-İşsizlik rakamlarına bir de böyle bakın…

-Mart ayında işsiz sayısı 4 milyonun altına indi ama buna

işgücünün azalması neden oldu

-İşgücü Şubat’tan Mart’a 878 bin kişi azalınca işsiz sayısı da

bu dönemde yüzde 13,6’dan yüzde 13,2’ye indi

-Şubat’tan Mart’a kısaca iki “diğer”, bir “çalışamaz halde” ile

1 milyon 97 bin kişi işgücüne dahil edilmeyince işsizlik de

4 milyonun altına düştü

-15 yaş üstü nüfus bir ayda yüzde 0,2 artarken, çalışamaz

haldeki nüfus yüzde 6,2, iki “diğer”den birinde yüzde 15,2,

diğerinde yüzde 21,6 yükseldi

-Bu rakamlar izaha muhtaç

Ankara - 14.06.2020 - Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) 10 Haziran 2020’de Mart ayı işgücü istatistiklerini yayımladı.

Buna göre, Türkiye genelinde 15 ve daha yukarı yaştakilerde işsiz sayısı 2020 yılı Mart döneminde geçen yılın aynı dönemine göre 573 bin kişi azalarak 3 milyon 971 bin kişi oldu. İşsizlik oranı 0,9 puanlık azalış ile yüzde 14,1’den yüzde 13,2’ye indi. Tarım dışı işsizlik oranı 1,1 puanlık azalış ile yüzde 16,1’den yüzde 15’e geriledi.

Buna karşın istihdam edilenlerin sayısı 2020 yılı Mart döneminde, bir önceki yılın aynı dönemine göre 1 milyon 662 bin kişi azalarak 27 milyon 795 binden 26 milyon 133 bin kişiye, istihdam oranı ise 3,4 puanlık azalışla yüzde 45,4’den yüzde 42’ye geriledi.

İlk bakışta işsizliğin azaldığı, durumun iyiye gittiği sonucu çıkarmak gerekiyor ama durum hiç de öyle değil. Geçen yıl Mart ayında ekonomide kriz vardı ve işsizlik çok yüksekti. Baz etkisi bariz bir gerçek... Çoğunluk işsizlikteki gerilemeye odaklandı ama sokaktaki adam ikna edilemedi. İşsizlik nasıl olur da düşerdi.

İşsizlik nasıl bulunuyor? İşgücü ile istihdam arasındaki fark işsizliği gösteriyor. İşgücü istihdamdan fazla azalırsa, işsiz sayısı da hem oransal hem miktar olarak azalır.

Peki bu dönemde, işgücü ne kadar azalmış. İşgücü 2 milyon 235 bin azalmayla 32 milyon 339 binden 30 milyon 104 bine inmiş. İşgücündeki azalma 2 milyon 235 bin, istihdamdaki azalma 1 milyon 662 bin. Böylece işsizlik bu iki rakam arasındaki fark kadar, yanı 573 bin bin kişi azalmış.

Yeni tip koronavirüs (COVID-19) salgını Türkiye’ye 10 Mart 2020’de sıçradı. Ülke ekonomisine etkileri de Mart ayının ikinci yarısında özellikle Nisan ve Mayıs aylarında görüldü.

Aslında takvim ve mevsim etkisinden arındırmak için ayları birbiriyle karşılaştırmak gerekiyor. Bu açıdan Mart 2020’yi Mart 2019 ile karşılaştırmak doğru da olsa, Mart’ta başlayan etkiyi hesaplayabilmek için bir önceki ay olan Şubat 2020 ile karşılaştırmakta fayda var.

Buna baktığımızda, Mart ayında işsiz sayısı 4 milyonun altına indiği ama buna işgücünün azalması neden olduğu açık bir şekilde görünüyor.

İşgücü sadece bir ayda Şubat’tan Mart’a 878 bin kişi azalınca işsiz sayısı da bu dönemde yüzde 13,6’dan yüzde 13,2’ye indi.

