-Çin’in ilk çeyrek küçülmesi ekonomide durumun vahim olduğunu gösterdi

-

-Kim ne derse desin, IMF’nin 2020 için yüzde 3 küresel küçülme
tahmini tutmayacak


Görünen o ki küresel ekonomiyle ilgili 2020 için yüzde 3,3 olan büyüme tahminini yüzde 3 küçülmeye çeviren IMF, daha çok düzeltme yapacak. Dünya ekonomisinin altıda biri olan Çin, ilk çeyrekte yüzde 6,8 küçülmüşken, ABD’de işsizlik 21 milyon kişiyle son 90 yılın en yüksek seviyesine çıkmışken bu tahminin tutmasına imkan yok.
IMF Başekonomisti Gita Gopinath 2020-2021 yıllarında küresel milli gelirin 9 trilyon dolar birikimli kayba uğrayacağını söyleye dursun, kaybın 19-27 trilyon dolara çıkacağına yönelik raporlar da ortaya dolaşıyor.
Fon’un Türkiye tahminleri de tutmayacak gibi görünüyor. Türk ekonomisi için 2020 için yüzde 5 küçülme, 2021 için yüzde 5 büyüme öngören IMF, yüzde 13,8 olan işsizlik tahminini de 2020 için yüzde 17,2, 2021 için ise yüzde 15,6 revize etti.
2021 için yüzde 5 büyüme tahminini de muhtemelen 2020 yılının baz etkisinin giderilmesi, kayıp 2020’nin etkisinin kaybolması için ortaya koydu. Fon’un 2020 ve 2021 büyüme tahminlerini baz alırsak, Türkiye, 2021’de 2020’yi telafi edecek, reel olarak 2019 milli gelirinin yüzde 99,75’ine ulaşacak. Yani 2020’den gelen kayıp yüzde 0,25’de kalacak. Peki bu gerçekleşir mi? Sanmıyorum.

-IMF, Türkiye ile ilgili en büyük yanılgıyı işsizlik ve büyüme tahminlerinde
 yaşayacak

Bence IMF, Türkiye ile ilgili işsizlikle birlikte en büyük yanılgısını büyüme tahminlerinde yaşayacak. Öncelikle çalışmak isteyip de iş aramayan ama iş bulsa çalışacak olanlar ile mevsimlik çalışanlar dahil edildiğinde işsiz sayısı 4,4 milyondan 7,3 milyona, işsizlik oranı ise yüzde 13,8’den yüzde 21,1’e ulaşıyor. Buna koronavirüs salgınının neden olduğu ekonomik sorunlar yüzünden işsiz kaldığı tahmin edilen 2 milyon kişi de dahil değil.
Bu kadar işsiz varken, ekonomi bu kadar sıkıntıdayken enflasyonun yükselmesini beklemek gerçekçi olmaz. Fakat, düşmesini beklemek de akla uygun değil. Maliyet kaynaklı genel fiyat seviyesinin döviz kurlarına bağlı olarak maliyetlerin artmaya devam ettiği bir ortamda fiyat düşüşüne imkan yok. Talep duracağı için enflasyonun yüzde 12,6 yerine yüzde 12 olması ihtimali mümkün ama sokaktaki enflasyonun da TÜİK’in rakamlarıyla uyuşmadığı da halkın çeşitli kesimleri tarafından dillendiriliyor.

