100]
[2015=100]
2015
250,45
236,61
139,20
97,61
2016
274,44
250,67
159,13
106,97
2017
299,74
284,99
197,86
113,42
2018
330,75
319,60
221,79
124,41
2019
398,07
424,86
300,20
153,64
2020
446,45
462,42
328,82
169,63





5 Yıllık




Birikimli Artış (%)
78,26
95,44
136,22
73,78
Ortalama Yıllık Artış (%)
12,26
14,34
18,76
11,69





2 Yıllık




Birikimli Artış (%)
34,98
44,69
48,26
36,35
Ortalama Yıllık Artış (%)
16,18
20,29
21,76
16,77





Son Bir Yıllık Artış (%)
12,15
8,84
9,53
10,41

Yorumlar

Yorum Gönder

Bu blogdaki popüler yayınlar

-Dolardaki artışın ekonomiye etkisi...

-
Yeniden düzenlenmiş -Döviz kurları Türkiye açısından her zaman sorun oldu. Geçmişte ABD Doları, Alman Markı, şimdi ABD Doları ve Avro’nun seviyesi Türk ekonomisindeki birçok parametreyi etkilediğini söylemek yanlış olmaz -Enerji açısından dışa bağımlı olan Türkiye, enerjiyi, hammaddeleri dolar, sanayi ürünlerinin çoğunu ise Avro ödeyerek alıyor. İhracatının yarıya yakınını AB ülkelerine yapan, turizm gelirlerinin büyük bölümünü bu ülkelerden sağlayan Türkiye’nin, döviz gelirlerinde avronun ağırlığı fazla… -Halen 3,3835 düzeyinde olan Merkez Bankası dolar alış kuru, yıl sonuna kadar böyle devam ederse, 2016 yılında ortalama kuru 3’ün üzerinde 3,0090 olarak gerçekleşecek -Bu durumda, Türkiye’nin GSYH’si 726,1 milyar dolarlık tahminin de düşecek, 2009’dan bu yanaki en düşük düzey olan 713,9 milyar dolara inecek -Kişi başına GSYH de tahmin edildiği gibi 9 bin 243 dolar olmayacak 9 bin 6 dolara düşecek -Türkiye, enerjinin hemen hemen tamamını ABD Dolar
Devamı

-Krizler ekonomisi-1994 krizi

-
          Neden 1994 krizi? Geçmişte de birçok kriz yaşayan, bu krizlerden derinden etkilenen bir ekonomi olan Türkiye’de, 1994 krizi, öncekilerle karşılaştırıldığında oldukça farklı bir krizdir. Yazıya konu olarak neden 1994 krizi seçilmiştir? Birinci neden yazının hacmiyle ilgilidir. Bütün krizleri yazmaya ne zamanımız ne de gücümüz yetmeyecekti. Bu nedenle konu olarak bu yazının yazıldığı tarihten önceki kriz olan 1994 krizi ele alındı.  Diğer bir neden ise Türk ekonomisinin her zaman temel sorunu olagelmiş cari işlemler krizi özelliği taşımasının yanı sıra 1994 krizinin, aynı zamanda, gelişmiş bir ekonomide görülen finans krizi niteliğinde olmasıdır. Bu oldukça dikkat çekicidir.  Üçüncü bir neden de bu krizin rakamsal boyutlarının öncekilerle karşılaştırılamayacak kadar büyük olmasıdır. İşte bu nedenlerle bu yazıya konu olarak 1994 krizi seçilmiştir.
Devamı

-Dolar sevdası hiç geçmiyor…

-
Yeniden düzenlenmiş -Merkez Bankası’nda, 15 Ocak 2008 tarihinde 1 lira 14,49 kuruşa kadar inen, 13 Ağustos 2018’de 6 lira 89,22 kuruşa kadar çıkan, 12 Ağustos 2018 gecesinde serbest piyasada 7 lira 22 kuruşu gören dolar kuru, ardından 30 Kasım 2018’de 5 lira 16,63 kuruşa kadar inmişti -Daha sonra dalgalı bir seyir izleyen dolar kuru, halen 5 lira 70,19 kuruş seviyesinde bulunuyor -Birinci Dünya Savaşı öncesi 22,5 kuruştan işlem gören ABD Doları, paradan 6 sıfır atılmasaydı, bugün 5 milyon 701 bin 900 lira olacaktı -ABD Doları, Merkez Bankası döviz kuru, 12 Temmuz 2019  itibarıyla son bir yılda yüzde 18,14, son iki yılda yüzde 57,99,  son üç yılda yüzde 97,05, son dört yılda yüzde 113,91,  son beş yılda yüzde 168,06, 16 Ocak 2008-12 Temmuz 2019 arasında geçen yaklaşık on bir buçuk yılda ise yüzde 398,03 arttı -Böylece, dolar, TL karşısında, son bir yılda 1,2, son 5 yılda 2,7, on bir buçuk yılda ise 5 katına yükseldi -Dolar, 27 Ağustos 2013’te 2, 7 E
Devamı

-Yalnızlık

-
İngiliz yazar Aldous Huxley, “vücut bulmuş her ruh yalnızlığa mahkûmdur” der. Aristoteles, “yalnızlıktan hoşlanan ya vahşi bir hayvandır ya da Tanrı” sözleriyle yalnızlığın insan doğasına ters olduğunu anlatır. Yine de önünde sonunda yalnızlık bizi yaşamımızın bir yerinde bulur. Kaçış yok… Yaşayacağız. Kaçış yok ama bazıları hiç istemese de yalnızlığı yaşarlar. Ece Ayhan ne güzel anlatmış bunu; “Ey yalnızlık! Herkesin koynuna girip çıkarsın da bir tek benimle mi düzenli bir ilişkin var?” diye… Çoğu büyük şairin ilham kaynağıdır yalnızlık. Aşkların son durağıdır. Her şeyi paylaşabilirsiniz. Mutluluk bile paylaşılır. Paylaşınca artar. Fakat, yalnızlığın büyük şairlerinden Özdemir Asaf’ın dizelere döktüğü gibi “yalnızlık paylaşılmaz, paylaşılsa yalnızlık olmaz”.
Devamı

-Güçlü bir ekonomi için ne yapmalı?

-
Güçlü bir ekonomi için yapılması gerekenler ve yol bellidir. Ekonomik ve siyasi istikrarı kurup koruyarak, üretime ve ihracata dayalı bir ekonomik yapı kurmak. Petrol, doğalgaz veya başka bir şey… Büyük miktarda döviz sağlayan bir geliriniz yoksa ki bu “büyük miktar” nüfusunuza ve ekonomik gelişmişliğinize göre değişir. Kuveyt için elde ettiği petrol geliri yeterli olabilir ama o gelir Türkiye boyutlarındaki bir ülkeyi kurtarmaz. Veya gelir seviyesi altlarda yer alan Sierra Leone’ye yetecek döviz geliri ile hemen hemen o ülkeye yakın nüfusa sahip Danimarka’nın ihtiyacı olan döviz geliri aynı olmaz. Sonuç olarak Türkiye boyutlarındaki bir ülke sadece petrol ve doğalgaz gibi gelirlerle ekonomisini sürdüremez. Nitekim, Suudi Arabistan’ın dünyada en büyük petrol geliri elde eden ülkesi olmasına rağmen tam bir ekonomik kriz yaşadığını görüyoruz. Buradan şu sonuç da çıkarılabilir Kerkük-Musul hayali kuranlar ve ülkenin oradan sağlanacak petrol ve doğalgaz geliriyle zengin olacağını dü
Devamı