-Tarım hariç bütün meslek gruplarında çalışan sayısı azaldı

Peki ne oldu da işgücü bu kadar azaldı? Gerçek ayrıntılarda saklı... Örneğin, Şubat’tan Mart’a bir ayda çalışma çağındaki nüfus (15 yaş üstü) 97 bin kişi artarken, işgücü 878 bin kişi azaldı. İstihdamdaki azalma 620 bin oldu. Tarım dışında, sanayide, inşaatta, hizmetlerde çalışan nüfus geriledi. Bir ayda sayı ücretli veya yevmiyeli çalışanlarda 489 bin, işverenlerde 40 bin, kendi hesabına çalışanlarda 59 bin, ücretsiz aile işçisinde 32 bin, yöneticilerde 78 bin, profesyonel meslek mensuplarında 12 bin, teknisyenler, teknikerler ve yardımcı profesyonel meslek mensuplarında 26 bin, büro ve müşteri hizmetlerinde çalışanlarda 29 bin, hizmet ve satış elemanlarında 242 bin, sanatkarlar ve ilgili işlerde çalışanlarda 130 bin, tesis ve makine operatörleri, montajcılarda 72 bin, nitelik gerektirmeyen işlerde çalışanlarda 111 bin azaldı. Tek artış 80 bin kişi ile nitelikli tarım, ormancılık ve su ürünlerinde çalışanlarda oldu. Buna rağmen işsiz sayısı bir ayda 257 bin azaldı ve 3 milyon 971 bine indi.

-Şubat’tan Mart’a işgücüne dahil olmayan nüfus 975 bin arttı

Çünkü işgücüne dahil olmayan kişi sayısı bir ayda 975 bin artışla 32 milyon 112 bine çıktı. Bu da işgücünü azalttı.

İş gücüne dahil olmayan nüfus niye arttı?

-Çalışmaya hazır “diğer” gruptaki nüfus bir ayda 454 bin artışla

2 milyon 554 bine ulaştı

Çünkü, iş aramayıp çalışmaya hazır olanların sayısı 521 bin artarak 3 milyon 728 bine çıktı. Bunun 67 bin artarak 1 milyon 174 bine çıkan iş bulma ümidi olmayanlardan kaynaklandı. Kalan 2 milyon 554 bin kişi ise “diğer” kapsamında yer aldı. Mevsimlik çalışma, ev kadını olma, öğrencilik, irad sahibi olma, emeklilik ve çalışamaz halde olma gibi nedenlerle iş aramayıp ancak işbaşı yapmaya hazır olduğunu belirten kişiler diğer kapsamında bulunuyor. Bu kapsamdaki nüfus bir ayda 454 bin kişi arttı. Aylık artış yüzde 21,6. Oysa 15 yaş üstü nüfustaki artış sadece yüzde 0,2.

-11 milyon ev kadını işgücüne dahil değil…

Mevsimlik çalışanların sayısı 7 bin azalmayla 134 bine, ev işleriyle meşgul olanların (ev kadınları. İstatistiklerde erkekler bu kapsamda değerlendirilmiyor) sayısı 250 bin kişilik azalmayla 10 milyon 972 bine indi.

-Çalışamaz haldeki nüfus bir ayda 268 bin artışla 4,6 milyona çıktı

Mart ayında eğitim/öğretimdekilerin sayısı 98 bin arttı ve 4 milyon 804 bine çıktı. Bunun nedeni, Mart ayında 15 yaşını geçen nüfus. Emekli sayısı bir ayda 29 bin azalırken, çalışamaz haldeki nüfus (bedensel özür, hastalık veya yaşlılık nedeniyle iş aramayan ve iş başı yapmaya da hazır olmayan kişiler) bir ayda 4 milyon 332 binden 4 milyon 600 bine çıkmış. Çalışamaz haldeki nüfusta görülen 268 bin kişilik artış dikkat çekici. Çünkü, çalışma çağındaki nüfus 97 bin kişi artmışken çalışamaz haldeki nüfus bunun ikibuçuk katı artması mümkün mü? Çalışma çağındaki nüfus bir ayda yüzde 0,2 artarken, çalışamaz haldeki nüfus yüzde 6,2 artmasının açıklanabilir bir tarafı yoktur.

