-Elektrik tüketimi ekonominin durumunu ortaya koyuyor…
Küçülmenin ne kadar olacağı da son baharda yaşanacak gelişmelere bağlı. Dövizdeki sıkıntı ekonomiyi yeniden bir krize sokarsa, ekonomideki daralma artar. Yok eğer, ekonomi bir döviz krizine girmeden yılı atlatırsa ekonomideki daralma yüzde 4-5’leri geçmez.
Bu yaz sıcak geçiyor. Sonbahar daha da sıcak geçecek gibi…
Elektrik tüketimi ekonominin aynası gibidir. Ekonomi iyiyse elektrik tüketimi artar, kötüyse düşer. Ekonomiyle ilgili öncü göstergelerin de başında elektrik tüketimi gelir.
Birkaç rakam vererek hem yazıya başlayalım hem de 10 Mart 2020 tarihinde ülkemize sıçrayan ve kısa bir sürede ekonomiyi şoke eden yeni koronavirüsün (Covid-19), ekonomiye verdiği hasarı görelim.
Anadolu Ajansı elektrik tüketim rakamlarını derleyip haber haline getiriyor. Ayrıntıya girmeden ay ay veriyorum.
Yeni koronavirüs salgınının Türkiye’ye yayıldığı Mart ayında, elektrik tüketimi yüzde 0,2, elektrik üretimi yüzde 0,7 gerilerken, elektrik ithalatında yüzde 18,6 artış yaşandı.
Koronavirüs salgınının kabus gibi ülkeyi kapladığı Nisan ayında elektrik tüketiminde yüzde 15,4, elektrik üretiminde yüzde 16,3 azalırken, elektrik ithalatı yüzde 36 arttı.
Salgının son sürat devam ettiği Mayıs ayında elektrik tüketiminde yüzde 16,7, elektrik üretiminde yüzde 17,8 düşüş gerçekleşti. Elektrik ithalatındaki artış yüzde 54,2’ye çıktı.
Normalleşmek için tedbirlerin gevşetildiği, hayatın hareket kazandığı Haziran ayında elektrik tüketiminde yüzde 2,2, elektrik üretiminde yüzde 3,5 gerileme görüldü. Elektrik ithalatındaki artış da yüzde 122 ile üç haneli rakama yükseldi.
Sonuç olarak 2020 yılının ilk 6 ayının 4 ayında elektrikte tüketim de üretim de düştü. Yılın 4 ayı, bir diğer ifadeyle üçte biri kaybedildi. Bu dönemde elektrik tüketimdeki ortalama düşüş, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 8,64’ü buldu.
Tahminler Temmuz ayında elektrik tüketiminin artıya geçeceği yönünde. Nitekim Temmuz ayının ilk yarısında elektrik tüketiminin geçen yılın sadece yüzde 1 altında kaldığını Dünya Gazetesi’nden Mehmet Kara yazdı.
Temmuz rakamlarının açıklanmasıyla ekonomideki durumu daha net kavrayabileceğiz.
-Ekonomide işlerin yolunda gitmediği görülüyor
Elektrik tüketimi açısından ekonomide işlerin yolunda gitmediği görülüyor.
Yalnız iş elektrik tüketimiyle de kalmıyor. Türk ekonomisinin daha ciddi sorunları da ortada duruyor. Her ne kadar sanayide çarklar işlemeye başlasa da kredi indiriminin etkisiyle konut satışları 190 bin adetle Haziran ayında zirve yapsa da önemli bir gelir kaynağı olan turizmde işler iyi gitmiyor. Bilindiği gibi turizm gelirleri 2019 yılında 34,5 milyar doları bulmuştu. Fakat bu yıl yabancı turist yok gibi görünüyor. Yerli turist ise döviz bırakmıyor.
Bir diğer sorun dış ticaret. Dünya ekonomisinde işlerin iyi gitmediği net olarak görülüyor. Asıl kötüsü ekonomide en büyük daralmaların yaşandığı ülkeler Türkiye’nin tarihsel ihracat pazarları. Fransa, İtalya, İspanya, Almanya, İngiltere, Rusya, ABD… Tamamının ekonomisinde büyük daralma var. Bu durum pek tabii olarak bu ülkelerin ülkemizden yapacakları ithalatlarına da yansıyacak. En fazla etkilenecek ülkelerden biri Türkiye olacak.
Geçen yılki 171,5 milyar dolarlık ihracat rakamlarına ulaşmanın imkanı kalmadı. 150 milyar dolarlık ihracata ulaşırsak öpüp başımıza koyalım.
Nitekim, cari işlemler açığında bu durum net olarak görülmeye başladı. Cari işlemler dengesi, bu yılın Ocak-Mayıs döneminde 16,7 milyar doların üzerinde açık verdi.
Yalnız iş elektrik tüketimiyle de kalmıyor. Türk ekonomisinin daha ciddi sorunları da ortada duruyor. Her ne kadar sanayide çarklar işlemeye başlasa da kredi indiriminin etkisiyle konut satışları 190 bin adetle Haziran ayında zirve yapsa da önemli bir gelir kaynağı olan turizmde işler iyi gitmiyor. Bilindiği gibi turizm gelirleri 2019 yılında 34,5 milyar doları bulmuştu. Fakat bu yıl yabancı turist yok gibi görünüyor. Yerli turist ise döviz bırakmıyor.
Bir diğer sorun dış ticaret. Dünya ekonomisinde işlerin iyi gitmediği net olarak görülüyor. Asıl kötüsü ekonomide en büyük daralmaların yaşandığı ülkeler Türkiye’nin tarihsel ihracat pazarları. Fransa, İtalya, İspanya, Almanya, İngiltere, Rusya, ABD… Tamamının ekonomisinde büyük daralma var. Bu durum pek tabii olarak bu ülkelerin ülkemizden yapacakları ithalatlarına da yansıyacak. En fazla etkilenecek ülkelerden biri Türkiye olacak.
Geçen yılki 171,5 milyar dolarlık ihracat rakamlarına ulaşmanın imkanı kalmadı. 150 milyar dolarlık ihracata ulaşırsak öpüp başımıza koyalım.
Nitekim, cari işlemler açığında bu durum net olarak görülmeye başladı. Cari işlemler dengesi, bu yılın Ocak-Mayıs döneminde 16,7 milyar doların üzerinde açık verdi.
-Nisan-Mayıs büyük hasarla atlatıldı
Sonuç olarak Türk ekonomisi, özellikle Nisan-Mayıs aylarını büyük hasarla atlattı. Haziran’da kısmı bir iyileşme sağlansa da normalleşme tam olarak sağlanamadı. Temmuz ayından itibaren ekonominin yeniden az da olsa büyümeye geçeceği görülüyor. Fakat, turizm, dış ticaret gibi sebeplerle bu yıl ekonominin küçüleceğini söylemek için müneccim olmaya gerek yok. Küçülmenin ne kadar olacağı da son baharda yaşanacak gelişmelere bağlı. Dövizdeki sıkıntı ekonomiyi yeniden bir krize sokarsa, ekonomideki daralma artar. Yok eğer, ekonomi bir döviz krizine girmeden yılı atlatırsa ekonomideki daralma yüzde 4-5’leri geçmez.
Bu yaz sıcak geçiyor. Sonbahar daha da sıcak geçecek gibi…
Bu yazı Sonsöz Gazetesi’nde 27 Temmuz 2020 tarihinde yayımlandı.
https://sonsoz.com.tr/elektrik-tuketimi-ekonominin-durumunu-ortaya-koyuyor/
Yorumlar
Yorum Gönder