-Bu yapıyla bu dış ticaret sürdürülemez…

-

-7 yıl 2 ayda 464,7 milyar dolar dış ticaret açığı verildi
-2020 yılının ilk iki ayında dış ticaret açığı yüzde 86 artışla
7,5 milyar dolara çıktı
-Coronavirüsün (COVID-19) dış ticarete etkilerini Mart ayından
itibaren görmeye başlayacağız. Yalnız, Ocak-Şubat ayları bazında
baktığımızda coronavirüs salgınına dış ticaret açısından iyi girmedik


Ankara – 01.04.2020 - Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) ve Ticaret Bakanlığı işbirliğiyle 31 Mart 2020 tarihinde açıklanan geçici dış ticaret verileri, dış ticarette yıla iyi başlanmadığını gösteriyor.
Bir önceki yılın aynı ayına göre ihracat, 2020 yılı Şubat ayında yüzde 2,3, buna karşın ithalat ise yüzde 9,8 arttı. İhracat, 14,7 milyar dolara yaklaşırken, ithalat 17,6 milyar doları aştı.
Ocak-Şubat döneminde, bir önceki yılın aynı dönemine göre ihracat, yüzde 4,1 artarken, ithalattaki artış yüzde 14,3’ü buldu. 2020 yılının ilk iki aylık döneminde ihracat 29,4 milyar dolarda kalırken, ithalat 36,8 milyar doları geçti. Sadece iki ayda yüzde 86 artışla 4 milyar dolardan 7,5 milyar dolara çıktı.
Türkiye’nin petrol, doğal gazı yok denecek kadar az, linyit yeterli olsa da taş kömüründe dışa bağımlı. Başta, demir, bakır, fosfat olmak üzere çoğu madende, hammaddede büyük miktarlarda ithalat yapıyor. Böyle bir ülkenin ihracattan başka şansı yok. Turizm, navlun gelirleri oldukça yüksek seviyelere ulaşan Türkiye, hizmet dış ticaretinde verdiği fazlayla mal ticaretinde verdiği açığı kapatmaya çalışıyor. Yine de kriz yılları hariç ekonomik büyüme dönemlerinde önemli oranda cari işlemler açığı vermek zorunda kalıyor. Çünkü, Türk ekonomisi ihracat yapabilmek için de ithalata ihtiyaç duyuyor. Yapılan hesaplamalara göre 100 milyar dolarlık bir ihracat için 60 milyar dolarlık bir ithalat zorunluluğu var.  Bu, 2013-2020 Şubat döneminde yapılan 1,18 trilyon dolarlık ihracat için, 700 milyar doların üzerinde ithalat yapmış olmak demek.
TÜİK verilerine göre, 2013 yılından 2020 Şubat sonuna kadar geçen 7 yıl 2 ayda Türkiye 1 trilyon 180,1 milyar dolarlık ihracat yaptı. Buna karşın bu dönemdeki ithalat 1 trilyon 644,8 milyar doları aştı. Bu ticaretten verilen açık 464,7 milyar dolara ulaştı. Bir diğer ifadeyle yarım trilyon dolara yakın bir dış ticaret açığı verdi.
Bu açığı hizmet dış ticaret fazlasıyla kapatmanın imkanı yoktur. Tek yol dış borç bulmaktan geçer. Bu durum sürdürülebilir de değildir. Dünya ticaretinde geçerli dolar, avro gibi rezerv para basamayan, döviz gelirleri sınırlı olan bir ülkenin, bu yapıyı değiştirmekten başka çaresi yoktur. Aksi takdirde büyük dış ticaret açıklarının ardından bir düzeltme hareketi yani devalüasyon ve ardından ekonomik krizler meydana gelir. Ekonomi küçülür, yatırımlar durur, işsizlik artar, tüketim azalır ve sonuçta ithalat daralır, TL’nin değer kaybı nedeniyle ihracat artar, bazı krizlerde olduğu gibi cari fazla verilir ve dönem büyük hasarlarla atlatılır.
Yapılması gereken bellidir. Türkiye’nin, Güney Kore, Singapur, Hong Kong, Tayvan gibi ihracat odaklı bir ekonomik yapıya geçmesi, TL’yi olması gerekenden daha değerli olması izin vermemesi, hammadde ve ara malı ithalatının yurt içine kaydırılması, yurt içi üretimin KOBİ’ler başta olmak üzere tüm şirketlerde desteklenmesi, ihalelerde önceliğin Türkiye’de üretim yapan, istihdam yaratan firmalara verilmesi gerekir. Aksi takdirde, neredeyse her 7-8 yılda bir krizleri yaşarız.
Coronavirüsün (COVID-19) dış ticarete etkilerini Mart ayından itibaren görmeye başlayacağız. Yalnız, Ocak-Şubat ayları bazında baktığımızda coronavirüs salgınına dış ticaret açısından iyi girmedik.
2013-2019 yılları ve 2020 Ocak-Şubat ayları ihracat, ithalat, dış ticaret dengesi, dış ticaret hacmi, ihracatın ithalatı karşılama oranı ve 2013 başından 2020 Şubat sonuna toplam rakamlar şöyle:

