-Koronavirüs inşaatı da vuracak

-Mart ayında satılan konut, son 8 ayın en az konut satışı oldu.

Şubat’a göre Mart’ta 10 bin 83 daha az konut satıldı

İnşaat sektörü hemen her ekonominin temel sektörlerinden biridir.
İstihdama, 2017 yılında sağladığı 2,1 milyon kişilik desteği 2019’da 1,55 milyona, aynı dönemde milli gelirdeki payı yüzde 8,6’dan yüzde 5,4’e inse de yine de inşaat, katkı verdiği 300 sektör göz önünde bulundurulduğunda ihmal edilmeyecek kadar önemli bir sektördür.

Her ne kadar üretken bir sektör olarak görülmese de konut yatırımları ekonominin bel kemiği imalat sanayi yatırımlarını bile oldukça geride bırakarak gücünü göstermektedir.

Öyle ki 2020 yılı Cumhurbaşkanlığı yıllık programında, toplam sabit sermaye yatırımlarının yüzde 30,4’ünün ulaştırmada, yüzde 27,8’inin konutta, yüzde 21,6’sı ise imalat sektöründe yapılacağı hesaplandı.

Buna göre 1,4 trilyon liralık toplam sabit sermaye yatırımlarının 389 milyar lirası konuta harcanacağı tahmin edildi. Tabii bunlar koronavirüsün hem insan sağlığına hem de ekonomiye vurduğu darbeden önceki hesaplardı. Sektör 2018 yılı Nisan ayında başlayan ekonomik dalgalanmayla çalışanının yarım milyonunu kaybetti. Bu durumun işsizlikteki artışın en önemli sebeplerinden biri olduğunu söylemek gerekir. Çünkü inşaat, özellikle yaz aylarında artan istihdamı ile işsizliğin önemli panzehirlerinden biri durumundadır.

-Krizle birlikte inşaat sektörü resmen çöktü

Sektör sadece çalışanlarının dörtte birini kaybetmedi. Milli gelirdeki payının da üçte birden fazlasını yitirdi. 2017 yılında inşaat sektörünün milli gelirden aldığı pay yüzde 8,6 idi. Bu oranı 2018’de yüzde 7,2’ye, 2019 yılında yüzde 5,4’e düştü.
Yaşanan yüksek enflasyona rağmen inşaat sektörünün katma değeri, 2017-2019 döneminde cari fiyatlarla yüzde 12,8 geriledi ve 266,1 milyar liradan 231,9 milyar liraya indi. TÜİK Mart ayı konut satış istatistiklerini açıkladı. İstatistik Kurumuna göre, 2020 Mart ayında Türkiye genelinde yapılan konut satışları 2019 Mart ayına göre yüzde 3,4 artarak 108 bin 670’e çıkmış. Açıklamayı okuyan inşaatın durumunun iyi olduğunu sanır. Oysa, Mart ayında konut satışları Şubat ayına göre yüzde 8,5 düştü. Mart’ta Şubat’tan 10 bin 83 daha az konut satıldı. Sadece Şubat’a göre de değil. Mart ayında satılan konut, Temmuz 2019’dan beri en az konut satışı.Temmuz’da 102 bin olan konut satışı Ağustos’ta 110 biri aşmış, Eylül’de 147 bine çıkmış. Ekim’de 143 bin olan konut satışı, Kasım’da 138 binde kalmış. Aralık ayında konut satışı 202 bin ile 200 bini aşmış. Ocak ayında da 114 bin konut satışı yapılmış.

Görünen o ki daha koronavirüsün etkilerinin yeni yeni görülmeye başladığı Mart ayında bile konut satışlarında bir önceki aya göre 10 binden fazla düşüş varsa, neredeyse halkın sokağa çıkmadığı Nisan ayında satışlar ne oluru tahmin etmek için müneccim olmaya gerek yoktur. İnşaat sektörü bu yıl, geçen yıl Nisan’daki 96 binlik, Mayıs ayındaki 92 binlik, hatta Haziran’daki 61 binlik konut satışını mumla arar gibi görünüyor.

İnşaat sektörünün canlanmasının yolu, uzun vadeli düşük faizli kredi sistemiyle talebin artırılmasından, inşaat firmalarının yurt dışına yönelmesinden, inşaat malzemelerinin de yurt içinde üretilmesinden, kamu ihale düzeninin top yekun değişerek gelişmiş ülkelerdeki hale dönüşmesinden, kamunun hak edişleri zamanında ödemesinden geçer. Bu ortamda bunları sağlamanın o kadar kolay olmadığı da bir gerçektir. Zaman, sabır, maliyet ve kökten bir dönüşüm ister. Yapılabilir mi? Yapılabilir. Daha doğrusu yapılmasından başka bir yol yoktur.

Bu yazı Sonsöz Gazetesi’nde 17 Nisan 2020’de yayımlanmıştır.

https://sonsoz.com.tr/koronavirus-insaati-da-vuracak/