-İlk göstergeler ekonomi için alarm zillerini çaldırdı

Mart ve Nisan ayına yönelik ilk göstergeler, Türkiye ekonomisi için aslında alarm zillerini de çaldırdı. Akaryakıt tüketiminde Mart ayında yüzde 70’lere varan azalma, elektrikte Nisan’ın ilk yarısında yüzde 15’leri aşan gerileme, ihracatta Mart ayında yüzde 17,8’e ulaşan küçülme, Mart ayı bütçesinde 43,7 milyar liralık rekor açık verilmesi ekonomide durumun iyi gitmediğini gösteriyor.
Eğer Mart ayında başlayan, Nisan-Mayıs-Haziran aylarında devam edecek gibi duran koronavirüs salgını, üçüncü çeyrekte de sürerse Türk ekonomisi 7 aylık bir küçülme yaşayacak demektir.
Salgının yıl sonuna kadar devam edeceği riskini düşünmek bile istemiyorum. Daha şimdiden 2 milyon insan işinden olmuşken, ekonominin bu yılı artıda çıkaracağını düşünmek akıl dışılık olur.
 Nereden bakarsanız bakın küçülme yüzde 5’in altına inmez.

Bu yazı Sonsöz Gazetesi’nde 21 Nisan 2020 tarihinde yayımlandı.
https://sonsoz.com.tr/cinin-ilk-ceyrek-kuculmesi-ekonomide-durumun-vahim-oldugunu-gosterdi/

Yorumlar

Yorum Gönder

Bu blogdaki popüler yayınlar

-Dolardaki artışın ekonomiye etkisi...

-
Yeniden düzenlenmiş -Döviz kurları Türkiye açısından her zaman sorun oldu. Geçmişte ABD Doları, Alman Markı, şimdi ABD Doları ve Avro’nun seviyesi Türk ekonomisindeki birçok parametreyi etkilediğini söylemek yanlış olmaz -Enerji açısından dışa bağımlı olan Türkiye, enerjiyi, hammaddeleri dolar, sanayi ürünlerinin çoğunu ise Avro ödeyerek alıyor. İhracatının yarıya yakınını AB ülkelerine yapan, turizm gelirlerinin büyük bölümünü bu ülkelerden sağlayan Türkiye’nin, döviz gelirlerinde avronun ağırlığı fazla… -Halen 3,3835 düzeyinde olan Merkez Bankası dolar alış kuru, yıl sonuna kadar böyle devam ederse, 2016 yılında ortalama kuru 3’ün üzerinde 3,0090 olarak gerçekleşecek -Bu durumda, Türkiye’nin GSYH’si 726,1 milyar dolarlık tahminin de düşecek, 2009’dan bu yanaki en düşük düzey olan 713,9 milyar dolara inecek -Kişi başına GSYH de tahmin edildiği gibi 9 bin 243 dolar olmayacak 9 bin 6 dolara düşecek -Türkiye, enerjinin hemen hemen tamamını ABD Dolar
Devamı

-Krizler ekonomisi-1994 krizi

-
          Neden 1994 krizi? Geçmişte de birçok kriz yaşayan, bu krizlerden derinden etkilenen bir ekonomi olan Türkiye’de, 1994 krizi, öncekilerle karşılaştırıldığında oldukça farklı bir krizdir. Yazıya konu olarak neden 1994 krizi seçilmiştir? Birinci neden yazının hacmiyle ilgilidir. Bütün krizleri yazmaya ne zamanımız ne de gücümüz yetmeyecekti. Bu nedenle konu olarak bu yazının yazıldığı tarihten önceki kriz olan 1994 krizi ele alındı.  Diğer bir neden ise Türk ekonomisinin her zaman temel sorunu olagelmiş cari işlemler krizi özelliği taşımasının yanı sıra 1994 krizinin, aynı zamanda, gelişmiş bir ekonomide görülen finans krizi niteliğinde olmasıdır. Bu oldukça dikkat çekicidir.  Üçüncü bir neden de bu krizin rakamsal boyutlarının öncekilerle karşılaştırılamayacak kadar büyük olmasıdır. İşte bu nedenlerle bu yazıya konu olarak 1994 krizi seçilmiştir.
Devamı