Yıl
İhracat (FOB) (Milyar Dolar)
İthalat (CIF) (Milyar Dolar)
Dış ticaret dengesi (Milyar Dolar)
Dış ticaret hacmi (Milyar Dolar)
İhracatın İthalatı Karşılama Oranı (Yüzde)
2013
161,5
260,8
-99,3
422,3
61,9
2014
166,5
251,1
-84,6
417,6
66,3
2015
151,0
213,6
-62,6
364,6
70,7
2016
149,2
202,2
-52,9
351,4
73,8
2017
164,5
238,7
-74,2
403,2
68,9
2018
177,2
231,2
-54,0
408,3
76,6
2019
180,8
210,3
-29,5
391,2
86,0
2020 (Ocak-Şubat)
29,4
36,8
-7,5
66,2
79,7
2013-2020 (Ocak-Şubat)
1.180,1
1.644,8
-464,7
2.824,9
71,7
                Kaynak: TÜİK


Yorumlar

Yorum Gönder

Bu blogdaki popüler yayınlar

-Dolardaki artışın ekonomiye etkisi...

-
Yeniden düzenlenmiş -Döviz kurları Türkiye açısından her zaman sorun oldu. Geçmişte ABD Doları, Alman Markı, şimdi ABD Doları ve Avro’nun seviyesi Türk ekonomisindeki birçok parametreyi etkilediğini söylemek yanlış olmaz -Enerji açısından dışa bağımlı olan Türkiye, enerjiyi, hammaddeleri dolar, sanayi ürünlerinin çoğunu ise Avro ödeyerek alıyor. İhracatının yarıya yakınını AB ülkelerine yapan, turizm gelirlerinin büyük bölümünü bu ülkelerden sağlayan Türkiye’nin, döviz gelirlerinde avronun ağırlığı fazla… -Halen 3,3835 düzeyinde olan Merkez Bankası dolar alış kuru, yıl sonuna kadar böyle devam ederse, 2016 yılında ortalama kuru 3’ün üzerinde 3,0090 olarak gerçekleşecek -Bu durumda, Türkiye’nin GSYH’si 726,1 milyar dolarlık tahminin de düşecek, 2009’dan bu yanaki en düşük düzey olan 713,9 milyar dolara inecek -Kişi başına GSYH de tahmin edildiği gibi 9 bin 243 dolar olmayacak 9 bin 6 dolara düşecek -Türkiye, enerjinin hemen hemen tamamını ABD Dolar
Devamı

-Krizler ekonomisi-1994 krizi

-
          Neden 1994 krizi? Geçmişte de birçok kriz yaşayan, bu krizlerden derinden etkilenen bir ekonomi olan Türkiye’de, 1994 krizi, öncekilerle karşılaştırıldığında oldukça farklı bir krizdir. Yazıya konu olarak neden 1994 krizi seçilmiştir? Birinci neden yazının hacmiyle ilgilidir. Bütün krizleri yazmaya ne zamanımız ne de gücümüz yetmeyecekti. Bu nedenle konu olarak bu yazının yazıldığı tarihten önceki kriz olan 1994 krizi ele alındı.  Diğer bir neden ise Türk ekonomisinin her zaman temel sorunu olagelmiş cari işlemler krizi özelliği taşımasının yanı sıra 1994 krizinin, aynı zamanda, gelişmiş bir ekonomide görülen finans krizi niteliğinde olmasıdır. Bu oldukça dikkat çekicidir.  Üçüncü bir neden de bu krizin rakamsal boyutlarının öncekilerle karşılaştırılamayacak kadar büyük olmasıdır. İşte bu nedenlerle bu yazıya konu olarak 1994 krizi seçilmiştir.
Devamı

