-Enflasyonda Merkez Bankası hedefinin tutmayacağını şimdiden garanti ederim…

 

Enflasyon, Ağustos-Aralık dönemi aylık bazda 2019 gibi olursa yılı yüzde 11,75, 2017 şeklinde olursa yüzde 12,26, son 3 yıl ortalamaları seviyesinde gerçekleşirse yüzde 13,56 ile yılı tamamlar.
Tek hane hayalden başka bir şey değildir.

Bu ülkenin yıllardır çözemediği sorunların ilk sıralarında belki de enflasyon gelir. Enflasyon bu ülkede yeni değil Amerika’nın keşfinden beri 500 yılı aşkın bir süredir Türkiye’de hep sorun olmuştur. Yeniçeri ayaklanmalarının da Celali isyanlarının da temelinde yatan sebeplerin en başta geleni enflasyondur.
Son yıllarda hemen hiçbir zaman enflasyon tahminlerini tutturamayan Merkez Bankası, yeni bir tahminde daha bulundu. Yılsonu enflasyon tahminini 1,5 puan yükselterek yüzde 8,9’a çıkardı.
Enflasyonda Merkez Bankası hedefinin tutmayacağını şimdiden garanti ederim. Çünkü hedefler sadece enflasyonda değil, büyümede de işsizlikte de cari açıkta da ihracatta da gerçekçi yapılmıyor. Ulaşılamayacak hedefler konulması oyunu baştan kaybetmekten başka bir sonuca yol açmaz.

-Merkez Bankası’na göre piyasa beklentisi çift haneli

Her şeyden önce tüketici enflasyonunda piyasa beklentisi hala çift haneli… Nereden mi biliyoruz. Merkez Bankası söylüyor. Merkez Bankası’nın 8 holding, 33 banka, 13 banka dışı finansal sektör, 3 öğretim üyesi, 1 gazeteci, 2 diğer profesyonel ile yaptığı Temmuz 2020 beklenti anketine göre, cari yıl sonu tüketici enflasyonu yüzde 10,22… 12 ay sonrası için yüzde 9,33, 24 ay sonrası için yüzde 8,38…
Hal böyleyken 29 Temmuz 2020’de yılın üçüncü enflasyon raporunu açıklayan Merkez Bankası Başkanı Murat Uysal, “Parasal sıkılaştırma konusunda normalleşme sürecinin seyrine bağlı olarak karar alacağız. Şu an için hızlı hareket etmeyi gerektirecek bir durum yok” diyebiliyor.
Bu yıl sonu için yüzde 8,9, 2021 sonu için yüzde 6,2, orta vadede yüzde enflasyon tahmini yapabiliyor.
Tabii bütün bu tahminler yeni koronavirüs (Covid-19) salgınında ikinci bir dalga olmayacağı varsayımına göre yapılıyor. Uysal’a göre, enflasyonun temmuz ayından itibaren düşüş eğilimine girecek. Peki girdi mi?
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) 4 Ağustos 2020’de Temmuz 2020 tüketici fiyat endeksi (TÜFE) ve yurt içi üretici fiyat endeksi (Yİ-ÜFE) verilerini açıkladı.
Yurt içi üretici fiyat endeksi (Yİ-ÜFE) Temmuz ayında, aylık yüzde 1,02, yıllık yüzde 8,33 arttı. Haziran ayında aylık enflasyon yüzde 0,69, yıllık enflasyon yüzde 6,17 idi. Düşmedi arttı.
Tüketici fiyat endeksi (TÜFE) Temmuz ayında, aylık yüzde 0,58, yıllık yüzde 11,76 arttı. Haziran ayında aylık enflasyon yüzde 1,13, yıllık enflasyon yüzde 12,62 idi. Bir miktar düşüş var. Yalnız unutulmasın, Temmuz ve Ağustos ayları tarla ürünlerinin de piyasaya sunulması ile enflasyonun bırakın artmayı sık sık eksiye düştüğü aylardır. Örneğin, 2005, 2007, 2010, 2011, 2012 yıllarında Temmuz enflasyonu negatif olmuştu. 2018 Nisan’da başlayan kriz öncesi 2017 Temmuz ayında TÜFE yüzde 0,15 artmıştı. Bu Temmuz’da bunu göremedik.
2017-2018 ve 2019 yıllarının Ağustos aylarında basit aritmetik ortalamayla TÜFE yüzde 1,23, Eylül aylarında yüzde 2,65, Ekim aylarında yüzde 2,25, Kasım aylarında yüzde 0,14, Aralık aylarında yüzde 0,34 düzeyinde gerçekleşti.

-Enflasyon tahminim

Enflasyon, Ağustos-Aralık dönemi aylık bazda 2019 gibi olursa yılı yüzde 11,75, 2017 şeklinde olursa yüzde 12,26, son 3 yıl ortalamaları seviyesinde gerçekleşirse yüzde 13,56, 2018 seviyelerinde meydana gelirse yüzde 16,58 ile yılı tamamlar.
Tek hane hayalden başka bir şey değildir.
Hayalciliği bırakmak, gerçekçi olmak gerekir. Aksi halde sorunlarımızı tam olarak ortaya koyamaz ve çözemeyiz.
Unutulmasın, Merkez Bankası, 2011 sonrasında başlangıçta koyduğu enflasyon hedefini bir türlü tutturmayı başaramamış ise hedefte bir sorun var demektir. Bir olur, iki olur da 9 yılda başlangıçta belirlenen hedef hiç mi tutturulmaz?
Hedeflerde bir hata olduğunu kabul edelim ve hatayı düzeltelim.

Bu yazı Sonsöz Gazetesi’nde 6 Ağustos 2020 tarihinde yayımlandı.

https://sonsoz.com.tr/enflasyonda-merkez-bankasi-hedefinin-tutmayacagini-simdiden-garanti-ederim/