-Dolar sevdası hiç geçmiyor…

-
Yeniden düzenlenmiş -Merkez Bankası’nda, 15 Ocak 2008 tarihinde 1 lira 14,49 kuruşa kadar inen, 13 Ağustos 2018’de 6 lira 89,22 kuruşa kadar çıkan, 12 Ağustos 2018 gecesinde serbest piyasada 7 lira 22 kuruşu gören dolar kuru, ardından 30 Kasım 2018’de 5 lira 16,63 kuruşa kadar inmişti -Daha sonra dalgalı bir seyir izleyen dolar kuru, halen 5 lira 70,19 kuruş seviyesinde bulunuyor -Birinci Dünya Savaşı öncesi 22,5 kuruştan işlem gören ABD Doları, paradan 6 sıfır atılmasaydı, bugün 5 milyon 701 bin 900 lira olacaktı -ABD Doları, Merkez Bankası döviz kuru, 12 Temmuz 2019  itibarıyla son bir yılda yüzde 18,14, son iki yılda yüzde 57,99,  son üç yılda yüzde 97,05, son dört yılda yüzde 113,91,  son beş yılda yüzde 168,06, 16 Ocak 2008-12 Temmuz 2019 arasında geçen yaklaşık on bir buçuk yılda ise yüzde 398,03 arttı -Böylece, dolar, TL karşısında, son bir yılda 1,2, son 5 yılda 2,7, on bir buçuk yılda ise 5 katına yükseldi -Dolar, 27 Ağustos 2013’te 2, 7 E
Devamı

-Yalnızlık

-
İngiliz yazar Aldous Huxley, “vücut bulmuş her ruh yalnızlığa mahkûmdur” der. Aristoteles, “yalnızlıktan hoşlanan ya vahşi bir hayvandır ya da Tanrı” sözleriyle yalnızlığın insan doğasına ters olduğunu anlatır. Yine de önünde sonunda yalnızlık bizi yaşamımızın bir yerinde bulur. Kaçış yok… Yaşayacağız. Kaçış yok ama bazıları hiç istemese de yalnızlığı yaşarlar. Ece Ayhan ne güzel anlatmış bunu; “Ey yalnızlık! Herkesin koynuna girip çıkarsın da bir tek benimle mi düzenli bir ilişkin var?” diye… Çoğu büyük şairin ilham kaynağıdır yalnızlık. Aşkların son durağıdır. Her şeyi paylaşabilirsiniz. Mutluluk bile paylaşılır. Paylaşınca artar. Fakat, yalnızlığın büyük şairlerinden Özdemir Asaf’ın dizelere döktüğü gibi “yalnızlık paylaşılmaz, paylaşılsa yalnızlık olmaz”.
Devamı

-Güçlü bir ekonomi için ne yapmalı?

-
Güçlü bir ekonomi için yapılması gerekenler ve yol bellidir. Ekonomik ve siyasi istikrarı kurup koruyarak, üretime ve ihracata dayalı bir ekonomik yapı kurmak. Petrol, doğalgaz veya başka bir şey… Büyük miktarda döviz sağlayan bir geliriniz yoksa ki bu “büyük miktar” nüfusunuza ve ekonomik gelişmişliğinize göre değişir. Kuveyt için elde ettiği petrol geliri yeterli olabilir ama o gelir Türkiye boyutlarındaki bir ülkeyi kurtarmaz. Veya gelir seviyesi altlarda yer alan Sierra Leone’ye yetecek döviz geliri ile hemen hemen o ülkeye yakın nüfusa sahip Danimarka’nın ihtiyacı olan döviz geliri aynı olmaz. Sonuç olarak Türkiye boyutlarındaki bir ülke sadece petrol ve doğalgaz gibi gelirlerle ekonomisini sürdüremez. Nitekim, Suudi Arabistan’ın dünyada en büyük petrol geliri elde eden ülkesi olmasına rağmen tam bir ekonomik kriz yaşadığını görüyoruz. Buradan şu sonuç da çıkarılabilir Kerkük-Musul hayali kuranlar ve ülkenin oradan sağlanacak petrol ve doğalgaz geliriyle zengin olacağını dü
Devamı