-Dolar sevdası hiç geçmiyor…

-
Yeniden düzenlenmiş -Merkez Bankası’nda, 15 Ocak 2008 tarihinde 1 lira 14,49 kuruşa kadar inen, 13 Ağustos 2018’de 6 lira 89,22 kuruşa kadar çıkan, 12 Ağustos 2018 gecesinde serbest piyasada 7 lira 22 kuruşu gören dolar kuru, ardından 30 Kasım 2018’de 5 lira 16,63 kuruşa kadar inmişti -Daha sonra dalgalı bir seyir izleyen dolar kuru, halen 5 lira 70,19 kuruş seviyesinde bulunuyor -Birinci Dünya Savaşı öncesi 22,5 kuruştan işlem gören ABD Doları, paradan 6 sıfır atılmasaydı, bugün 5 milyon 701 bin 900 lira olacaktı -ABD Doları, Merkez Bankası döviz kuru, 12 Temmuz 2019  itibarıyla son bir yılda yüzde 18,14, son iki yılda yüzde 57,99,  son üç yılda yüzde 97,05, son dört yılda yüzde 113,91,  son beş yılda yüzde 168,06, 16 Ocak 2008-12 Temmuz 2019 arasında geçen yaklaşık on bir buçuk yılda ise yüzde 398,03 arttı -Böylece, dolar, TL karşısında, son bir yılda 1,2, son 5 yılda 2,7, on bir buçuk yılda ise 5 katına yükseldi -Dolar, 27 Ağustos 2013’te 2, 7 E
Devamı

-Yalnızlık

-
İngiliz yazar Aldous Huxley, “vücut bulmuş her ruh yalnızlığa mahkûmdur” der. Aristoteles, “yalnızlıktan hoşlanan ya vahşi bir hayvandır ya da Tanrı” sözleriyle yalnızlığın insan doğasına ters olduğunu anlatır. Yine de önünde sonunda yalnızlık bizi yaşamımızın bir yerinde bulur. Kaçış yok… Yaşayacağız. Kaçış yok ama bazıları hiç istemese de yalnızlığı yaşarlar. Ece Ayhan ne güzel anlatmış bunu; “Ey yalnızlık! Herkesin koynuna girip çıkarsın da bir tek benimle mi düzenli bir ilişkin var?” diye… Çoğu büyük şairin ilham kaynağıdır yalnızlık. Aşkların son durağıdır. Her şeyi paylaşabilirsiniz. Mutluluk bile paylaşılır. Paylaşınca artar. Fakat, yalnızlığın büyük şairlerinden Özdemir Asaf’ın dizelere döktüğü gibi “yalnızlık paylaşılmaz, paylaşılsa yalnızlık olmaz”.
Devamı

-Güçlü bir ekonomi için ne yapmalı?

-
Güçlü bir ekonomi için yapılması gerekenler ve yol bellidir. Ekonomik ve siyasi istikrarı kurup koruyarak, üretime ve ihracata dayalı bir ekonomik yapı kurmak. Petrol, doğalgaz veya başka bir şey… Büyük miktarda döviz sağlayan bir geliriniz yoksa ki bu “büyük miktar” nüfusunuza ve ekonomik gelişmişliğinize göre değişir. Kuveyt için elde ettiği petrol geliri yeterli olabilir ama o gelir Türkiye boyutlarındaki bir ülkeyi kurtarmaz. Veya gelir seviyesi altlarda yer alan Sierra Leone’ye yetecek döviz geliri ile hemen hemen o ülkeye yakın nüfusa sahip Danimarka’nın ihtiyacı olan döviz geliri aynı olmaz. Sonuç olarak Türkiye boyutlarındaki bir ülke sadece petrol ve doğalgaz gibi gelirlerle ekonomisini sürdüremez. Nitekim, Suudi Arabistan’ın dünyada en büyük petrol geliri elde eden ülkesi olmasına rağmen tam bir ekonomik kriz yaşadığını görüyoruz. Buradan şu sonuç da çıkarılabilir Kerkük-Musul hayali kuranlar ve ülkenin oradan sağlanacak petrol ve doğalgaz geliriyle zengin olacağını dü
Devamı