-İş aramayan “diğer” grubundaki nüfus bir ayda 375 bin artışla

2 milyon 848 bine yükseldi

Burada da iş aramayıp çalışmaya hazır olanlarda olduğu gibi “diğer” kapsamı bulunuyor. Bu kapsamdaki nüfus bir ayda 2 milyon 473 binden 2 milyon 848 bine çıktı. Bunlar ise ailevi ve kişisel nedenler ve bunun dışındaki diğer nedenler ile iş aramayan ve iş başı yapmaya da hazır olmayan kişilerden oluşuyor. Buradaki artış da 375 bini buluyor. 15 yaş üstü nüfus sadece yüzde 0,2 artarken, bu gruptaki artış yüzde 15,2’ye ulaşıyor.

15 yaş üstü nüfus bir ayda yüzde 0,2 artarken, çalışamaz haldeki nüfus yüzde 6,2, iki “diğer”den birinde yüzde 15,2, diğerinde yüzde 21,6 yükseldi. Bu rakamlar izaha muhtaç…

Şubat’tan Mart’a kısaca iki “diğer”deki aylık artışla (çalışmaya hazır 454 bin+çalışmaya hazır olmayan 375 bin), “çalışamaz halde”deki aylık artış (268 bin kişi) toplamı olan 1 milyon 97 bin kişi işgücüne dahil edilmeyince işsizlik de 4 milyonun altına düştü.

Şubat ve Mart 2020’de işgücü verileri ve değişim miktar ve oranları şöyle:

	Şubat	Mart
	2020	2020	Değişim	Değişim
	(Bin Kişi)	(Bin Kişi)	(Bin Kişi)	(Yüzde)
Nüfus (15 yaş üstü)	62.119	62.216	97	0,2
İşgücü	30.982	30.104	-878	-2,8
İstihdam	26.753	26.133	-620	-2,3
Tarım	4.157	4.280	123	3,0
Sanayi	5.593	5.508	-85	-1,5
İnşaat	1.395	1.290	-105	-7,5
Hizmetler	15.609	15.055	-554	-3,5
Ücretli veya yevmiyeli	18.783	18.294	-489	-2,6
İşveren	1.233	1.193	-40	-3,2
Kendi Hesabına	4.513	4.454	-59	-1,3
Ücretsiz Aile İşçisi	2.224	2.192	-32	-1,4
Yönetici	1.525	1.447	-78	-5,1
Profesyonel meslek mensupları	3.331	3.319	-12	-0,4
Teknisyenler, teknikerler ve yardımcı profesyonel meslek mensupları	1.582	1.556	-26	-1,6
Büro ve müşteri hizmetlerinde çalışan elemanlar	1.949	1.920	-29	-1,5
Hizmet ve satış elemanları	5.532	5.290	-242	-4,4
Nitelikli tarım, ormancılık ve su ürünlerinde çalışanlar	3.403	3.483	80	2,4
Sanatkarlar ve ilgili işlerde çalışanlar	3.433	3.303	-130	-3,8
Tesis ve makine operatörleri, montajcılar	2.473	2.401	-72	-2,9
Nitelik gerektirmeyen işlerde çalışanlar	3.525	3.414	-111	-3,1
İşsiz	4.228	3.971	-257	-6,1
İşgücüne Dahil Olmayan	31.137	32.112	975	3,1
İş Aramayıp Çalışmaya Hazır Olanlar	3.207	3.728	521	0,7
İş Bulma Ümidi Olmayanlar	1.107	1.174	67	6,1
Diğer (Çalışmaya hazır)	2.100	2.554	454	21,6
Mevsimlik Çalışanlar	141	134	-7	-5,0
Ev İşleriyle Meşgul	11.222	10.972	-250	-2,2
Eğitim/Öğretim	4.706	4.804	98	2,1
Emekli	5.056	5.027	-29	-0,6
Çalışamaz Halde	4.332	4.600	268	6,2
Diğer (Çalışmaya hazır olmayan)	2.473	2.848	375	15,2
İşgücüne Katılma Oranı (Yüzde)	49,9	48,0	-1,9	-3,8
İstihdam Oranı (Yüzde)	43,1	42,0	-1,1	-2,6
İşsizlik Oranı (Yüzde)	13,6	13,2	-0,4	-2,9
Tarım Dışı İşsizlik Oranı (Yüzde)	15,4	15,0	-0,4	-2,6

                Kaynak: TÜİK